Mười lăm năm cuộc đời trầm luân chìm nổi của Nàng Kiều được bắt đầu trong bối cảnh gia đình và xã hội hết sức thanh bình. Rằng năm Gia Tĩnh Triều Minh Bốn phương phẳng lặng hai kinh vững vàng...

Thầy tôi - là Cha tôi đó! Là “Bố”- như mọi người thường gọi bây giờ. Anh chị em tôi trong kí ức tuổi thơ của mình đã quen với những lời gọi “Thầy-Bu”. Có quê kiểng lắm không? Có lạc hậu, xưa cũ không? Với ai, thế nào, tôi không rõ, nhưng chúng tôi đã lớn lên, gắn bó với ngôn từ bình dị ấy quen rồi....

Năm ấy, tôi học lớp 11, đầy gian khổ với những ngày tháng trọ học xa nhà, thiếu thốn tình yêu thương và cũng cả những bữa đói meo. Chặng đường từ trường cấp III Phước Long về nhà tôi hơn 30km, nhưng ngày ấy đường xá vô cùng khó đi. Phương tiện giao thông cũng ít nữa....

Cứ mỗi dịp giáp Tết, thời tiết hanh khô, người ta lại nhắc nhau về việc việc cảnh giác đạo tặc, đề phòng củi lửa. Nghe nói, ngày xưa, dịp này mõ làng lại đi khắp làng vào buổi tối để gõ mõ chiềng làng: "tiết trời hanh khô, đề phòng củi lửa, tháng củ mật, cẩn thận kẻ gian"....

Nhắc đến hình tượng “gieo Thái Sơn”, những người từng đọc “Chinh phụ ngâm” hẳn còn nhớ bốn câu thơ này: Chí làm trai dặm nghìn da ngựa, Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao. Giã nhà đeo bức chiến bào, Thét roi cầu Vị, ào ào gió thu....

Không ít lần trong đời, tôi đã phải trải qua những ngày đói quay đói quắt. Lẻ gạo, bắp ngô, củ khoai, củ sắn, nắm rau xanh, ngọn cỏ lành lúc ấy quý ngang vàng. Bữa đói, chúng vỗ về, dằn cái cồn cào trong dạ xuống. Khi no, chúng xoa dịu, làm cho nỗi nhớ đồng quê phần nào được nguôi ngoai....

Ai chưa từng hưởng thú dạo chợ hoa xuân, thật khó mà tưởng tượng được vẻ đẹp lộng lẫy và không khí Tết nhộn nhịp ở Thành phố Hồ Chí Minh. Riêng tôi, mỗi khi xuống phố ngắm người, thưởng hoa, tôi thường nghe trong gió thoảng những tiếng thầm thì của cây lá quê nhà gợi nhắc......

Sông Đồng Nai bắt nguồn từ vùng núi phía bắc thuộc cao nguyên Lâm Viên, Lang Biang ở độ cao 1.770m và chảy theo hướng Tây Nam, chảy qua nhiều ghềnh thác, trong đó có thác Trị An, trước khi chảy về Biên Hòa khoảng 30km. Qua Trị An, sông Đồng Nai trở nên hiền hòa do chảy vào đồng bằng. Sông Đồng Nai......

Đời người, ngẫm ra có những chuyến ra đi thì dễ mà trở về thì khó. Cái nơi mà tuổi thơ tôi đã từng ở đó và có rất nhiều kỷ niệm, chỉ cách nơi tôi đang ở hiện tại chừng 20 cây số, vậy mà hơn 30 năm sau, tôi mới lại tìm về....

Có một câu hỏi, con người đã và đang tồn tại qua bao nhiêu thiên kỷ trên trái đất? Văn học nghệ thuật cũng đã hiện diện qua bao nhiêu niên đại trước đời sống xã hội con người. Trong dài xa, trong biến thiên của vũ trụ rộng lớn, văn học nghệ thuật liệu còn chăng trên dặm dài đãi lọc?...

Nắng còn về nơi ấy không em Khi mùa đông tràn về cuối phố Và mưa phùn rơi nghiêng nơi cửa sổ Trời âm u, biết ngoài ấy chuyển mùa....

Quê hương Hà Trí Dũng thuộc Phủ Thần Khê xưa nổi tiếng với câu ca: ”Đã là con mẹ con cha / thì sinh ở đất Diên Hà,Thần Khê”, nằm trong trấn Sơn Nam hạ là vùng đất cổ địa linh nhân kiệt - nơi đặt lăng mộ các Vua nhà Trần cùng nhiều đền chùa lăng tẩm cổ kính, bày đặt nhiều tượng cổ có cả voi đá ngựa......

Sân bay quốc tế Yangon rộng, hiện đại và sạch sẽ. Thành phố Yangon bình yên và thân thiện. Rất nhiều cây xanh và cây cổ thụ, đặc biệt là xe máy bị nghiêm cấm chạy trong thành phố. Rất lâu, tôi mới có dịp được hít thở bầu không khí sạch sẽ như vậy. Chọn ngày cuối cùng của năm 2016, chúng tôi tới......

Đang là tháng Mười. Chất Thu đã mướt đẫm cỏ cây hoa lá đất trời. Dáng Thu đã đậm đầy mỗi bước chân đong đưa trên hè phố. Hương Thu đã lướt thoảng trong từng hơi thở. Đã thấy nắng Thu lung linh, rạng ngời trong mắt, gió Thu đùa vui với tóc, mưa Thu mướt mát trên những lối đi quanh co, những khóm hoa......