Họ nhà khoai chẳng ngứa cũng lăn tăn

HỌ NHÀ KHOAI CHẲNG NGỨA CŨNG LĂN TĂN

(Lương Duyên Thắng)

Mỗi lần từ trường đại học về quê, tôi vẫn được mẹ nấu cho ăn những món ăn dân dã nhưng có lẽ tới tận bây giờ hương vị đồng quê của các món ăn thấm đẫm mồ hôi công sức của bố của mẹ vẫn mãi là những gì khó quên nhất. 

Không biết thế nào nhưng ngày ấy những món ăn sao mà thơm mà ngon đến thế. Có khi chỉ là món cá rô đồng kho khô lót với lá gừng hay vài ngọn lá sắn Tàu hay ba ba um chuối xanh hay chỉ là vài ngọn rau muống luộc cùng rau nhút ăn với lá kinh giới tía tô chấm với mắm chanh hay tương mẹ làm mà hương thơm tỏa ra còn thơm tới tận bây giờ. 

Có một món nữa mỗi khi trời mưa mẹ hay đem gánh đi cắt những cây khoai nước về nấu cùng cám cho lợn ăn thì thế nào hôm đó cả nhà cũng được thưởng thức. Đó là món mầm khoai (miền Nam gọi là ngó khoai). Những cây khoai nước thường có những mầm khoai vươn ra rất giòn và khi chế biến xào với mỡ và mắm hoặc với thịt ba chỉ thì ăn rất tuyệt. Những mầm khoai được tước vỏ ngâm vào trong nước vo gạo có pha chút muối  để khử đi cái chất gây ngứa khi xào lên lại là món ăn khoái khẩu của cả nhà. Món ăn có lẽ là cái phần duy nhất ăn được vì các phần khác của cây khoai thì ăn vào sẽ ngứa rách cả mép dù là củ là thân hay là lá. Thật ra thì nó cũng hơi hơi ngứa một chút nhưng cũng chính vì thế mà nó làm tôi nhớ mãi bởi  cứ lần nào ăn món này ai trong chiếu ăn mà nói ngứa thì MẸ lại nói một câu “Họ nhà khoai chả ngứa cũng lăn tăn”. 

Thời gian qua đã quá lâu, chẳng biết ở quê tôi bây giờ có còn ai ăn cái món ăn quê mùa dân dã như cái món Mầm khoai mẹ Nó nấu như ngày xưa nữa hay không nhưng dám chắc một điều thế hệ sau này rất ít người biết tới câu thành ngữ “Họ nhà khoai chẳng ngứa cũng lăn tăn”.  Hôm nay ra cánh đồng thấy vài bụi khoai mọc hoang ngoài rãnh nước Nó bất chợt nghĩ về những ngày thơ ấu và câu thành ngữ cùng món ăn dân dã Mẹ nấu ngày nào.

ĂN CƠM VỚI MẸ

Ước gì có được một chiều

Về ăn cơm với mẹ yêu một lần

Cá khô, muối đỗ, dưa cần

Với canh mẹ nấu một lần nữa thôi

Bao năm bươn chải với đời

Tóc con đã bạc, ngày trôi cuối ngày

Mẹ ơi con đã về đây

Có con có cháu, có bầy trẻ thơ

Nhà bên dệt lụa xe tơ

Nhà mình vắng ngắt như tờ mẹ ơi

Lá vàng phủ kín giếng khơi

Mướp già chả hái mẹ tôi  đâu rồi

Đầy vơi, ký ức một thời

Sân nhà gió bấc, bời bời lá rơi

Con về, giọt nắng chia đôi

Nửa về thương nhớ nửa nơi hồng trần

Con xin bên mẹ một lần

Để con ăn bát canh cần mẹ trao

Hoa thơm nở kín bờ rào

Con mang bóng mẹ khắc vào trong tim

Đồng quê chẳng rộn tiếng chim

Cơm quê cùng mẹ, biết tìm ở đâu?