Trùng ngôn phúc ngôn

TRÙNG NGÔN PHÚC NGÔN

(Dương Chính Chức)

Trùng ngôn phúc ngôn (tiếng Hàn 중언부언;Tiếng Hán 重言復言 - trùng ngôn phúc ngôn). Ở đây, trùng là lặp, phúc cũng là lặp, ngôn - ngôn.

Nghĩa đen câu này là nói đi nói lại một câu. Có điều lưu tâm là:

- Chữ "重" có 2 nghĩa là "trọng" (nặng) và "trùng" (trùng lặp). Tiếng Triều Hàn đều viết và phát âm là "중";

- Chữ "復" có 2 nghĩa và 2 cách đọc, đọc là "부" với nghĩa lặp đi lặp lại (âm Hán Việt là "phúc" như "phản phúc", "phúc đáp") và đọc là "복" với nghĩa là quay lại (âm Hán Việt là "phục" như "khôi phục", "quang phục", "phục vị"). Do vậy, với ý là nói đi nói lại một câu thì ta phải đọc "重言復言" là "중언부언" (trùng ngôn phúc ngôn). Có khi nhiều người Việt cũng nhầm thành "trọng", thành "phục" khi phiên "重言復言" sang Hán Việt cũng nên.

À, tiện nói đến chữ "phúc" (復) thì các bạn nhớ nhé. Ở tiếng Việt, "phản phúc" (反復) nghĩa là lặp đi lặp lại chứ không phải ý là kẻ phản bội đểu giả như người Việt ta vẫn hay dùng sai xưa nay nhé. 

Còn một hiện tượng hay bị người Triều/Hàn nhầm nữa, đó là khi chỉ đọc bằng chữ Triều/Hàn "중언부언", nhiều người Triều/Hàn viết thành "重言浮言" (trọng ngôn phù ngôn), ý là lời nặng lời nhẹ, lời được coi trọng, lời bị coi nhẹ.

Không hiếm những hiện tượng nhầm như vậy khi không dùng chữ Nho biểu ý mà chỉ dùng chữ cái biểu âm thuần túy. Triều/Hàn cũng thế, Việt Nam cũng vậy. Phiên nhầm, sẽ giải nghĩa nhầm và gây hiểu sai.

Người Hàn có câu: 기도할때 중언부언하지 말라", tức là đừng lặp đi lặp lại câu cầu nguyện. "중언부언" (trùng ngôn phúc ngôn), cá nhân mình chưa thấy có câu tiếng Việt giống hệt. Người Việt thường hay nói là "lải nhải mãi một câu", "nói đi nói lại mãi một câu".