Chợ Đầm mà chẳng có đầm Có đôi trai gái đi cầm tay nhau Phải là đầm ấm trước sau Mới thành tên gọi cho nhau chợ Đầm...

Trong văn đàn Việt Nam những năm đầu thế kỉ XX đã xuất hiện một vầng sao Khuê. Dù rằng cuộc đời của ông vừa tới tuổi “tri thiên mệnh” đã ra đi; dù rằng thời gian để ông say sưa với rượu, thù tạc với bạn bè, giang hồ phiêu lãng trong Nam ngoài Bắc nhiều hơn bên bàn viết;...

Hoan nhớ như in sáng ngày 10/2/1960, anh lên đường nhập ngũ. Đêm mẹ không ngủ. Hoan nghe tiếng mẹ ho và trở mình liên tục. Dù tự tay viết đơn tình nguyện nhưng Hoan vẫn không khỏi bồi hồi. Anh không chợp mắt được, lòng bộn...

Một buổi sáng tháng tư xanh lọc sau cơn mưa đầu hạ. Lúc ấy, tôi lên sáu, nhởn nhơ bắt bướm, chơi chọi cỏ gà một mình để bà và u rảnh tay tát nước cho đám ruộng lúa cạnh mương nước ngang với con đường đất cát dẫn vào làng....

Dặn mình chớ đắm buồn tênh, Đầu xuân lại ngập dưới mênh mang buồn. Mưa dầm lạnh buốt xóm thôn, Ngọn tre ủ rũ trên cồn khói sương....

Trời đừng nắng nữa trời ơi Cải con nó héo nữa rồi nó đau. Lần đầu mình biết đến 2 câu ca dao này là khi thầy Lê Thái Phong giảng về Văn học dân gian cách đây đã hơn 40 năm....

Đến tận giờ gã cũng không hiểu vì sao thời đó bọn gã nhiều năng lượng đến thế. Cả lớp sáu chục con người ta mà số có cân nặng trên 50kg chỉ đếm trên đầu ngón tay. Ấy vậy mà đạp xe 40 - 50 km thậm chí đi Hải Phòng hơn 70km cũng chỉ là chuyện thường ngày ở XÓM....

… Trên đời này, dù là thánh nhân hay kẻ bất cơ, không ai có thể chọn được tổ quốc, quê hương, dòng họ, cha mẹ và ngày sinh tháng đẻ của mình. Đêm nay, nằm thao thức miên man không ngủ được. Trên đất khách quê người nơi xứ tuyết, ta bồi hồi nhớ về quê hương, về những kỷ niệm ấu thơ nơi làng quê thôn......

Nhắc đến nợ nghiệp, tự dưng lại nhớ đến hai chữ “Đi, Về”. Hôm trước, một số bạn tôi tranh luận về hai chữ này. Hầu hết đều cho rằng hai chữ này là nói đến cái chết. Thôi cứ tạm coi là như vậy. Bởi người ta nói ra điều gì đều là xuất phát từ sự hiểu biết của mình, đều là từ tầng của mình mà thể hiện......

Chuyện xa lắm. Ngày ấy, thuở còn mồ ma giặc Pháp, dân Tẩm Thượng bảo nhau. Thằng Hỳ sinh ra, được thả về sống ở Gò Bơn này là do ông trời đã bày nên trò ấy. Hỳ họ Vũ, tên thật là Tiếu. Tiếu là cười. Hỳ là âm thanh của cái cười. Cũng là cười! Sự ăn khớp của Hỳ từ vẻ mặt, nét nhìn, giọng nói, tất......

Cái điệp khúc này cứ diễn ra như thế suốt gần hai năm qua, kể từ khi Hằng bị suy tim phải nghỉ việc nằm ở nhà chữa bệnh. Minh, chồng Hằng đang hí hoáy lau xe ở cổng định đứng lên đưa tiền cho Hạnh thì Hạnh đã bước nhanh qua. Hạnh luôn tránh giáp mặt với Minh....

Thuở nhỏ, có đến mấy lần tháng ba mưa bụi, u tôi dẫn tôi đi theo phường hội. Tôi biết câu “Tháng Tám giỗ cha, tháng Ba giỗ mẹ” từ ngày ấy. Chỉ không hiểu sao người đời lại gọi Bà chúa Liễu là Thánh Mẫu…...

Một mùa xuân nữa lại sắp về. Những ngày cuối năm này, công việc bận mải hơn và lòng người cũng bồi hồi nao nức nhiều hơn. Với một người xa quê đã lâu như tôi, cứ mỗi độ cuối năm, lòng lại bâng khuâng nhớ quê, nhớ về ký ức xa xưa đầm ấm ngọt ngào bên cha mẹ, họ hàng thân thuộc dù khi ấy, cuộc sống......

Có những câu thơ đi suốt cả một đời người. Nó như một thứ gen (gene) văn chương, gen tư tưởng đồng hành với chúng ta. Nó như nhắc lại những kỉ niệm bắt cá giữa đường khi con sông quê đục ngầu nước lũ tràn qua mảnh ruộng, ao làng....

Với “tự thức”, nơi “Nơi Quán trọ - Miền sương khói đời người” là gì? Đấy phải chăng, là cõi “vô biên độ” khói sương? Là cả một đại giác mà ta “ngộ” ra cái sân si, ái ố, dục ...? Là tất cả những bóng hình cuộc đời với bao nhiêu dáng vẻ mịt mùng mà ta đang bước đi, đang gặp, đang thấm trải, đang vật......