Hoa Sen Đồng Tháp Mười

Thứ hai - 18/05/2020 16:34

Nhắc đến Đồng Tháp Mười, người ta thường nghĩ ngay đến loài hoa gần như là biểu tượng, là nét đặc trưng của vùng đất này: Hoa Sen. Có lẽ, không nơi nào dễ dàng bắt gặp được hoa Sen như ở đây. Cây Sen mọc trong ao, hồ, trong cả ruộng lúa hay cặp những bờ kênh, cứ nơi nào có nước lấp xấp là Sen mọc, nhất là những nơi trũng thấp, nước ngập quanh năm… Dù được trồng, chăm sóc hay mọc tự nhiên, thì nơi nào Sen cũng xanh tốt, cành lá vươn cao, hoa tưng bừng khoe sắc…Có  nhiều những cánh đồng Sen rộng bao la, nhìn ngút tầm mắt.

Từ bao đời nay, Sen đã như một phần không thể thiếu của người dân miền sông nước, là nỗi nhớ da diết của những người đi xa... Cứ vào mùa nước nổi, từ tháng 8 - 11 âm lịch là Sen nở rộ. Khi những tia nắng sớm bắt đầu le lói, nụ Sen như thiếu nữ thẹn thùng, e ấp mở cánh đón ánh mặt trời...Những cánh hoa từ từ hé mở, ban đầu hồng nhạt, nhưng càng về trưa, màu hồng càng đậm hơn. Nhiều người cho rằng: khoảng thời gian từ trưa đến 3 giờ chiều là Sen đẹp nhất. Trong ánh nắng vàng rực rỡ, những cánh Sen hồng tươi kiêu hãnh vươn lên, lay nhè nhẹ trong gió, khoe nhuỵ hoa vàng và mùi hương cũng nồng nàn hơn... Trên nền lá xanh biếc che kín mặt nước, những cánh Sen vươn cao như tô điểm sắc màu cho khung cảnh yên bình và thơ mộng, trong mênh mang của nắng gió, thoang thoảng mùi hương Sen thơm ngát …

Bên cạnh những bông Sen nở, là những nụ hoa chúm chím giấu mình dưới tán lá xanh, chờ tới lúc vươn lên khoe sắc, như một sự tiếp nối bền bỉ, để đồng Sen lúc nào cũng tưng bừng sắc hồng. Và khi những cánh Sen mỏng manh từ từ rơi xuống, nhuỵ Sen lớn dần lên thành gương Sen, ủ trong mình những hạt Sen non ngọt lành - là phần kết tinh quý giá nhất của cây Sen. Những hạt Sen trắng ngần được bọc trong lớp vỏ lụa mỏng, mang trong mình tim Sen. Đây là phần duy nhất của cây Sen mang vị đắng, nhưng là đắng thanh, “đắng nên thuốc” như các cụ già hay nói...

 

Về với đồng Sen, là để hoà quyện, đắm mình vào giữa thiên nhiên mênh mang. Có những ruộng Sen trải rộng tới chân trời, màu Sen hồng trên nền lá xanh thẫm, tạo nên bức tranh tuyệt đẹp. Có những đoạn kênh, 2 bên bờ Sen mọc dày, mỗi khi xuồng chạy qua, sóng nước xô đám Sen lay động, như đang xôn xao chào đón…Thú vị nhất là được bơi xuồng ra giữa đồng Sen, để cảm nhận được cái bao la của đất trời, tận hưởng những phút giây thanh bình, hít thở không khí trong lành và thơm ngát hương Sen, thanh thản ngắm những cô gái mặc áo bà ba chống xuồng hái gương Sen thoăn thoắt hay lặng lẽ quan sát những người nông dân dầm mình bẻ ngó Sen cho kịp chuyến hàng chiều...

