Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Đổi thay
- Đông
- Vẫn còn...
- Bãi cỏ đêm đông
- Đông
- Bóng nước
- Chuyện làng xã
- Bốn mùa xưa
- Chẳng giống dại nào
- Sự tích con sam
- Suy ngẫm
- Em đến thăm anh
- Tỉnh... và... say...
- Con tê giác
- Sự tích con nhái
Kết nối link
- Sáng tác
Về một người mẹ - Về một người con trai - Và dòng sông Trà Lý
Chủ nhật - 28/07/2024 19:33
(Ảnh: Trần Bảo Toàn)
VỀ MỘT NGƯỜI MẸ - VỀ MỘT NGƯỜI CON
VÀ DÒNG SÔNG TRÀ LÝ
Làng quê nào chả từ một dòng sông bồi đắp
Trái cây nào chả chín lên từ mao mạch đất
Kim Chuông
----------------------
1/NGƯỜI MẸ
Người Mẹ ấy
Chưa già lắm
Mái tóc đã thưa dần
Hai đuôi mắt nét hoa văn dằng dịt.
Một sớm mùa thu hai mươi năm về trước
Mẹ sinh đứa con trai
Chưa xa lắm - Sớm nay
Mẹ không muốn nói nhiều về khoảng giữa
Người tiễn con ra chiến trường sớm nay cũng chính là mẹ đó. Khi phía trước cuộc đời tiếng gọi lớn lao hơn.
Mẹ nắm tay con.
Vuốt lên mái tóc con.
Cái tay áo nâu có miếng vá khác màu vẫy vẫy. Mẹ thấy
thân thể mình xẻ đôi, gửi vào người con tới những
phương trời bừng bừng lửa cháy. Mẹ nối góc sân nhà
với Đất nước trăm miền qua những bước chân con .
Chú bé cò hương!
Chú bé ham ăn nhai tướp hai đầu vú. Mẹ như bóng cò
bên dòng sông Trà Lý. Đời xưa buồn như những ngày
nước cầm ngồi trước hiên nhà nhìn ra biển nước
mênh mông. Lặn lội sớm chiều nước ăn loét kẽ chân.
Cáu chua bám vàng tay áo. Bắt cáy, mò cua, cuộc đời
tần tảo. Niềm vui trông vào chiếc giỏ thắt ngang lưng ...
Những tháng năm này như thế
Mẹ nuôi con
Bàn tay mẹ là chiếc nôi đong đầy gió mát.
Đời nghèo nhưng vẫn dành tiếng ru ngọt ngào
đủ để cho con chợp mắt. Mẹ phải mớm con bằng
củ khoai lang mót dưới rãnh cày, vẫn thức đủ mười
đêm ròng khi trán con đổ mồ hôi hạt.
Chỗ khô đặt con, mẹ nằm chỗ ướt
Con là khúc lòng của mẹ dứt ra
Lòng mẹ như tia nắng ngày xa
Đời con là tâm trạng mẹ
Không có nỗi vui buồn nào xung quanh Đất nước -
Cuộc đời không ngấm qua lồng ngực mẹ. Con đã
uống vào dòng sữa ấy con ơi !
Khi con lọt lòng ra đã bắt gặp niềm vui. Đất nước
như liều thuốc an thần sống lại bao cơ thể. Căn nhà
gianh mẹ đang nằm, cả đứa con mẹ đẻ ra đã thực sự
là của mẹ. Những gì đất nước mang về lại có cả
phần con.
Với Mẹ - con không còn hoàn toàn là một đứa
con riêng. Khi ngọn rau khoai lang mẹ hái ven đê
sông Trà, hạt lúa gieo trên đồng Dô, đồng Khuốc …
cũng là của Việt Nam giành được, thì chúng ta là
những tế bào. Đất Nước - Con người là cơ thể lớn lao.
Đất nước đi như quả ngọt chuyền tay.
Niềm vui đang chín lên, nhưng niềm vui chưa tròn trặn.
Từ buổi con nằm trong nôi đến lúc lớn lên, mười năm,
hai mươi năm… đất nước vẫn nối nhau tiếng súng.
Bao giặc thù không đội trời chung.
Đất nước Việt Nam ở trong máu, trong tim.
Ở trong tay cha truyền sang tay con, ở thân thể con
sẻ ra từ thân thể mẹ...
Và, sớm nay - như thế
Người mẹ gửi đi đứa con máu thịt của mình
Khi tiếng súng diệt thù sôi lửa khắp non sông.
2/NGƯỜI CON TRAI
Người con trai
Nhập vào một đoàn quân
Quân hàm binh nhì.
Tên bình dị anh là người chiến sĩ.
Đáng lẽ, thế hệ anh hoàn toàn là thế hệ tình yêu.
Lứa tuổi anh là những nhịp cầu, Đất nước trông chờ
bắc qua nhiều mơ ước. Ví như, một sớm nắng mặt
trời nhô lên cũng của nền khoa học.
