Tản mạn về ẩm thực

TẢN MẠN VỀ ẨM THỰC

(Dương Chính Chức)

1. Khi nói về ẩm thực thì ta, nếu thấy ngon thì khen ngon, nếu thấy không ngon thì nói "không hợp khẩu vị". Ẩm thực thì chỉ có ngon và không hợp khẩu vị, không có ẩm thực không ngon, nhất là đối với các món ăn có tính đại diện văn hoá cho vùng, miền, dân tộc.

Ta không ăn được đậu hũ thối của Trung Quốc, không ăn được thịt cá đuối khai của Hàn, hay có những người Âu họ không ăn được mắm tôm của châu Á, hoặc cả thiên hạ không ăn được mẻ, không ăn được tiết canh, không ăn được trứng lộn của Việt Nam. Hay có nơi ăn thịt chuột, có nơi ăn kiến, ăn bọ cạp nhưng ta không ăn được. Tất tật đều là do không hợp khẩu vị chứ người bản địa họ vẫn dùng xưa nay.

2. Đùi heo muối, cả châu Âu họ ăn từ lâu, chúng ta cũng nhiều người ăn, mình cũng ăn rồi. Với mình là ngon. Vị thịt có chút hơi chua, hơi mặn, mùi hơi nồng, có mùi ám khói. Mùi vị đấy mình thích. Ăn với vang lại càng ngon. Ai có nhu cầu mà lại có cả điều kiện thì mua về ăn, kể cả đắt. Tiền của người ta, họ mua gì, ăn gì là quyền của họ, không đến lượt người ngoài phán xét. Chả nhẽ ăn sang là sai, là đáng chê? Hay lại lý sự rằng "trong khi ngoài kia còn bao người khó khăn..."?. Nên tắt ngay cái suy nghĩ ấy.

Vì thế, các anh chị đua nhau chê đùi heo muối, chê người ăn nó chỉ vì các anh chị không thích là động chạm đến những người ăn nó, động chạm đến người làm ra nó, động chạm đến văn hoá liên quan đến nó. Thế là không văn minh. Chưa kể, lời chê nó có vẻ rất đậm mùi ganh ghét, đố kị. Họ mà chê mắm tôm, mẻ chua hay trứng lộn của Việt Nam xem, các anh chị lại chả nhảy dựng lên mắng ấy chứ.

 Tiếng Hàn có thành ngữ 역지사지 (易地思之, dịch địa tư chi), ý là đặt mình vào vị trí họ mà nghĩ, hay hãy nhìn ở một góc cạnh khác. 

3. Ẩm thực là văn hoá, vậy nên không có phân thành thượng đẳng hay hạ đẳng. Chỉ là ngon và không hợp khẩu vị thôi. Quan điểm của mình là đi đâu gặp món nào ta cũng cứ nên thử, một chút thôi, thử để cảm nhận mùi vị, cảm nhận cái nét văn hoá của nơi đó, của tha phương, tha nhân.

4. Còn chuyện đồ xịn, đồ giả, đồ kém chất lượng ta không bàn ở đây. Đó là vấn đề khác và ở đâu, sản phẩm nào cũng có.