Cây Sen là nguồn cảm hứng vô tận của thơ ca, hội họa. Bức tranh nào về hoa Sen cũng đem lại cảm xúc trong lành và yên bình. Những bài thơ về hoa Sen bao giờ cũng gợi trong tôi vẻ đẹp thánh thiện, tinh khôi… Không chỉ có đẹp làm say lòng người, Sen còn là một loài cây quý, tất cả các bộ phận của cây Sen đều là vị thuốc quý, là nguyên liệu cho rất nhiều món ăn bổ dưỡng… Hạt Sen khi ăn sống thì vừa giòn, vừa ngọt mát. Rồi cơm Sen, xôi Sen, chè Sen, sữa Sen, Sen sấy, Sen rang me, Sen rang muối ớt… món nào cũng thật hấp dẫn. Ngó Sen làm gỏi Sen, nấu canh chua, muối chua, ngó Sen xào cũng là món ăn khá … tốn cơm. Lá Sen, tim Sen là những vị thuốc quý, rất tốt cho cân bằng huyết áp, tim mạch, điều trị mỡ máu và mất ngủ. Và một bộ phận của cây Sen ít người biết đến, đó là củ Sen, dùng để hầm xương, nấu chè, làm kim chi, làm mứt… vừa bùi, vừa bổ... Có một thú vui tao nhã, dân dã nhưng cũng khá cầu kỳ của người dân Đồng Tháp Mười là làm trà Sen. Không đơn giản chỉ là lấy trà trộn với nhụy Sen như thứ trà Sen bán ở chợ… Để có được ấm trà Sen đúng điệu, buổi chiều, người ta sẽ chọn những nụ hoa lớn, bỏ vào trong đó một nhúm trà ngon, buộc nhẹ những cánh hoa lại. Qua một ngày, một đêm, trải qua nắng gió và sương đêm, chắt lọc những tinh túy của trời đất, hương Sen thấm vào từng cánh trà… Nước pha trà cũng không thể tùy tiện “có gì dùng nấy”, ít nhất phải là nước mưa chứa trong những lu kiệu sành, trong văn vắt và mát ngọt, nấu sôi sùng sục... Cầu kỳ hơn, người ta tranh thủ dậy sớm để hứng lấy những giọt sương sớm như những hạt ngọc long lanh đọng trên lá Sen non… Pha ấm trà Sen sóng sánh vàng, ngan ngát hương thơm, nhâm nhi thưởng thức tách trà nóng ấm trong mơn man gió đồng, thấy tâm hồn thư thái mà lâng lâng lạ…  

Cây Sen ngày nay được nhiều địa phương khẳng định hiệu quả trong “xoá đói, giảm nghèo”, giải quyết việc làm và làm giàu cho người nông dân Nam Bộ. Diện tích Sen ngày càng mở rộng và những sản phẩm từ cây Sen ngày càng phong phú hơn, giá trị kinh tế cũng cao hơn. Hoa Sen cũng đã được phong tặng là quốc hoa của Việt Nam, hoa được trân trọng dâng lên bàn thờ phật, thờ tổ tiên trong những dịp lễ trọng đại...

Dù đã lên ngôi vị cao nhất trong các loài hoa ở Việt Nam, nhưng như bao đời nay, cây Sen vẫn thế, như người nông dân Nam Bộ: mộc mạc, chân chất, chịu thương chịu khó, lặng lẽ dâng hiến cho đời... Từ cây Sen, tôi cũng học được bài học cho cuộc đời mình “gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn”, để vượt lên những khó khăn, thử thách của tháng ngày bôn ba nơi “đất khách quê người”, từng bước trưởng thành, khẳng định mình và càng gắn bó, yêu thương hơn mảnh đất này: Đồng Tháp Mười./.

Đồng Tháp Mười, ngày 13/5/2019

Trần Thu Huê

Các bài viết liên quan:

• Những ngày tươi đẹp
• Cây Cà Na
• Hoa Sen Đồng Tháp Mười
• KÝ ỨC TUỔI THƠ TÔI: Nỗi niềm của cây lúa
• Nơi yêu thương gọi về
• Lần đầu đến với Cánh đồng Chum
• Cồn Sơn - mênh mang nỗi nhớ

Những tác phẩm cũ hơn:

• Người Bách Thuận
• Mùa Sen hẹn đợi
• Sồi sim hóa hoa hồng
• Ma thuật tình yêu
• Quốc sắc thiên hương trong con mắt các thi nhân
• Thiên hạ đệ nhất hoa với các mỹ nhân
• Chỉ có Mẫu Đơn mới xứng là thật hoa trong thiên hạ!

Những tác phẩm mới hơn:

• Hoa Tử Linh Lan
• Mùa hoa học trò
• Thầy tôi! …Và những mùa Tết tuổi xưa!
• Tháng củ mật
• Bà tôi
• Cho đến ngày hạ đũa buông thìa
• Tản mạn về Tự do