Tình đất và người nhạc sĩ

Thứ năm - 07/08/2025 15:31

(Ảnh: Pixabay)

TÌNH ĐẤT VÀ NGƯỜI NHẠC SĨ

(Lương Duyên Thắng)

Là một kẻ hay lang thang nghe nhạc, để viết và để hiểu. Nó hy vọng học hỏi cái hay, cái đẹp của các Nhạc sĩ và học hỏi được phần nào ở họ. Đến nay dù có đến khoảng trên ba chục bài thơ được phổ nhạc hoặc viết lời nhưng thật ra nó vẫn thấy chưa thật sự vừa ý. Nó đặc biệt thích nghe các NS trình bày các bài hát của chính mình 

Nghe người nhạc sĩ trải lòng với những tâm tư của chính họ.  Mới đây khi nghe NS Tuấn Phương hát bài Tình Đất thì Nó thực sự thán phục và thấm hơn về cái chất cái mộc mạc mà sâu lắng của ông. Giọng hát ấm truyền cảm, rất dày và đầy nét phong trần làm nổi bật bài hát. Có lẽ không có ai hay sẽ không có MV nào làm nó có được cảm xúc hơn với cặp đôi này.

Ngay từ câu đầu tiên đã cảm thấy rưng rưng: 

“Đất bạc màu làm vai áo ta bạc thêm

Trắng mưa trên đồng, mưa giăng lối nhỏ em về“.

Mới chỉ hai câu đầu quyện vào tiếng đàn là sự nhân cách của câu từ. Đất bạc màu làm vai áo ta bạc thêm. 

Ta ở đây có thể là tác giả, có thể là những người nông dân dãi dầu mưa nắng

Trách đất làm ta thêm phần vất vả và cũng nói lên tình yêu thương của NS của mọi người với những người nông dân tảo tần khuya sớm

Đến câu thứ hai Gã lại thấy sốt ruột bởi cái ký ức ngày thơ bé lại hiện về. Là những ngày mưa mù mịt sấm chớp là nỗi lo khi mẹ khi chị đi gặt đi cấy chưa về. Nhạc sĩ viết: “Trắng mưa trên đồng mưa giăng lối nhỏ em về”. 

Em có thể là người yêu, có thể là người em trong gia đình hay là bất kỳ ai trong chiều mưa trên đất quê hương. Về mọi khía cạnh ở nơi nào có đất có nước là quê mẹ là quê hương:

“Đất cùng ta, trải bao nắng bao ngày mưa

Đất ôm trọn kiếp người, mảnh đất quê hương ta”

Bao nhiêu ngày mưa nắng, dãi dầu, bao người cũng từ đất sinh ra như tuần hoàn như quy luật của trời đất, của vũ trụ bao la. 

Sang khổ tiếp theo ta lại nghe thủ thỉ tâm tình của tác giả: 

“Đất yêu người, bàn chân lấm bùn khuya sớm

Đất thương người, lẻ loi thân cò trên đồng 

Nghe rì rào đâu đó tiếng thì thầm của  đất 

Tiếng dòng sông vỗ sóng gọi ta về”

Nghe tác giả nhấn nhá nhả từng câu từng chữ, mới thấu hiểu tấm lòng của người viết, chăm chút, chọn lọc từng câu từng chữ cho đứa con tinh thần của mình. Đất bao dung, thương yêu những người canh tác làm ra của cải nuôi sống con người, nuôi sống nhân loại. Đất cũng có tâm hồn, biết yêu thương những người canh tác một nắng hai sương khuya sớm. Người và đất như là tri kỷ cùng nhau trò chuyện tâm tình. Người nhạc sĩ nói hộ lòng của bao người khi thì thầm cùng đất cùng sông, cùng gió, rằng con người cần yêu thương quê hương đất nước yêu những gì chúng ta đang có. Đang mơ màng  cảm nhận và nghe tiếng đàn của người  nhạc công thì khổ hai lại làm tôi trở lại:

“Đất bạc màu làm vai áo em bạc thêm

Nắng nghiêng trên đồng, xa xa lối nhỏ ai về

Đất mẹ ru, lòng ta bao nỗi đau niềm riêng

Nắng vẫn vàng trên đồng và gió như miên man“ 

Người hát thì thả hồn vào từng câu từng chữ còn ta thì lại hiện ra dưới nắng vàng trên cánh đồng là chính ta, là mẹ là chị, là em với nón trắng nhấp nhô chăm chỉ cày sâu cuốc bẫm gieo từng hạt lúa mầm khoai ngày nào.

Có những mùa vàng trĩu hạt có những mùa lúa lép rơm khô nhưng không người nào bỏ đất, bỏ trồng, bỏ canh tác.  Bởi đất là đất mẹ, đất là người là của cải cha ông ngàn đời để lại. Cánh đồng thì rộng, con người thì nhỏ bé. Đất cũng như lòng mẹ bao dung, nhân từ nuôi sống bao thế hệ người Việt chúng ta.

Một bài hát không dài, ngôn từ giản dị chân chất nhưng toàn bài là những câu từ chắt lọc, thanh khiết, không thừa không thiếu. Giai điệu bài hát ngọt ngào da diết, như tâm hồn người Việt. Bài hát có gió, có nắng mưa, có sông có đất có con người và tình cảm riêng chung hòa quyện thủy chung. Nó nghe và viết bài này khi Hưng Yên Thái Bình sát nhập.  

Nó mường tượng ra thanh âm sóng Sông Hồng sông Luộc, sông Trà Lý và sông Hoá đang vỗ bờ da diết, hòa quyện cùng nhau. Trời nắng gắt, đất cũng thêm bạc màu nhưng tình quê, tình đất vẫn là mãi mãi bởi Đất ôm trọn kiếp người là quy luật của muôn đời của xã hội. Khi sinh ra, ai cũng được mẹ gửi núm ruột vào trong đất. Lớn lên đất cho ta lúa Ngô khoai sắn, cho nước ta uống nuôi ta khôn lớn trưởng thành. 

“Tình đất” một bài hát dân dã về Đất bao la và bao dung như lòng mẹ. Mẹ hiền sẽ im lặng đón ta trở về. 

Tính triết lý tính logic của vũ trụ muôn đời là thế.

Nghe đi nghe lại ba lần, bài viết cũng đã xong. 

Xin mượn một câu thơ rất hay của nhà thơ Chế Lan Viên, hiện lên trong đầu Nó để kết bài: 

“Khi ta ở đất là nơi ta ở

Khi ta đi đất bỗng hóa tâm hồn”.

“Tình đất” là một bài hát thật hay, sâu lắng trữ tình như thế!

Các bài viết liên quan:

• Mùa ngang qua phố
• Cảm ơn anh!
• Vẫn mãi là em
• Vấn vương
• Tình đất và người nhạc sĩ
• Súng tím
• Hoa điên điển

Những tác phẩm cũ hơn:

• Phép màu (2)
• Chín rục
• Phép màu
• Nó ... cũng gà lắm đấy (4)
• Tử tế là trái ngọt của giáo dục đạo đức và văn hóa,
• Chuyện về ái nữ của một nhà cách mạng
• Nó... cũng gà lắm đấy (3)