Nguy cơ nhất phát

NGUY CƠ NHẤT PHÁT
(Dương Chính Chức)
 

Nguy cơ nhất phát (Tiếng Hàn: 위기일발; Tiếng Hán: 危機一髪 ) hay  일발천균 (一髮千鈞 - nhất phát thiên quân).

Ở đây, nguy - nguy hiểm, cơ - bối cảnh, nhất - một, phát - sợi tóc, thiên - nghìn, quân - 30 cân xưa. Cũng có lúc thấy dùng 근 (斤- cân) thay 균 (鈞- quân).

Câu này vốn trong Ngô Vương thư (谏吴王书 ) Lang Trung Mai Thặng (枚乘) khuyên Ngô Vương Lưu Tị (刘濞) không nên làm phản chống lại Hán Cảnh Đế Lưu Khải (刘启). Trong thư nói: Tình thế nguy cấp giống như một vật nặng cả ngàn quân treo trên sợi dây lơ lửng trong không trung, phía dưới là vực sâu, vô cùng nguy hiểm. Một vật nặng ngàn cân treo trên sợi dây chính là "nhất phát thiên quân" (一髮千鈞 - 일발천균).

Cũng có tích khác kể việc Hàn Dũ (韓愈-한유) sinh năm 768, mất năm 824, tự là Thoái Chi (퇴지-退之), người đời Đường, đệ tử của Khổng Tử là người tôn sùng Nho giáo, đả kích Phật giáo vì cho rằng Phật giáo xoá bỏ nghĩa vua tôi, cha con, chồng vợ nên viết thư can gián vua, cho rằng Phật giáo đang đưa xã tắc vào cảnh ngàn cân treo sợi tóc, phải xóa bỏ Phật giáo. Ngàn cân treo sợi tóc trong tích này là "nguy cơ nhất phát" (危機一髪 - 위기일발).

Tiếng Việt thì đương nhiên là câu "ngàn cân treo sợi tóc", nói về tình trạng hết sức nguy cấp.