Có thể nói, từ thuở “Đa Cương Hương” đất cổ. Rồi, đất Sơn Nam Hạ... Lịch sử văn chương Thái Bình, trải qua những thế kỷ khá dài trong nét nhìn thật mờ chìm, lặng khuất....

Đó là một câu đối Tết chữ Hán, phiên âm ra tiếng Việt là: CHIÊU TÀI TIẾN BẢO ĐA QUÁ PHÌ BÀ NHẬT TIẾN ĐẤU KIM BẤT THU LẠP SẮC. Cái thú vị của câu đối Tết này là cách viết và nội dung bình dân, hài hước nhẹ nhàng của nó....

Một buổi sáng tháng tư xanh lọc sau cơn mưa đầu hạ. Lúc ấy, tôi lên sáu, nhởn nhơ bắt bướm, chơi chọi cỏ gà một mình để bà và u rảnh tay tát nước cho đám ruộng lúa cạnh mương nước ngang với con đường đất cát dẫn vào làng....

Bất chợt, gió bấc về. Lá cây bàng trước cổng trường cấp ba Lê Hồng Phong Nam Định từ vàng chuyển màu đỏ sậm, lúc rời cành lá đã héo khô, cuộn lại lăn trên mặt đất khô rang xao xác....

Tôi vào thành phố Hồ Chí Minh dạy học, mới ngày nào còn chân ướt chân ráo, thấm thoắt nay đã tròn ba mươi năm. So với tuổi đời ba trăm năm của mảnh đất bốn mùa xanh cây lá và rực vàng nắng gió này, khoảng thời gian đó...

Vượt qua nhiều thành phố, thị xã, thị trấn những dãy hàng hóa sầm uất, những nhộn nhịp người xe, những ảo não nhạc vàng và rậm rật nhạc ngoại, chúng tôi lọt về với tĩnh lặng ngọt ngào một vùng quê Đông Hưng...

Đọc mấy bài tiếng Hàn thấy có từ "태수", chữ Hán là 太守. Tra từ điển thấy ghi đại ý đó là một chức quan địa phương của Trung quốc xưa. Sau khi thống nhất, nhà thời Tần (秦) đã bỏ chế độ phong kiến...

Cơ thể ta là một ngôi nhà ta thuê trọn gói. Hết thời hạn thuê, ta sẽ phải hoàn trả nó. Lúc đó, việc bảo tu là điều tất yếu....

Nhà ta ở chẳng cần quá to. Đủ để nghe thấy tiếng cười, tràn đầy hạnh phúc và ấm áp là được. Tiền gửi ngân hàng chẳng cần quá nhiều. Đủ để phụng dưỡng cha mẹ khi về già là được....

Nam Định níu chân ta về Bờ bãi mom sông phẳng lặng Phù Long mùa này nước cạn Sương vương bay trắng Đò Quan Đâu tiếng chuông chùa Cuối ngân vang...

Gió bấc là chồng mùa đông Gió mà không lạnh thì không ra chồng? Gió bão có vợ hay không Gió gào, gió thét, gió lồng lộn xoay? Mưa bỏ chồng được mấy ngày Từ tháng năm đến hôm nay chưa ngừng?...

Ðã thành thông lệ, tôi không nhớ rõ từ bao giờ, nhà tôi thường gói bánh vào sáng ba mươi. Sau bữa cúng tất niên, bố tôi xếp ba chồng gạch thay cho ông đầu rau rồi đặt thùng bánh chưng lên, chất củi gộc vào, lấy lửa từ cái đèn dầu trên bàn thờ châm bếp luộc bánh....

Có thể nói, từ thuở “Đa Cương Hương” đất cổ. Rồi, đất Sơn Nam Hạ... Lịch sử văn chương Thái Bình, trải qua những thế kỷ khá dài trong nét nhìn thật mờ chìm, lặng khuất....

Cả một thời bom đạn, Bỏ làng ra ngoài đồng, Lúp xúp bên cồn mả, Lờn vờn ánh trăng suông... Nhìn bóng tre đầm nước, Nhớ xóm thôn yên bình, Tre xanh hai bờ nước,...

Mưa ầm ào tối sầm khu vườn rộng, Những đường mòn nhoà trong tiếng mưa rơi, Con mương nhỏ dồn lục bình hoa tím , Lũ trẻ chúng tôi không ngớt tiếng reo cười... Mưa bỗng tạnh bất ngờ, Hàng dừa cao nắng gội,...

Xét nội dung thể chế theo nghĩa rộng thì "phong tục tập quán" là bộ phận quan trọng không thể không nói tới trong phạm trù thể chế....

“Bỉ” là cái kia; “Sắc” là ít; ” Tư” là cái ấy; và “Phong” là nhiều. Như vậy “bỉ sắc tư phong” là điều kia kém thì điều này hơn; cái kia ít thì cái này nhiều, chỉ luật thừa trừ của Tạo hoá. Ta cũng có thể hiểu “bỉ sắc tư phong” là chỉ người đàn bà đẹp có cốt cách phong thái. Bỉ là người đàn bà; Sắc......

Xưa, có người dùng hai cái thùng gỗ lớn để gánh nước. Theo thời gian, một trong hai cái bị nứt, vì vậy khi gánh nước từ giếng về thì chỉ còn một nửa. Cái thùng còn nguyên rất tự hào về sự hoàn hảo của mình, còn cái bị nứt luôn cắn rứt vì không hoàn thành nhiệm vụ....

Cá là một là một loài động vật mà ai cũng biết rằng hầu hết chúng chỉ có thể sống được trong nước và thở bằng mang. Rồng là một loài vật truyền thuyết mà dường như chúng có thể sống được bất cứ nơi nào, dù là trên không, dưới nước, thậm chí trong đất....

Chí làm trai dặm nghìn da ngựa, Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao. Giã nhà đeo bức chiến bào, Thét roi cầu Vị, ào ào gió thu....