Nhưng anh phải đi
Một con đường vòng rất hệ trọng đến đời ta
Cuộc hành trình vai một chiếc ba lô, khẩu tiểu liên
vươn dài trước ngực. Anh giống như trăm ngàn đồng
đội khác, nhưng vẫn có riêng gia tài của đời người
chiến sĩ mang theo.
Anh sinh ra ở một làng có cái tên hơi cổ: Khai Lai.
Cây đào trước cửa nhà cùng tuổi anh, những đêm
ngắm vầng trăng tan trong vòm lá.
Anh ngồi xem vết sên bò với cô gái trẻ, nghe mẹ kể
về chiếc hầm ngầm dưới gốc cây đào ngày kháng
chiến đánh Tây.
Tiếng đại bác kẻ thù đã giết chết người cha. Cuộc chia
ly dội lên đầu anh khi anh còn nằm trong bào thai của mẹ.
Khi biết mở mắt nhìn đời mẹ anh lại kể, con từ nôi Đất Mẹ
lớn lên. Mẹ nghe nhiều người đã khéo ví von:
Mẹ là Đất Nước.
Con như Nhân quần…
Hay ví gần một chút.
Gia đình ta là một biểu tượng này.
Người con trai còn mang đi hôm nay
Con ngòi cạn ròng, những chiều quên mặt trời câu cá
loi choi bằng lông đuôi bò bên rạch nước. Đêm cày
đồng, một đêm mưa rốc két. Tiếng đại bác từ hạm tàu
địch câu lên ran ran bờ biển Thái Bình. Ngôi trường
cháy lan vào lòng tuổi nhỏ. Những cuộc chia tay bạn
bè ra đi thắp lòng anh rực lửa.
Và lượt anh lên đường!
Anh đã đi qua khắp nẻo chiến trường. Sóc Bom Bo,
A Vầu, Cổng Trời, Dốc ngựa… Anh tìm giặc qua bãi
bom, khu mìn vướng… Những hàng rào thép gai như mắt
lưới chặn đường.
Anh thường mơ một ngày không xa lắm.
Khi ngõ hẻm, đường quê bóng quân thù tắt ngấm. Anh sẽ
trở về giữa dòng người chiến thắng. Rồi, sau một chuyến
tàu nào vui lắm. Anh qua phà Tân Đệ, đi dọc đê sông
Hồng, sông Trà Lý… lối quen xưa.
Câu đầu tiên anh gọi mẹ rất ngây thơ.
Anh nhìn rất lâu mái tóc mẹ bạc phơ.
Anh tìm gặp bà con thân thương đầu làng, cuối xóm.
Lúc ấy, anh muốn hát to lên như ngày nào đi dọc đường
làng hô vang khẩu hiệu. Anh chạy ra bãi nổi xem bóng
mình ngày xưa trát phù sa lên người nằm phơi nắng thả
lờ đơm. Anh xuống đồng gặt lúa với xã viên. Anh tìm gặp
cô gái ghi nhật ký về anh trong đêm xi-nê phố huyện…
Bao ước mơ có gương mặt, dáng hình cứ dồn anh vượt
lên đầu trận tuyến. Bởi đánh quân thù là sự nghiệp
tình yêu.
Ngày tháng này, ngày tháng bao nhiêu?
Tuổi trẻ có bao giờ đẹp thế !
Và, đẹp nhất là cuộc đời chiến sĩ.
Mang quê hương - Đất nước giữa tim mình, tìm diệt
quân thù khắp đầu núi ngọn sông …
Đừng tính đầu trận đánh kể chiến công Đã mấy
chục lần anh trở thành dũng sĩ, và mấy trăm lần những
bốt đồn boongke đắp bằng đô la Mỹ, anh đã cùng
đồng đội xoá tan!
Rồi, một đêm trên điểm chốt 800
Tiểu đội anh chỉ còn ba chiến sĩ, mà trước mặt là tiểu
đoàn lính Mỹ. Thế trận giao tranh trên một sườn đồi.
Ba ngày đêm cơm vắt đã hết rồi. Bi đông cạn không
còn giọt nước, cả khuôn mặt cũng sạm đen màu đất …
Chỉ có trái tim mang ngọn lửa rực hồng,
Và lời thề
Lời thề trước Non sông.
Phút bình yên giữa hai đợt tấn công.
Anh bất chợt nhớ về quê mẹ. Những kỷ niệm bên
sông Trà thuở bé, khi đứng trước chiến trường rực lửa.
Có một điều rất lạ. Anh cảm thấy lòng mình thanh
thản thế. Điều anh lo hơn là Tuổi Mẹ - Quê nhà,
những cánh đồng mưa đông, nắng hạ. Giữa đồng đội
anh thấy mình vui quá, dẫu biết tuổi trẻ phải đi đầu
mọi thử thách, hy sinh …
Tiếng súng nổ thình
Kỷ niệm vụt hoá thành tiếng gọi. Điểm chốt giống như
hòn than đỏ chói. Tình huống dồn căng. Tiểu đội ngã rồi
chỉ còn lại mình anh. “Một thắng hai mươi, một thắng
một trăm”… Anh là người phải trả lời cái yếu tố giành
về phần thắng. Anh bắn tỉa, bắn dồn. Ném lựu đạn. Đứng,
quỳ và bắn! Linh hoạt mà dùng lối đánh nghi binh.
