Sâm núi

SÂM NÚI

(Dương Chính Chức)

1. Ngày 10/01/2023, Hiệp hội những người đào sâm truyền thống của Hàn Quốc (한국전통심마니협회*) đã công khai ảnh 1 củ sâm núi tự nhiên nặng 415gr do một du khách leo núi chụp được tháng 11/2022 tại vùng núi giáp ranh giữa huyện Hwasun (화순군) và thành phố Suncheon (순천시), tỉnh Jeollanam (전남). 

Xét về màu sắc, hình thái, tuổi thọ, cỡ, cân nặng, vị, hương thì nó có nhiều điểm đặc sắc (특색) so với sâm núi Hàn Quốc xưa nay.

Qua phân tích saponin của củ sâm này thì thấy hàm lượng Rg3, một hoạt chất kháng ung thư khá lớn. 

Đây là củ sâm cô độc (독삼), tự tồn tại và chưa từng có sâm con (자삼). Hiệp hội cho biết củ sâm này giống mô tả một củ sâm thời Bách Tế (백제), Tân La thống nhất (통일신라) cách đây khoảng 1000 năm. 

2. Cách đây 14 năm (2009), cũng từng có một củ sâm tương tự của Trung Quốc được bán đấu giá ở mức 600 triệu won (hơn 500 nghìn USD). Con sâm lần này giá sẽ cao hơn, dự kiến ở mức 680 triệu won, tức gần 600 nghìn USD, tức là hơn 14 tỷ VND. 

3. Sơn sâm, tức sâm núi cũng loại này, loại kia, chủ yếu chia làm 2 loại là tự nhiên (순수종) và phi tự nhiên (비순수종). Tự nhiên thì có loại Thiên (천종), loại Phi tự nhiên thì có Địa (지종) và Nhân (인종). 

- Thiên là loại mọc tự nhiên, thuần túy (순수종), tuổi thọ tối thiểu cũng phải trên 50 năm, con người chưa từng can thiệp, tên đầy đủ là Thiên chủng Sơn sâm (천종산삼), ý là loại trời cho. Loại Thiên ấy, sau 100 năm nó mới mọc được 5 cành, và mỗi 10 năm thì nặng thêm 1gr. Các loại khác thì 10 năm có thể lên 2 hoặc 3 gr. 

- Địa là loại chim, thú rừng ăn hoa, rồi lên núi ị ra đấy, hạt mọc thành cây, con người biết và tìm cách bảo vệ. 

- Còn loại Nhân là con người không hành xử như thú và chim mà mang thẳng hạt sâm lên 1 bãi đất, khe đá nào đó rồi gieo vào đó, chăm và đợi 4-5 năm sau thì thu hoạch về. 

4. Giá của loại Thiên rất đắt. Người ta nói nếu củ sâm ấy nặng bằng 1 lượng (냥) vàng (khoảng 37,5gr) thì giá nó sẽ bằng 20 lần lượng vàng ấy. Vàng ở Việt Nam giờ toàn gần 70 triệu/cây, vậy tính ra 1 củ sâm núi loại Thiên nặng 37,5gr sẽ có giá là 70tr x 20 = 1,4 tỷ, hehe. 

Mấy loại Địa, Nhân thì rẻ hơn nhiều, cũng với trọng lượng 37,5gr thì giá tối đa cũng chỉ từ 3 đến 5 nghìn USD/củ thôi. 

Thế nên, cũng nói là sâm núi nhưng giá cả, đẳng cấp bất đồng là thế. 

* 심마니 = 삼을 캐는 사람 = người đào sâm.