Bình bài "Tiếng trùng trong đêm đông” của Bạch Cư Dị

Bình bài "Tiếng trùng trong đêm đông” của Bạch Cư Dị
Trùng kêu rả rích đêm mưa Một, muôn kỷ niệm dây dưa dẫn về Dàn đồng ca quá não nề Tiếng cao, tiếng thấp, nhiều bè, bâng khuâng Trở nghiêng, chăn cuộn trong chăn

Trùng kêu rả rích đêm mưa
Một, muôn kỷ niệm dây dưa dẫn về
Dàn đồng ca quá não nề
Tiếng cao, tiếng thấp, nhiều bè, bâng khuâng

Trở nghiêng, chăn cuộn trong chăn
Rét thấu xương, 

Rét buốt lần thịt da
Đêm đông trong cõi Ta Bà
Lời than hòa điệu đồng ca tiếng trùng


Tưởng rằng ngày tháng ung dung
Qua cơn bĩ cực, bạn cùng trúc mai
Đêm thu thăm thẳm canh dài
Đèn chong, khó ngủ, gió mài nỗi đau

Ai ngờ đông tới nỗi sầu
Từ muôn ức kiếp chuyển màu lá khô
Trùng kêu đông, khổ hơn thu
Mùa qua, tóc trắng; phận như bọt bèo

 

Có ai hồn vốn trong veo
Cõi Tiên vừa xuống chưa theo cõi đời
Đêm nay thức trọn cùng tôi
Theo tiếng trùng, rẽ luân hồi thế gian.

Ai chưa buồn, sẽ biết sầu
Sẽ càng thấm thía đêm sâu tiếng trùng
Đời người trong cõi mông lung
Giàu nghèo, danh tướng, mỹ nhân gọi là.

 

Trăm năm ngọn gió kéo qua
Tấm màn thế sự lại ta với mình
Trùng kêu kiếp trước vô minh
Kiếp sau sa vũng chữ Tình lại lên.
Kiếp sau Danh Lợi tưởng bền
Trăm năm tay trắng, lắng rền: Trùng kêu
Già rồi, bỏ Nghiệp, lên Tiên
Nghe người oan khổ, nghe mình thửa nao.

 

Chốn trần lầm lụy đã sao
Không gian Tam Giới ai vào chẳng mê
Đã xuống đây, hết đường về
Trùng kêu buốt lạnh đêm khuya cõi người.

Tuổi xanh ơi! Một đường thôi
Hành Chân, hành Thiện, ươm đời nở hoa
Đừng nghe ai oán Trùng ca
Đừng nhìn mái tóc lão già Lạc Thiên.
                  

Anh Vũ




*Nguyên tác tiếng Hán


冬夜聞蟲 
蟲聲冬思苦於秋,

不解愁人聞亦愁。

我是老翁聽不畏,

少年莫聽白君頭。
(白居易)


* Phiên âm:


Đông dạ văn trùng


Trùng thanh đông tứ khổ ư thu,
Bất giải sầu nhân văn diệc sầu.
Ngã thị lão nhân thinh bất uý,
Thiếu niên mạc thính bạch quân đầu.
(Bạch Cư Dị)

*Dịch nghĩa:


Tiếng dế đêm đông ý tứ não nùng hơn mùa thu
Kẻ không biết buồn nghe cũng phải buồn
Ta đã già rồi,nghe chẳng sợ gì
Tuổi trẻ đừng nghe vì nghe thì sẽ bạc đầu.

 

* Dịch thơ: 


TIẾNG TRÙNG TRONG ĐÊM ĐÔNG


Tiếng trùng, đông não hơn thu,
Người ngây thơ mấy, nghe ru cũng sầu.
Ta già nghe chẳng sao đâu,
Tuổi xanh nghe, khéo bạc đầu như chơi.

 

(Hoàng Tạo dịch)