- Văn học dân gian
Tháng Một
Thứ hai - 16/12/2024 18:49
(Ảnh: Trần Bảo Toàn)
THÁNG MỘT
(Dương Chính Chức)
1. Ngày 1/12/2024 theo lịch âm là ngày Mồng Một tháng Một năm Giáp Thìn.
Nếu theo Kiến Tý thì đêm 30/11 (30/10 âm lịch) là giao thừa, tức là sáng 1/12 (dương lịch) là ngày đầu tiên của năm mới, rộn ràng lời chúc.
Kiến Tý được dùng 1 lần thời nhà Chu (1122–256 TCN).
Kiến Sửu dùng 1 lần thời nhà Thương (1766–1122 TCN).
Kiến Hợi dùng 1 lần thời nhà Tần (221-206 TCN).
Kiến Dần dùng đến nay là 2 lần. Lần đầu thời nhà Hạ (2205-1766 TCN) và đến thời Hán Vũ Đế (144 TCN) quay lại dùng đến nay.
2. Tên tháng âm lịch không có tháng 11, 12 mà có vài cách gọi, trong đó có cách gọi Một, Chạp ,Giêng.
Một Chạp Giêng Hai là thứ tự của Lịch Kiến Tý, bắt đầu từ tháng Tý, tức tháng Một (tức là tháng mà hiện nay ta vẫn gọi là tháng 11 Âm lịch).
Về tháng khởi đầu năm mới, nhiều phái xem ngày tháng vẫn lấy tháng Một (tháng Tý) là tháng khởi đầu của năm mới theo thứ tự thập nhị địa chi¹. Có phái thì tính năm mới kể từ ngày từ Rằm tháng Giêng (tháng Dần). Có phái lấy tận ngày sau Thanh Minh.
-----
¹ Giống như bây giờ, đại đa số vẫn lấy 23h, tức giờ Tý là giờ bắt đầu ngày mới vậy.