Người miệt vườn

Thứ tư - 06/05/2020 10:40
|In ra
|Đóng cửa sổ này

"Nhân chi sơ, tính bản Thiện" là câu mở đầu của Tam tự kinh, một cuốn sách của Trung Quốc được soạn từ đời Tống dùng để dạy cho trẻ em xưa. Câu này có nghĩa là: Con người sinh ra bản tính ban đầu vốn thiện và tốt lành, khi lớn lên, do ảnh hưởng của đời sống xã hội mà tính tình trở nên thay đổi, tính ác có thể phát sinh, do đó cần phải luôn được giáo dục, bồi dưỡng và rèn luyện thì tính thiện mới giữ được và phát triển, để tính ác không có điều kiện nảy sinh. Kỳ thực, trong cuộc sống, vẫn thấy nhiều người dân chân chất, có thể cả ngày không nói một câu, nhưng cuộc sống bươn chải khổ cực, không bon chen, không tư lợi, đã rèn cho họ đức tính chân thiện đẹp đến lạ kì….

****

Buổi chiều, trông lão Hai Đèo như người dại. Mặt đỏ bầm, lão bước chệnh choạng theo bờ thửa. Rồi lẫn vào đám dừa non đỏ ối trong hoàng hôn.

Vợ chết. Lão gá nghĩa với một người đàn bà dở hơi. Mụ Dừa Điếc cả chục năm chẳng chịu sinh cho lão một mụn con nào.

Nghe nói truớc đây Hai Đèo có cả mẫu vườn. Bà già bại liệt nằm cả chục năm. Lão bán lần hồi chỉ còn lại một liếp dừa, một mái nhà xập xệ và hai đoạn mương. Mương trước để lấy nước, mương sau làm cầu cá.

Hai Đèo kiếm cơm bằng việc đi móc mương, bồi vườn, bồi gốc dừa thuê. Buổi tối về nhà, lão chui tọt vào giường đánh giấc pho pho..

Thỉnh thoảng, Hai Đèo cũng mua rượu ở quán. Chẳng cần đồ nhậu, lão tu từng hơi cay như uống nuớc mưa. Khi đã xừng xừng, lão lầm lầm lì lì đi tìm đám bạn nhậu, cụng li cho tới lúc "thuyền chìm tới bến" mới thôi.

****
Khi can đế đã vơi một nửa, mấy lát xoài tượng cũng vừa hết. Hai Kên lấy giọng chủ soái è è:

- Này tụi mầy, thằng Hai Yên nhà gần mé sông, chẳng bao giờ chịu chơi với ai. Hắn cậy là dân Thành nên coi khinh lũ nhà quê chúng ta. Thành phố gì nó. Ăn nuốt của dân cho lắm rồi về đây nghe chưởi. Nhà nó có con mộc tồn được lắm, cũng trọng trọng rồi nhen.. Này, thằng Việt đi mài dao, rửa thớt rồi ra xé ít tàu dừa khô nhóm lửa; thằng Phương, thằng Thường và tau đi câu con thịt tơ. Còn các tiểu đệ, tụi mầy đi hái lá mơ, đào củ riềng, chờ các đại ca...

Không một ai nhúc nhích.

Hai Kên nổi đóa:

- Tụi bay nốc cả lít rồi mà còn nhát như thỏ đế dzậy hả?

Thấy căng quá, Hai Đèo đứng dậy.

Một lát sau, cánh liếp được nhấc khẽ. Hai Đèo ướt sũng ló vô. Lão quăng xuống nền đất hai con cá tra phởn bụng trắng như bạc, nhảy đành đạch, kêu ẹc ẹc khò khè như heo con sắp chết đói.

Hai Kên tay phải cầm mấy cọng bạc hà, tay trái vo vo mấy trái chanh vừa hái trộm, gật gù:

- Tuyệt, tuyệt! Làm canh chua tụi mày ạ. Hai Đèo thế mà được việc ha! Chà, chà được lắm. Ao cá ở tuốt ngoài vườn, có bắt hết cũng không ai biết.

Bữa nhậu tiếp tục. Hai Kên ngồi gần Hai Đèo chăm sóc lão rất mực. Gắp một miếng bạc hà, múc một muỗng canh bốc khói, xé một vài lá ngò bỏ vô chén Hai Đèo, Hai Kên oang oang:

- Mới đó mà thằng nào đã chôm hết mấy miếng lườn rồi.

Thằng Việt thanh minh:

- Mấy con Tra ốm ròm, mỏng tang như mụ Dừa Điếc lấy đâu ra lườn?

Cả bọn ồ lên, cười nói ỳ xèo. Hai Đèo làm thêm mấy chung nữa thì "chìm" hẳn. Cả bọn khiêng lão lên cái giường sạp cau..

