Vượt Biển, tiếng Tày gọi là Khảm hải hay Khẳm khái nói theo tiếng Tày cổ, là một đoạn trong nghi lễ Hắt Pựt, tiếng phổ thông gọi là làm Pựt hay Hát Bụt. Nghi lễ này được tổ chức cho người già, ốm yếu, sắp về với tổ tiên. Gọi là trường ca vì nó là một bài hát dài đến hàng tiếng đồng hồ do các nghệ......

Thuở nhỏ, có đến mấy lần tháng ba mưa bụi, u tôi dẫn tôi đi theo phường hội. Tôi biết câu “Tháng Tám giỗ cha, tháng Ba giỗ mẹ” từ ngày ấy. Chỉ không hiểu sao người đời lại gọi Bà chúa Liễu là Thánh Mẫu…...

Một tia nắng nhỏ sớm nay Uốn cong một nét trên cây bạch đàn Tôi đang bận với mùa màng Biết đâu tia nắng đã làm ngày lên Biết đâu thơ mộng cánh chim Tha nhầm tia nắng mang lên tổ mình...

Không ít lần trong đời, tôi đã phải trải qua những ngày đói quay đói quắt. Lẻ gạo, bắp ngô, củ khoai, củ sắn, nắm rau xanh, ngọn cỏ lành lúc ấy quý ngang vàng. Bữa đói, chúng vỗ về, dằn cái cồn cào trong dạ xuống. Khi no, chúng xoa dịu, làm cho nỗi nhớ đồng quê phần nào được nguôi ngoai....

Bà tôi bảo cây bồ kết với tôi là chị em sinh đôi, vì ngày sinh tôi, bố tôi trồng cây bồ kết xuống bờ ao. Năm tháng trôi đi, cả hai chúng tôi mỗi ngày một lớn. Khi cây bồ kết bói hoa thì tôi bắt đầu đi học....

Với “tự thức”, nơi “Nơi Quán trọ - Miền sương khói đời người” là gì? Đấy phải chăng, là cõi “vô biên độ” khói sương? Là cả một đại giác mà ta “ngộ” ra cái sân si, ái ố, dục ...? Là tất cả những bóng hình cuộc đời với bao nhiêu dáng vẻ mịt mùng mà ta đang bước đi, đang gặp, đang thấm trải, đang vật......

Mình bấm chuông lần thứ hai, vẫn không thấy ai ra mở cổng. Nhìn xuống, thấy cánh cổng khép hờ, mình tự đẩy cửa đi vào. Im ắng. Thường thì đón mình là chị ấy, tất tưởi, hồ hởi, chạy từ bếp ra, trên tay có khi còn cầm cái thìa to, hoặc một nắm rau đang nhặt dở....