Chiến tranh đã lùi sâu vào dĩ vãng. Trong phút yên bình hôm nay, không biết có ai, còn ai nhớ lại hay biết được những tháng năm khốc liệt, những đêm mòn chờ đợi với nước mắt, niềm tin, nỗi nhớ thương của những người đàn bà đi qua cuộc chiến...

Tuổi thơ của tôi không có nhiều may mắn và hạnh phúc được ở bên bà nội, bà ngoại. Tôi mất bà nội khi hai tuổi, mất bà ngoại khi bốn tuổi. Ký ức về những người bà thân yêu của tôi mỏng và xa mờ....

Đừng khóc nữa em, biển hãy còn thu Ngàn con sóng vẫn cập bờ hạnh phúc Gió vẫn gió, ngọt ngào thổn thức Cát vẫn trắng yên bình trong ánh nắng pha lê....

Nhìn sâu vào nhân thế, thời thế, nhưng Văn Giá không đưa người đọc đến với những cảm xúc bi lụy mà ngòi bút của anh luôn hướng về sự sống. Ý thức về thời gian gắn với cái đẹp, khát vọng hướng tới cái đẹp đã đem đến cho anh một cái nhìn thật nhân văn về thân phận con người: Từ Sơn sen, Hạt gạo, Bé......

Cha tôi đã rời xa cõi tạm 7 năm. Biết bao biến cố cuộc đời trong gia đình tôi đã xảy ra trong thời gian đó. Vui và buồn! Được và mất! Thất bại và thành công! Tất cả đều đã qua để tôi nhận một điều giản dị: Tôi là người con hạnh phúc vì luôn được yêu thương, che chở bởi những Người Cha, Người Mẹ -......

Tôi cứ lần lữa... lần lữa mãi, không biết bắt đầu như thế nào. Có cái gì đó xa xăm, xa xăm. Có cái gì găm găm trên mắt mỗi khi trở về Nhà Của Búp, nhìn vào bức ảnh chung, ngắm nghía những gương mặt bạn bè - Những gương mặt đến 40 năm sau, 50 năm sau hay là lâu hơn nữa... vẫn không thể phai mờ....

Với tôi, suốt những ngày ấu thơ, nhà văn Tô Hoài mãi còn in đậm những kỷ niệm khó quên, khi tôi vừa chập chững bước vào cái “ngưỡng cửa” của thế giới văn chương. Đến bây giờ, đã qua bốn mươi năm, đã trở thành cô giáo với gần ba chục năm trên bục giảng. Với hai ba tập sách đứng tên riêng và rải rác......

Bây giờ đang là tháng Sáu, hoa phượng nở đỏ rực những góc phố và trải thảm hồng trên các con đường thân quen. Bất chợt tôi nhớ về mùa hè năm ấy…Ngày ấy, hơn 40 năm trước, chúng tôi tuổi còn rất trẻ, khăn quàng đỏ thắm trên vai đã tụ lại bên nhau trong Trại sáng tác hè của Hội Văn học nghệ thuật Thái......

Nhà con một, nhưng cha vẫn lên đường. Hành quân qua cuộc kháng chiến chống Pháp, lại xuyên sang chống Mỹ, bóng cha trên khắp các chiến trường ác liệt nhất: Khe Sanh, Thành cổ, Quảng Trị; Trường Sơn Đông, Trường Sơn tây; Cánh Đồng Chum; Đường 9 nam Lào... Cha là sĩ quan phòng hóa nên nơi cha đến càng......

Mấy người biết xem tướng bảo rằng cha tôi có tướng tốt, mũi sư tử, tai to, nếu được học hành có thể làm quan. Mẹ kể ông tham gia du kích rất mưu trí, dũng cảm. Hòa bình lập lại ông được cử đi tiếp quản Hải Phòng nhưng rồi do trình độ thấp, ông ở lại làng làm cán bộ xã. Những năm máy bay Mỹ bắn phá......

