- Văn học dân gian
Đều như vắt tranh
Thứ hai - 23/11/2020 18:01
Trước giờ vẫn đinh ninh câu thành ngữ này là “Đều như vắt chanh” mà chẳng chịu tìm hiểu là “vắt chanh” thì đều cái gì và sao mà đều được. Sáng nay đi trên xe nghe mới được sự giải thích tận tường, hóa ra “Đều như vắt tranh” mới là đúng. Đúng là sự học là sự cả đời.
“Vắt tranh” trong câu thành ngữ này là một thao tác trong quá trình làm những tấm bằng cỏ tranh để sử dụng khi làm nhà. Cỏ tranh còn có tên gọi khác là bạch mao căn, cỏ tranh săng, nhả cà, lạc cà… thuộc họ nhà lúa phân bố từ đồng bằng đến vùng trung du, miền núi ở cả ba miền Bắc, Trung, Nam nước ta.
Ngày xưa, cỏ tranh là vật liệu phổ biến được sử dụng để làm nhà. Người ta thường bện cỏ tranh thành từng tấm (để lợp mái hoặc dựng vách) theo kích thước phù hợp với quy mô của nhà, quy trình này được gọi là “đánh tranh”.
Đánh tranh là một kỹ thuật khó, yêu cầu tính thẩm mỹ cao, các nắm sợi tranh (hay còn gọi là một vắt) phải đều tăm tắp để khi lợp lên mái trông đẹp và sẽ không bị thấm nước mưa.
Như vậy, từ “vắt” trong “vắt tranh” là danh từ. Và câu thành ngữ “Đều như vắt tranh” ý nói làm một cái gì đấy rất đồng đều.
Bùi Trung Hiếu