Có lẽ khi viết những dòng thơ trữ tình xót xa mang sắc điệu trào phúng rất riêng của phong vị Tú Xương, nhà thơ bên dòng sông Vị không hề nghĩ đến việc đặt tên. Thế nhưng, người đời sau bằng cảm nhận dân dã đã dùng hai tiếng "Thương vợ" không chê vào đâu được đặt tên, chuyển tải tác phẩm......

Bỗng dưng trời đất cho ta Hay nghìn năm trước đã là của nhau Sớm xuân ấy nhện bắc cầu Và đôi bướm ấy đưa dâu dập dìu Nghìn lần ai hiểu rằng yêu...

“Thế mới biết cái gì không phải tự mình, của mình thì có rồi cũng chẳng thấy quý, có rồi cũng mất”. Càng ngẫm tôi càng thấy đúng quá. Mọi thứ mà chúng ta có được phải được đổi bằng sự cố gắng, nỗ lực của chính bản thân mình. Ai đó có giúp mình cũng chỉ là chỉ lối mách đường, chỉ có đôi chân ta mới......

Thành ngữ tiếng Hàn, Hán, Việt: 건곤일척(乾坤一擲 - càn khôn nhất trịch). Ở đây, càn - trời, khôn - đất, nhất - một, trịch - gieo. Giải thích thêm chút là càn, khôn là 2 quẻ của Kinh Dịch. Trịch - gieo ở đây là gieo quẻ cờ bạc....

Thầy tôi - là Cha tôi đó! Là “Bố”- như mọi người thường gọi bây giờ. Anh chị em tôi trong kí ức tuổi thơ của mình đã quen với những lời gọi “Thầy-Bu”. Có quê kiểng lắm không? Có lạc hậu, xưa cũ không? Với ai, thế nào, tôi không rõ, nhưng chúng tôi đã lớn lên, gắn bó với ngôn từ bình dị ấy quen rồi....

Chuyện rằng thời khai thiên lập địa, mọi vật có thể chuyển hóa lẫn nhau. Tất nhiên là không thể tự chuyển hóa một cách lung tung được. Thế thì chuyển hóa cách nào? Tất nhiên là theo quy luật rồi. Quy luật nào? Tất nhiên là cứ thay đổi về lượng, đến một lúc nào đó sẽ thay đổi chất....

Tôi đọc tập Tản văn “Tản mạn miền sương khói” của Trần Huyền Tâm vào những ngày đầu xuân, trong tâm trạng của một người vừa rời xa cái rét căm căm, mang theo bao nỗi nhung nhớ bâng khuâng về Hà Nội; mang theo những xao xuyến sắc hoa rực rỡ của triền bãi đá Sông Hồng về với phương Nam ngập tràn nắng......

Có những câu thơ đi suốt cả một đời người. Nó như một thứ gen (gene) văn chương, gen tư tưởng đồng hành với chúng ta. Nó như nhắc lại những kỉ niệm bắt cá giữa đường khi con sông quê đục ngầu nước lũ tràn qua mảnh ruộng, ao làng....

Cả một buổi trưa bồn chồn, vơ vẩn. Tôi lý lẽ với mình: “Có gì khác đâu giữa chiều nay và sáng mai? Bây giờ đã muộn rồi, đường thì xa. Sáng mai đi, sẽ thong thả hơn!”. Nhưng không trấn tĩnh nổi mình. Cái phong thư mỏng manh, bình thản nằm yên, mà cứ làm bàn tay tôi rịn mồ hôi....

Thấp thoáng nơi đây mai vàng nở Chạnh lòng con nhớ mảnh vườn quê Nhớ mẹ chiều nay ngồi đun cám Lửa phập phù… gian bếp chật khói rơm....

Đời người, ngẫm ra có những chuyến ra đi thì dễ mà trở về thì khó. Cái nơi mà tuổi thơ tôi đã từng ở đó và có rất nhiều kỷ niệm, chỉ cách nơi tôi đang ở hiện tại chừng 20 cây số, vậy mà hơn 30 năm sau, tôi mới lại tìm về....

Matryoshka là tên gọi một món quà lưu niệm của nước Nga, gồm có nhiều con búp bê làm bằng gỗ, rỗng ruột, với kích thước từ lớn đến nhỏ, được xếp lồng vào nhau. Bộ búp bê gỗ Matryoshka thường có ít nhất là năm con, và số con thường là số lẻ 7, 9, 11. Con búp bê nhỏ nhất sẽ được đặt trong lòng con búp......

Cây hoa gạo nhà tôi bị đổ mất rồi. Nó được chính tay ông nội trồng từ khi còn nhỏ. Đến lúc cuối đời mà ông vẫn còn quan tâm chăm sóc nó. Thế mà trời đang hanh khô, không có mưa to gió lớn, cái cây tuổi gần thế kỷ đổ rầm xuống đường. May mà giữa trưa vắng người nên không ai bị nạn....

Với những nghệ sĩ nhí chúng tôi trong nhóm “Búp trên cành” năm xưa, nhà văn Lê Bính thật gần gũi, thân thương như một người cha. Dù đã xa cách mấy chục năm nhưng khi gặp lại nhau, nói đến chú Bính là đứa nào cũng hân hoan nhắc lại những kỷ niệm thật đẹp, thật vui về ông....

Chuyện kể rằng ở một làng nọ có tục hiến tế bò cúng thần linh đầu năm. Các gia đình hiến tế được chọn ngẫu nhiên. Có một anh nông dân, khi được chọn là người hiến tế bò thì vui lắm, cứ ngồi ngắm mãi con bò của mình....

Có một câu hỏi, con người đã và đang tồn tại qua bao nhiêu thiên kỷ trên trái đất? Văn học nghệ thuật cũng đã hiện diện qua bao nhiêu niên đại trước đời sống xã hội con người. Trong dài xa, trong biến thiên của vũ trụ rộng lớn, văn học nghệ thuật liệu còn chăng trên dặm dài đãi lọc?...

Người ta mơ thành bướm, gọi là Giấc Điệp; mơ thành kiến dưới gốc Hòe thì gọi là Giấc Hòe. Chẳng hiểu tôi nghiệp gì mà có Giấc Mèo. Số là đêm qua tôi mơ trở thành một con mèo. Tuy nhiên trong rủi có may, tôi hiểu những thứ về mèo mà trước kia không biết, mà có thể có quý vị cũng chưa biết. Xin kể lại......

Năm 1976, tôi dự kỳ thi học sinh giỏi văn toàn quốc lớp 4 được giải nhì. Đây là kỳ thi học sinh giỏi đầu tiên tổ chức trên quy mô cả nước. Bài văn ấy là câu chuyện đồng thoại về cuộc sống của một chú gà trống, phần thưởng là chiếc áo dệt kim dày, rộng thùng thình mà mấy năm sau tôi mới mặc vừa và......

Chuyện rằng thời khai thiên lập địa, mọi vật có thể chuyển hóa lẫn nhau. Tất nhiên là không thể tự chuyển hóa một cách lung tung được. Thế thì chuyển hóa cách nào? Tất nhiên là theo quy luật rồi. Quy luật nào? Tất nhiên là cứ thay đổi về lượng, đến một lúc nào đó sẽ thay đổi chất. Nghĩa là thế nào?......

Người ta thường nói: “Thời gian là phương thuốc nhiệm màu, chữa lành mọi nỗi đau”. Thế nhưng nếu thời gian lại vô nghĩa với “cái mất”; và “cái mất” cứ tươi nguyên như vậy, thì chắc hẳn “cái mất” đó là nỗi đau vượt ra ngoài những thứ mà thời gian có thể chữa lành....