Hội giả định ly khứ giả tất phản

HỘI GIẢ ĐỊNH LY KHỨ GIẢ TẤT PHẢN

(Dương Chính Chức)

Hội giả định ly khứ giả tất phản (tiếng Hàn: 회자정리 거자필반 Tiếng Hán: 會者定離 去者必返 -). Ở đây: hội - gặp, giả - người, định - sẽ, ly - tan, khứ - rời, tất - chắc sẽ, phản - quay lại.

Câu này có nghĩa là gặp rồi tất tan, người đi tất sẽ về (만나는 사람은 반드시 헤어지게 되고, 떠난 자는 반드시 돌아온다). Thấy nói là câu này trích trong Kinh Pháp hoa (法華經-법화경) nhưng mình chưa kiểm chứng được.

Đời người là một chuỗi hợp tan, tương phùng ly biệt. Tương phùng cũng có đậm, lại cũng có kiểu thoảng qua, nhưng cuộc gặp nào cũng có ý nghĩa riêng của nó. Ly tan cũng có những cuộc dễ dàng, lại có những cuộc dùng dằng mãi chẳng thôi, hay dù chẳng còn thấy mặt mà lòng vẫn nhớ và đau một đời. Người đến sẽ đi, người đi sẽ trở lại. Hợp tan, tan hợp là lẽ vô thường, nên quen với nó.

Có một điều cần lưu tâm. "Khứ" và "phản" trong câu trên không đơn giản là chỉ việc đi, về. Nó còn có ý rằng ai đó nếu đã qua đời thì họ sẽ trở lại, nhưng với một thân khác, gọi là tái sinh, luân hồi.

Cuộc vui nào rồi cũng tàn. Cuộc gặp nào rồi cũng có lúc tan. Có duyên thì tái ngộ, không thì cũng phải đành...