Thành ngữ: Ly hợp tập tán

Thứ hai - 13/01/2020 22:01

Thành ngữ tiếng Hàn, Hán, Việt: 이합집산(離合集散 - ly hợp tập tán. Ở đây, ly - tách ra, hợp - gom lại, tập - tụ lại, tán - tản ra.

Ly hợp tập tán, vốn là cái sự bình thường, tự nhiên, là tính "vô thường" của vạn vật. Đạo gia hay Phật gia đều nhìn nhận vậy. Không có sum vầy vĩnh viễn hay chia ly biền biệt. Câu này khuyên người ta hiểu gần rồi sẽ xa, tan rồi lại tụ, không thấy hiu quạnh mà buồn, đừng thấy tấp nập mà vui.

Đa phần, ly - hợp, tập - tán đều do một chữ "Lợi" (利) mà ra. Chung lợi thì tụ, hết chung lợi thì tan, tranh lợi thì chiến, điển hình là "Hợp tung liên hoành" thời Chiến quốc thất hùng (전국칠웅-戰國七雄) giữa các nước Tần (진- 秦), Yên (연-燕), Tề (제-齊), Sở (초-楚), Hàn (한-韓), Ngụy (위-魏), Triệu (조-趙).

Vậy nên người ta hay lấy lợi ích để dụ nhử người khác, để tập hợp lực lượng, hình thành liên minh, xong việc lại tan, thậm chí quay lại làm kẻ thù của nhau. Vậy nên mới nói, không có bạn hay kẻ thù vĩnh viễn. Thế thái đã thế, nhân tình cũng vậy.

Dương Chính Chức

Các bài viết liên quan:

• Khắc chu cầu kiếm
• Ngụy kinh, chân kinh
• Thiền định
• Độc tiếu
• Thủy ngư chi giao kim thạch chi giao
• Độc thư tam đáo
• Phần thư khanh nho

Những tác phẩm cũ hơn:

• Tìm hiểu thành ngữ: Mã nhĩ đông phong
• Thành ngữ: Khấp trảm mã túc
• Tìm hiểu thành ngữ: Không lý không luận
• Tìm hiểu thành ngữ: Quyền mưu thuật số
• Tìm hiểu thành ngữ: Đạo thính đồ thuyết
• Tìm hiểu thành ngữ: Ngu công di sơn
• Tìm hiểu thành ngữ: Hoa rụng nước trôi

Những tác phẩm mới hơn:

• Thành ngữ: Tinh hỏa liệu nguyên
• Tam y nhất bát, hương hỏa nhất lô, đăng nhất trản
• Thành ngữ: Giả đồ diệt Quắc
• Thành ngữ: Tửu ngang phạn đại
• Thành ngữ: Vãng giả bất gián lai giả khả truy
• Tìm hiểu thành ngữ: Ném đá dò đường
• Tìm hiểu thành ngữ: Khuyến thiện trừng ác