****

Nửa đêm, nghe động, Ba Châu đánh thức mấy đứa con dậy, tất tả đi ra vườn "ém quân" chờ lệnh.

Có tiếng giãy đành đạch của những con cá đang nhủi mình vào đám cỏ, tiếng bước chân lạo xạo đang rẽ lối… Dưới ánh sáng nhờ nhờ từ mặt nuớc hắt lên lùm cây, có ai vội vàng ném một cái gì đó xuống ao cá.

Ba Châu nghĩ đó là một tên trộm cá, bèn lò dò tới gần, gõ một gậy vào lưng kẻ kia. Rồi tiếng đấm đá huỳnh huỵch, tiếng ồn ào váng cả một góc vườn...

Tin Hai Đèo nửa đêm đi trộm cá và bị Ba Châu dần cho một trận ra trò nhanh chóng lan ra cả xã. Hai Kên thao thao truớc nhóm người nhậu:

- Lạ thiệt! Hắn là một tay bắt cá có cỡ mà! Có điều ngu quá, định vét sạch ao Ba Châu hay sao mà đêm qua một lần, đêm nay lần nữa… Nghe Ba Châu nói, hắn cũng phục tài Hai Đèo. Bắt được cá mà nước trong ao không hề vẩn đục, đến một cánh lục bình cũng không bị gãy...

***

Uỷ ban xã buộc Hai Đèo phải trả 15 ngàn đồng (thời 1990) cho Ba Châu và phạt lão 10 ngày nhổ cỏ sân banh của đội bóng xã. Mãn hạn, Hai Đèo vừa về đến nhà, đã nghe mụ Dừa Điếc báo tin dữ:

- Ba Châu mới cho người qua mời ông sang ăn giỗ. Tui ngờ tụi nó còn bắt nẹt gì nữa đây. Trời ơi là trời! Ăn nhậu cho đã đời để mang tiếng nhục..

Chẳng nói chẳng rằng. Hai Đèo ra sân mở lồng úp, buộc con gà nòi tơ mà khi nào lão cũng coi lông coi cẳng. Rồi lão xuống ao.

Do mấy con cá tra đã thành tinh, nhiều lần câu mãi không được nên lão bèn nhổ một nắm cỏ nhảy xuống. Người và cá quần nhau đùng đùng. Một lúc sau, lão cũng lừa được tụi cá vào đám ô rô và quăng lên bờ hai con đen trũi, kêu éc éc như heo nọc.

Nhìn một hõm xoáy nước ao đục ngầu, Hai Đèo lần chần quăng trở lại một con.

Không dám đi lộ chính, lão men theo bờ dừa đến nhà Ba Châu.

Ba Châu mở chân gà, nhốt nó vào chuồng, sai vợ con làm thịt cá rồi cầm tay sần sùi, đen nhẻm của Hai Đèo lên nhà trên, ngồi tiệc.

Gặp mặt các "chiến hữu" cũ, Hai Đèo khép nép mép ngựa chầu rìa.

Ba Châu năn nỉ hoài lão mới chịu nhập bọn. Chủ khách nâng li, nhất loạt: Dzô..ô!", rồi ngửa cổ uống cái "Ực".

Hai Kên lật mấy khúc cá, chép miệng:

- Cứ định gắp cho Hai Đèo một miếng lườn mà không có!

- Có đây! Có đây! Ba Châu bưng một đĩa cá to còn bốc khói và gắp miếng lườn vàng hươm, béo ngậy như mỡ gà vào chén Hai Đèo.

- Cá nấu đám giỗ phải ra cá. Mồi ra mồi, rượu mới thấm chứ! Hai Kên hoan hỉ gắp một miếng to sau khi đã uống đầy chung rượu.

- Các chư huynh, chư đệ ạ.. Ba Châu vui vẻ nói: - Đây là cá Hai Đèo đãi chúng ta đấy. Thực ra, cá nhà tui mới mấy tháng chưa làm mồi đưa rượu được. Nhân tiện, bữa nay, tui muốn mọi người ra coi chuyện lạ..

Tất cả túa ra rộng nước được tráng xi măng và xây bằng mấy hàng gạch ở sau nhà.

Chừng mười mấy con cá tra đang nhởn nhơ. Ba Châu lấy que chỉ vô hai con to quá cỡ thợ mộc:

- Gần tới ngày nhà có giỗ, con Tâm nhà tui, sợ mất trộm cá, cứ nằng nặc biểu tát ao dời cá vô trỏng… Thấy hai con bự chảng nầy, tui ngờ ngợ Hai Đèo đã ném cá xuống ao trả tui. Hôm nay, Hai Đèo xách cá nhà sang… Vừa rồi, ăn cá chắc các huynh đệ hiểu cả rồi chứ?...

Mọi người cùng "Á" lên, rồi lục tục vào nhậu tiếp….

Anh Vũ

Nhà Búp

Người miệt vườn