Quân giặc bủa giăng.
Dàn hàng ngang chúng lấn dần từng bước.
Tình huống thứ bao nhiêu không nhớ được.
Chỉ biết, Quả đạn cuối cùng trong tay anh đã mở
màn đúng lúc, khi Sư đoàn xông lên
Và anh đã bị thương!
Nằm điều trị anh cồn cào nhớ về mặt trận, nhưng
đơn vị anh đã đi xa, quả đồi này đã mở đường cho
lớp lớp binh đoàn chiến thắng đi qua.
Họ gọi tên quả đồi, tên chiến công bằng tên anh,
người chiến sĩ chưa một lần biết mặt. Họ nghiêng mũ
chào anh, cái tên đã hoá thành bài hát.
Nhưng anh đang nghĩ gì người chiến sĩ thân yêu?
Khi quê nhà một buổi chiều vui. Mẹ già nhận ra anh
trên một tờ báo Đảng. Mẹ cười, nhưng nước mắt cứ chảy
qua những nếp nhăn trên khuôn mặt gầy giữ bao
năm tháng. Mẹ đọc chiến công và ngắm bóng hình anh.
Một sớm thu xa không thể nào quên. Tuổi anh sinh
cùng đất nước. Chiếc đòn gánh quẩy anh chạy tản cư
đêm nào nghe kẽo kẹt. Từ đó ư? Anh đã bước vào đời !
Thời gian và chiến công là tấm gương giữ đẹp nhất
mặt người.
Anh chiến sĩ trên đường đi cứu nước. Vì chân lý “Tự do,
độc lập”…Anh vẫn đi trong bão táp chuyển rung.
Vào một sớm xuân trên thành phố anh hùng.
Thành phố Sài Gòn,
Thành phố mang tên Bác.
Nơi cả nước bước lên điểm chốt.
Nơi non sông chờ đợi phút đổi đời
Chiến dịch Hồ Chí Minh, phút lịch sử đến rồi.
Anh nhập giữa cuộc hành quân thần tốc. Ý thơ cuối cùng
trong lời Di chúc, đang bay lên như những cánh sao vàng.
Chào Sài Gòn !
Anh là người trong những binh đoàn đang tiến về giành
tuyệt đỉnh vinh quang !
3/VÀ DÒNG SÔNG TRÀ LÝ
Dòng sông Trà
Hay muôn nghìn dòng sông nào đó không tên.
Những dòng sông chảy qua những ngôi nhà, phù sa mang
chất ka li về nuôi bến bãi. Khúc sông này không có
tên riêng, cũng giống như người mẹ và người con trai kia
sao quá thân thương, gần gũi.
Chỉ biết:
Truyền thuyết dòng sông Trà là truyền thuyết cuộc đời
người có thực. Người mẹ và người con trai đã soi nhìn
tất cả những gì qua sông Trà - bóng nước. Họ uống
nước sông Trà, đuổi cáy, câu tôm trên bãi vắng.
Bà mẹ chở đò đi lấy huyện, người con trai tòng quân
cũng qua sông Trà ra tiền tuyến.
Họ đứng đấy nhìn về bốn hướng. Nghe dòng sông
tải sóng vỗ vào lòng.
Và, người con trai ra đi, đã lớn lên với đất nước
anh hùng. Tháng năm ấy họ nhìn ra tất cả.
Dòng sông Trà vẫn ngày đêm cần cù mang phù sa đắp
bồi lên đôi bờ xa mãi.
Và dòng sông Trà vẫn là nơi bắt đầu và nơi dẫn tới.
Từ bến nhỏ - Nơi có những ngôi nhà đến những con
sóng dài biển cả lớn lao kia !
Kim Chuông
Kỷ niệm 30/4, ngày giải phóng Sài Gòn
Quê Trạng Trình, Vĩnh Bảo, Tháng 4-/ 1975 - 4/2015
-----------------------
* Bài đã in trên tuần báo Văn Nghệ - Hội Nhà văn Việt Nam, 2015
* Bài đã in trên tuần báo Văn Nghệ - Hội Nhà văn Việt Nam, 2015
Từ khóa:
người mẹ, người con, và dòng, sông trà, dòng sông, mái tóc, một sớm, hai mươi, đứa con, sớm nay, chiến trường, cuộc đời, lớn lao, thân thể, đất nước, qua những, niềm vui, của mẹ, là những, lớn lên, tiếng súng, non sông, anh là, người chiến, tuổi anh, giống như, đồng đội, anh đã, anh tìm, quân thù, phù sa, chiến sĩ, chiến công, điểm chốt, kỷ niệm, thành phố, sài gòn, và trai