Bông mào gà

BÔNG MÀO GÀ

(Bùi Yến)

Chẳng thơ mộng chút nào từ cái tên, hoa mào gà vẫn đi vào tâm hồn bao đứa học trò nông thôn giống như tôi. Nó gắn với bao kỉ niệm của một thời. Cái thời nghèo đói triền miên bên cha mẹ và mỗi ngày đến lớp cùng thầy cô.

Tạo hóa thật lạ, thật kì diệu. Hoa mào gà giống mào gà, nhưng chỉ giống mào gà trống thôi, giống đến mức không thể giống hơn, giống đến mức nếu nó không nở trên một cái cây mà đặt trên một cái đầu gà thì đố ai dám bảo đấy không phải mào gà.

Cây hoa mào gà bé bỏng, lá xanh dài nở ra bao nhiêu bông mào gà đỏ chót. Mỗi bông là một cái mào gà mà mỗi lần ngắm nó tôi cứ tưởng tượng phần trên cùng của hoa là một cái đường diềm lồi lõm mềm mại. Hoa mào gà không cánh hay là một cánh? Thật sự, không biết phải gọi sao cho chính xác. Bởi nó là một mảnh, một miếng dày dày, vừa mềm mềm mà lại vẫn đủ độ chắc. Đến sờ tay vào nó cũng cảm nhận giống mào gà thật cơ. Trên cái mảnh thịt hoa đỏ chon chót cỡ bằng mào con gà ấy, có những sợi lông trắng mềm mịn, phủ nhẹ nên phủ mà không hề che đi cái sắc đỏ nồng nã, như sắc mặt của một kẻ say rượu.

Hoa mào gà không đẹp kiêu sa, không rực rỡ hay thanh tao nhã nhặn mà cũng chẳng thèm e ấp hay hay dịu dàng mong manh… Nó cũng chả thơm như các loài hoa khác mà cứ mộc mạc như một đứa con gái khỏe khoắn, vô tư, đua nở không cần biết xung quanh.

Thế mà ở làng tôi hồi ấy, nhiều nhà trồng mào gà lắm nhé. Nó có thể mọc bên cạnh cái bể nước hay trước sân nhà, trong khu vườn thực vật của nhà trường cũng có nữa. Nhưng nhiều nhất vẫn là trong nghĩa trang liệt sĩ hay trong vườn ươm của các cụ già.

Lũ trẻ chúng tôi thích mào gà vì màu đỏ của nó và vì nó chẳng dễ héo đi như các loài hoa khác. Nó làm bạn với nắng, với mưa. Nó nở cả hè cả thu, cả đầu đông vẫn còn rực rỡ. Và có lẽ cũng cả vì dễ sống, dễ trồng, vui vẻ làm bạn với con người dù có đặt nó vào một chỗ chật hẹp hay xấu xí, hay ít cái ăn cái uống. Nó dễ tính, dễ nuôi như lũ trẻ con nhà nghèo chúng tôi.

Ngày 20/11 hàng năm, mào gà là loài hoa được chúng tôi kiếm về nhiều nhất để tặng thầy cô. Nó rung rinh tươi cười trong tay chúng tôi, bên cạnh bông cúc tím bé như cái cúc áo, bông cúc vàng rực, bông hồng đỏ, hồng trắng… Chúng tôi không có tiền mua hoa, giả thử nếu có tiền đi nữa cũng không ai bán.

Mào gà dường như là nổi bật nhất trong bó hoa đem tặng thầy cô của chúng tôi ngày ấy. Bó hoa lọc xọc, lộn xộn, dài ngắn linh tinh được buộc bằng một sợi dây hoặc một cái lạt và không có giấy má gì để bọc bên ngoài. Có lẽ trông nó cũng ngây ngô, vụng dại như lũ học trò chúng tôi hồi ấy. Nhưng trong mắt chúng tôi nó thật đẹp, thật rực rỡ. Đến nỗi chúng tôi tranh nhau ôm, cãi nhau chí chóe trên đường đến nhà thầy.

Thế mà đến cổng nhà thầy chúng tôi lại thập thò, đùn đẩy mãi mới dám bước vào sân. Thầy tôi ở trong nhà, nghe tiếng nhí nhéo biết là học trò đến vội tươi cười bước ra, gọi chúng tôi vào. Nhưng chúng tôi cũng chưa chịu vào ngay, còn lấn bấn dưới gốc hồng xiêm nhà thầy mãi. Vị hồng xiêm nhà thầy, đến giờ tôi còn nhớ. Vị ngọt, mùi thơm ấy dẫu sau đó, tôi ăn bao nhiêu lần, ở bao nhiêu cây hồng thì vẫn thấy trái hồng nhà thầy là ngon nhất.

Thời gian, hoài niệm về thời học trò, về thầy cô cứ bâng khuâng, man mác trong tôi mỗi lần đến ngày hiến chương nhà giáo. Hoa mào gà giờ ít thấy vì chẳng mấy người trồng. Bạn bè tôi tóc cũng đã điểm bạc, có đứa ở phương xa, đứa thăng quan tiến chức, đứa bình yên bên ruộng đồng… gặp lại nhau vẫn không quên nhắc kỉ niệm về hoa mào gà và hẹn nhau trở lại trường xưa để cùng nhau thăm lại thầy cô, những con người mà phần lớn quãng đời dạy học chỉ nhận những bó hoa lộn xộn trong đó có bông mào gà đỏ rực …