Chuyện về một bức tượng Phật

Tôi xin kể lại một câu chuyện có thật để bạn đọc cùng suy ngẫm về hai chữ nhân duyên. Có câu rằng: Người ta đến với nhau trong cõi đời này là bởi tiền duyên từ kiếp trước. Nghe ra thì có vẻ khó tin, nhưng những điều tai nghe mắt thấy như thế này sẽ làm cho người ta dừng bước và tự hỏi mình là ai và từ đâu tới?

Tôi tình cờ nghe được câu chuyện này cách đây khoảng 15 năm. Lúc đó tôi chưa biết nhiều về duyên phận hay ngộ là gì cả. Người kể chuyện là một tri thức làm việc cho chính quyền cũ ở Miền Nam, cũng là người chỉ biết đến Đức Phật qua một vài cuốn sách về Đạo Phật viết từ nhiều năm trước. Nhưng anh tin là có Phật qua một trải nghiệm của mình. Đó là vào khi anh đang ở trong trại tập trung, cuộc sống đang ở thế bế tắc không lối thoát. Đêm đó, anh đang nằm thao thức trên chiếc giường tre cọt kẹt. Bên cạnh anh là những người cùng cảnh ngộ, có lẽ cũng đang không ngủ được vì mớ suy nghĩ hỗn độn trong đầu. 

Đột nhiên anh nhìn thấy một người ăn vận như một nhà sư đẩy tấm liếp cửa bước vào, đến gần chỗ anh nằm và nói nhỏ với anh đại ý rằng cuộc sống này đầy rẫy nỗi khổ, ai biết được và cố gắng chịu đựng thì những thử thách cũng sẽ qua đi. Nếu anh tin và noi theo gương Phật tổ thì ngày sau anh sẽ có cuộc sống êm đẹp hơn. Nói xong, người ấy bước ra, đóng phên liếp cửa phòng lại. Anh biết chắc không phải là mình mơ, vì có ngủ đâu mà mơ. Một lúc sau, anh khẽ hỏi hai người nằm bên cạnh họ có biết người vừa vào nói chuyện là ai không. Hai người kia tuyệt nhiên không biết chuyện gì và họ bảo rằng anh bị tâm thần. Anh cũng không cãi lại vì anh tin vào những gì mình thấy. Anh cũng chẳng nói với ai về chuyện này nữa vì sợ người ta bảo anh tâm thần.

Sau đó ít lâu, anh kết thúc cải tạo và được trả về cùng gia đình. Sau nữa, anh mang theo đứa con trai 3 tuổi lên tàu cá vượt biển qua Indonesia rồi được tiếp nhận định cư tại Mỹ vào năm 1977. Cuộc sống mới trên đất nước mới với muôn vàn khó khăn bận rộn làm anh lãng quên câu chuyện với người tu sĩ bí ẩn năm xưa.  

Nhưng duyên nợ vẫn là duyên nợ. Phúc phận mỏng không nhận ra người cũ để rồi mang nợ sang kiếp sau thì có lẽ cũng là chuyện thường tình. Vậy nên, người bạn tôi lại trở về định cư lại ở Việt Nam, và lần này anh cùng vợ mua nhà ở tại Hà Nội. Người con trai trở thành công dân Mỹ quốc và quyết không theo bố mẹ về Việt Nam. Thi thoảng một đôi năm người con trai lại về ở thăm bố mẹ một vài tuần. Những dịp ấy, vợ chồng anh bạn tôi lại kêu xích lô chở con ngắm phố cổ Hà Nội. Một lần, nó dừng chân trước một cửa hàng đồ cổ, rồi nó bước vô, sững sờ, nó nhìn thấy một pho tượng Phật.

“Ủa, lạ chưa”, người mẹ nói, “nó làm như chưa từng thấy tượng Phật bao giờ ý”. Thực ra từ lúc ở bên Mỹ bà đã cho nó đi thăm chùa chiền, giải thích về tín ngưỡng của người Việt Nam rồi mà. Ấy thế mà chàng thanh niên này nhất định không rời đi, để mặc bố mẹ đợi hoài ở bên ngoài. Chờ lâu quá, vợ chồng anh bạn tôi bước vào thì thấy nó đứng ngó trân trân vào pho tượng. Ông chủ cửa hàng cũng ở đó, mà cũng chẳng nói gì cả. Anh bạn tôi nói nhỏ với vợ là nếu nó thích quá thì mua cho nó. Chị vợ quay ra nói với người bán hàng, nhưng ổng nói tượng này không bán. Chị vợ nghĩ ổng muốn làm giá nên kéo chồng con đi. Chàng trai miễn cưỡng bước đi, mà nó cũng không nói gì.

Về đến nhà, nó ngồi thẫn thờ làm vợ chồng anh bạn tôi lo quá. Chỉ là một pho tượng Phật thôi mà, anh chị khuyên nó. Nó bảo, con muốn có cái tượng đó. Chị vợ nhờ một người quen biết đến tiệm đồ cổ hỏi mua bức tượng, người chủ vẫn trả lời là không bán. “Chi mà lạ vậy?”, bà mẹ nói, “bày hàng ra lại nói không bán?”. Chị quyết đến cửa hàng mà hỏi cho ra nhẽ. Người chủ vẫn một mực không bán, mà không giải thích gì thêm.

Mỗi năm mỗi lần, chàng trai lại về Hà Nội, lại đến cửa hàng đồ cổ đó, ngắm lại bức tượng. Anh chị bạn tôi cũng vẫn thường ghé qua, mà bức tượng vẫn đó. Không biết là ông chủ cửa hàng không bán cho ai hay là không ai hỏi mua. Mà sau này anh chị bạn tôi và đứa con cũng không ai hỏi mua bức tượng thêm một lần nữa, chỉ khi thoảng qua lại ngắm chơi. Anh bạn tôi tả lại bức tượng chỉ là phần thân trên của Phật, bằng gỗ đen, đã bạc đi vì năm tháng. Vậy thôi, tôi cũng không hỏi lại là gần đây họ còn đến thăm Phật nữa hay không.

Gần đây khi được đọc các sách của Nhà Phật, tôi mới chợt hiểu ra là nhân sinh tiền kiếp, ai ai cũng có duyên nợ ràng buộc với nhau. Hai câu chuyện trên diễn ra ở hai thời điểm rất xa nhau và nghe như không có gì liên quan đến nhau. Nhưng biết đâu khi chúng gắn kết với nhau lại, chúng sẽ giúp anh bạn tôi nhận ra có một vài mắt xích nào đó bị thiếu và sẽ lại quyết tâm đi tìm.

20/02/2020

Tuấn Khanh