Chuyện Lươn-Chép Chép-Lươn

Chuyện rằng thời khai thiên lập địa, mọi vật có thể chuyển hóa lẫn nhau. Tất nhiên là không thể tự chuyển hóa một cách lung tung được. Thế thì chuyển hóa cách nào? Tất nhiên là theo quy luật rồi. Quy luật nào? Tất nhiên là cứ thay đổi về lượng, đến một lúc nào đó sẽ thay đổi chất. Nghĩa là thế nào? Xin kể về chuyện đã xảy ra giữa loài LƯƠN và cá CHÉP, chuyện như sau:

Thời ấy, chẳng hiểu theo tiêu chí phân loại nào mà tạo hóa xếp cá CHÉP là bậc cao hơn LƯƠN. Cách xếp loại này đúng hay sai, hay tại sao cần xếp như vậy thì không biết. Tuy nhiên, đã có phân biệt trên dưới thì con LƯƠN nào cũng muốn được trở thành cá CHÉP là điều dễ hiểu. Mong muốn từ LƯƠN thành CHÉP phừng phừng trỗi dậy trong mỗi con LƯƠN. Có động lực đó, con LƯƠN sẽ dần dần thay đổi. Đến một mức nhất định, nó không ở trong bùn nữa mà mọc vây chèo để bơi trong nước. Da nó biến thành vẩy cứng. Mắt ti hí sẽ thành mắt lớn... Nghĩa là từng thay đổi nhỏ sẽ thành một thay đổi lớn. Nhiều thay đổi lớn sẽ thành một thay đổi lớn hơn. Thế nó sẽ thay đổi đến đâu? Không biết, nghe nói, cá CHÉP có thể thành rồng.

Để thành cá CHÉP thì LƯƠN phải làm gì? tất nhiên là phải chịu đau đớn. Tại sao phải chấp nhận đau đớn để làm cá CHÉP? Cái này thì phải hỏi con LƯƠN. Đau đớn ra sao? Ngươi đang có da dẻ mịn màng như Softina, trơn mượt như khăn giấy Pulppy... mà phải mọc vảy thì có đau đớn không? Đau này chưa bằng thứ thay đổi về nơi sống và cách bơi. Trước đây ngươi di chuyển thể xác ngươi bằng cách uốn éo thân mình. Bây giờ ngươi phải bơi bằng mái chèo. Bỏ cách bơi cũ như thế cũng đau đớn lắm. Tuy nhiên đau đớn hơn nữa là ngươi phải bỏ chỗ gầm đá, bùn lầy để ra chỗ nước trong mà sống. Trong bùn lầy, ngươi đen hay đỏ chẳng ai thấy được. Ra chỗ nước trong thì lưng đen đuôi đỏ ai cũng nhận ra. Cái đau đớn này lớn lắm, nhưng còn chưa bằng nhiều cái đau khác mà không thể nói hết ở đây.

Ai công nhận LƯƠN thành CHÉP? Hỏi thế thì chắc chắn ngươi chưa thành CHÉP rồi. Phải qua hội đồng chứ. Hội đồng gì? Hội đồng đánh giá ngươi có phải là cá CHÉP không? Hội đồng bầu chọn thế nào? Hội đồng nào cũng thế thôi, phải theo luật Trời là: "Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu". Đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu là thế nào? Là: khôn cũng là ngu và ngu cũng là khôn. Chỉ khôn hơn mới biết khôn kém là ngu. Tại sao không giải thích giống người ta mà giải thích ngu thế? Vì ngươi khôn đến mức chỉ hiểu cái điều ngươi muốn nghe mà thôi. Thôi, ai xin iu, iu tha cho mi, nhưng chuyện lươn, chép tiếp tục ra sao?

Ừ, trở lại câu chuyện vậy. Có chú LƯƠN may mắn biết cách thay đổi và chịu được đau đớn của thay đổi nên nó đã mọc vây bơi và ra khỏi bùn lầy. Mắt cá đã mọc thay cho mắt lươn. Nó tới Hội Đồng bầu chọn. Nó không uốn lượn khi bơi trước hội đồng và tin tưởng dấu hiệu ấy là minh chứng hùng hồn của kết quả chuyển hóa. Nhưng than ôi, những cặp mắt hội đồng không nhìn minh chứng ấy. Chúng chỉ cảm nhận được rung động theo kiểu uốn éo gây ra bởi những con giun gần mép để có phản ứng đớp mồi. Chú LƯƠN-CHÉP trở nên vô hình, vô nghĩa với hội đồng.

Thế kết quả bình chọn ra sao? Sao còn hỏi thế? Đã vô hình thì bầu cái gì? Chú LƯƠN-CHÉP rời bỏ lớp bùn quen thuộc, chịu đau đớn một cách vô nghĩa chăng? Không! chú đã biết thêm một điều rằng nước khác bùn như thế nào. Còn cái kia không phải là "hội" mà cũng chẳng "đồng". Đó là cái cộng sinh trong lòng chiếc thuyền nát ở đáy sông, CHÉP ít, LƯƠN nhiều và vài con CHÉP đang chuyển hóa thành LƯƠN.

Xin nói thêm rằng chuyện này thuộc cấp độ loài CHÉP. Những loài dưới CHÉP sẽ không hiểu và không cần quan tâm. Cũng nghe nói rằng chú LƯƠN-CHÉP còn đang đi hỏi "không khí" là gì. Có người bảo rằng hình như không có LƯƠN, không có CHÉP thì đó là không khí.

 Bùi Đại Dũng