Có tới ba lần, nhạc chuông từ Messenger của nhà thơ Kim Chuông - “người thầy văn chương” thủa nhỏ (mà tôi vẫn gọi ông như thế). Ông đang gọi tôi. Vẫn giọng ấm áp, hồn hậu, ông hào hứng, động viên tôi góp bài cho tập sách mới của nhóm Búp. Phần bận việc. Phần tình yêu văn chương với tôi luôn dào......

Đầu Hè năm 1976, tôi có kỷ niệm khó quên với Bùi Thị Biên Linh, khi đạp xe về tận nhà tìm gặp và chọn Linh về lớp đào tạo, bồi dưỡng các em học sinh có năng khiếu sáng tác văn học của tỉnh. Đây là trại viết do Hội Văn học Nghệ thuật Thái Bình tổ chức, mang ý nghĩa đầu tiên trên cả nước....

Này nỗi nhớ, khóc xong rồi buông nhé, Hoài niệm chi, u uất mà chi, Lá bây giờ không còn của vườn xưa, Hoa đã khác và mùa thu cũng khác....

Phật gia giảng rằng tất cả những người mà chúng ta gặp trên cõi đời này đều có duyên nợ từ kiếp trước. Kiếp này gặp được nhau đã là khó, nắm tay nhau để đi hết cuộc đời cho trọn nghĩa vẹn tình lại càng khó hơn. Vậy nên người xưa khuyên sống ở đời phải biết trân quý tình nghĩa; nếu như kiếp này duyên......

Tích truyện Quan Âm Thị Kính được lưu truyền phổ biến trong dân gian Việt Nam từ xưa qua nghệ thuật hát chèo, quan họ, truyện thơ và văn xuôi. Mặc dù trong câu chuyện có nhắc đến vùng Cao Ly (Triều Tiên) nhưng căn cứ vào nội dung lời văn, tiếng thơ truyền lại, thì bối cảnh của câu chuyện Quan Âm Thị......

Đang là tháng Mười. Chất Thu đã mướt đẫm cỏ cây hoa lá đất trời. Dáng Thu đã đậm đầy mỗi bước chân đong đưa trên hè phố. Hương Thu đã lướt thoảng trong từng hơi thở. Đã thấy nắng Thu lung linh, rạng ngời trong mắt, gió Thu đùa vui với tóc, mưa Thu mướt mát trên những lối đi quanh co, những khóm hoa......

Ngô đồng à, tôi đã quên cây như quên đi bao chuyện cũ, như đã quên đi cái thời rất trẻ trung, sôi nổi yêu đương nhưng trái tim lệch nhịp, da diết yêu người nhưng người chẳng yêu tôi. Năm tháng đi qua, kỷ niệm cũng đi qua và cảm xúc cũng vậy, cứ đi qua trong lặng lẽ, trong đơn phương, trong cả......

Lần đầu tiên tôi nghe Phạm Công - Cúc Hoa và Truyện Kiều là khi tôi học lớp 4, mà không phải chỉ nghe đọc vèo vèo vậy đâu, vừa nghe vừa được giảng và cắt nghĩa hẳn hoi, được hiểu về thế nào là Tình, thế nào là Nghĩa, thế nào là Đức, thế nào là Hiếu, thế nào là Thiện, thế nào là Ác....

Mình bấm chuông lần thứ hai, vẫn không thấy ai ra mở cổng. Nhìn xuống, thấy cánh cổng khép hờ, mình tự đẩy cửa đi vào. Im ắng. Thường thì đón mình là chị ấy, tất tưởi, hồ hởi, chạy từ bếp ra, trên tay có khi còn cầm cái thìa to, hoặc một nắm rau đang nhặt dở....

Lan đứng tần ngần trước cổng trường. Một bạn, hai bạn…những đứa bạn cuối cùng, chậm trễ nhất đã vào trường. Cánh cổng từ từ đóng lại. Lan định kêu lên: “Chú ơi! Chờ cháu với”… nhưng lại thôi. Nó đứng một hồi lâu nữa. Tiếng trống trường vào tiết...