Cơm rang của mẹ

CƠM RANG CỦA MẸ

 Bố mẹ tôi là xã viên hợp tác xã nông nghiệp lại đông con (tôi có 6 anh em) nên gia đình tôi vốn nghèo. Trong làng thường các gia đình chỉ cho con đi học hết cấp hai rồi ở nhà đi làm công điểm, chỉ có một số ít cho con đi học cấp ba. Bố mẹ lại cho anh em tôi đi học cấp ba hết nên gia đình càng khó khăn. Hồi ấy, một ngày có hai bữa cơm là trưa và tối, bữa sáng là bữa phụ thậm chí là không có luôn. Ở nhà tôi, sáng sớm có khi mẹ  luộc khoai lang, sắn, bung ngô, mùa nào thức ấy. Nhưng thường xuyên nhất là món cơm rang. Mắt nhắm mắt mở ngồi vào mâm sau khi được mẹ "gọi như gọi đò" rời khỏi cái giường, mùi thơm của bát cơm nóng hổi khiến chúng tôi tỉnh ngủ hẳn. 

Đến bây giờ khi đã gần 60 tuổi tôi vẫn còn nhớ như in mùi thơm ấy. Vào những ngày chủ nhật mà trời mưa, mẹ sẽ để chúng tôi ngủ cho "đẫy mắt" khi tất cả chúng tôi đã dậy mẹ mới rang cơm. Tôi là đứa hay ngồi chầu rìa xem mẹ làm bất cứ khi nào có thể. Mẹ dùng muôi xúc cơm từ nồi vào cái chảo gang. Chỉ sau Tết mới có mỡ để rang cơm mà nếu có mẹ cũng chỉ cho một chút xíu còn thường thì cơm rang không có mỡ. Mẹ làm rất khéo, không có mỡ mà cơm rang không bị khét hạt nào. Một tay mẹ đun rạ một tay mẹ đảo cơm. Tôi ngồi bên cạnh hít mùi thơm toả ra từ chảo cơm mà bụng sôi réo vì đói. Khi cơm đã nóng đều, mẹ bỏ thêm vài hạt muối. Chúng tôi xúm quanh mâm cơm, mẹ múc cho mỗi đứa một bát. Ai cũng ăn ngon lành, thỉnh thoảng gặp hạt muối to chưa tan hết nghe một tiếng "xạo" trong miệng mà chẳng phiền hà gì. Ăn hết phần mình tôi còn lê la bên cái chảo vét những vụn cơm cháy còn dính lại. Những vụn cơm mỏng dính thơm thơm giòn tan trong miệng, ngon không thể tả. 

Bây giờ hàng quán đầy đường, ở nông thôn cũng khá nhiều. Nhưng gia đình tôi vẫn thỉnh thoảng rang cơm ăn sáng, dĩ nhiên là có dầu ăn và trứng gà hoặc rau củ (cà rốt, su su…). Các con tôi vẫn ăn nhưng có vẻ không hào hứng lắm. Tôi kể cho chúng nghe về chảo cơm sáng của bà ngoại ngày xưa nhưng không thể nào giúp chúng hình dung được mùi thơm đặc biệt ấy. Nhưng từ đó, mỗi khi bữa tối còn thừa nhiều cơm là thằng em lại tủm tỉm: "Sáng mai lại ăn cơm rang bà ngoại hả mẹ "

Bùi Thị Ngọ