Sự Sợ Hãi

Thứ bảy - 27/05/2023 14:06

SỰ SỢ HÃI

(Nguyễn Thu Thủy)

Sáng hôm nay mình đọc nhiều mẩu tin, mà tin sáng nay làm mình nghĩ là mình đã làm cái gì hai bữa nay vậy, cảm giác chậm tiêu và lạc ngoài vòng thông tin khôn tả.

Đại loại như "khi phương Tây đang cắn hạt dưa chờ FED họp cuối tuần cùng bản tin Non-Farm và châu Á vẫn mải mê đi chúc tết" thì mọi sự kiện dường như đang đi đến một thiên nga đen mà báo chí bắt đầu bình loạn kèm những chỉ báo về nỗi sợ của thị trường - trích tóm tắt tin của Channel PTC.

Đêm qua mình ngủ được xíu lại dậy xem bộ phim tư liệu về sàn giao dịch Bitcoin tại Canada tên Quadriga - với màn exit scam giả chết của Gerald Cotten, giả cả giấy chứng tử chết vì căn bệnh tiêu chảy và ghi sai tên, mang theo 190 triệu đô la và biến mất ở tuổi 30.

Trong tư liệu có đoạn một anh zai dồn hết tiền gửi qua sàn này - đổi sang bitcoin và rút CAD để tránh phí 2% theo đường chính ngạch. Khi gửi vào Quadriga, mua bitcoin thì hiện lên là done deal, khi rút về đồng CAD, thì sau bao nhiêu tháng cũng không thấy tiền về. Ví điện tử của Quadriga cuối cùng trống không. Anh ấy suy sụp, đó là tất cả những gì mà anh đã bán hết tài sản dành dụm được và enter trong một cú nhấp chuột.

Ở đoạn này, mình nghĩ người kỹ sư công nghệ thông tin đã không biết cách chia nhỏ số tiền và thử nghiệm từng phần, cũng như tránh dồn hết niềm tin vào một sàn giao dịch, với 1 cú lừa đã được báo chí và cộng đồng tung hê. Chưa bao giờ anh ta thử nhiều lần tới khi đảm bảo rủi ro được giảm thiểu dần. Ai cũng nghĩ "too big to fail"?

Không ai có thể đảm bảo cuộc đời này chưa bị lừa lần nào.

Nói về cú lừa, mình được dạy là:

Bản thân sự sợ hãi và tham lam lừa con người ta nhiều nhất !!

Trên thị trường hay có câu, hãy mua khi người khác sợ hãi và hãy bán khi người khác tham lam.

Khi tất cả mọi người đều sợ hãi thì đó là lúc "bắt đáy đi lên".

Khi tất cả mọi người đều tham lam thì đó là lúc bán hết đi để nhìn lại cho rõ hơn.

Thực ra nói dễ làm khó. Một số người tinh khôn sẽ thu thập đủ thông tin về sự sợ hãi cùng với việc xây dựng các chỉ số dự báo sentimental judgement của nhà đầu tư đang ở mức nào. Một số người biết nhưng chưa từng tự vấn bản thân.

Đơn giản vì sự sợ hãi cùng tham lam tồn tại ngay trong chính bản thân mình. Nếu ta nhìn thấy chính chúng ta đang sợ hãi, hoặc nếu ta nhìn thấy tâm lý chung của chúng ta sẽ là tham lam (fomo), có lẽ chúng ta còn không cần tham chiếu ai, tự mình nhận ra cách thực hiện. Mà điều quan trọng nhất là nhìn ra tương lai sau sự sợ hãi và tham lam này.

Ngày xưa khi đi học tài chính bên Anh, mình đã không đăng ký môn behavioral finance - tài chính hành vi. Sau phải học môn này thông qua trường đời. Đến ngày đọc về hiệu ứng Medici - sự giao thoa tạo ra sáng tạo có ích - mình mới nhận ra là mình đã chậm tới hơn cả thập kỷ.

Sáng nay trong lúc đọc tin tức, mình cũng đọc lại bài mà ông Dominic Scriven viết, với câu nhận xét khá nổi tiếng mà báo chí từng đưa lên, anh em từng đọc tới:

"Tôi đã có 30 năm trong ngành chứng khoán, nhưng cũng không biết ngày mai thị trường lên hay xuống. Càng tham gia, tôi nhận ra rằng điều quan trọng là đừng sợ tương lai. Để không sợ, chúng ta phải xây dựng nền tảng quản trị rủi ro."

Vậy đấy, chúng ta đã quản trị sự sợ hãi của mình đến đâu?

Nếu biết sai thì đừng có làm, làm xong nhận quả đắng thì đừng có đổ lỗi, cổ nhân luôn có câu "Tiên trách kỷ, Hậu trách nhân". Mà điều đó cho tới giờ mình đã trải qua để nhận biết và đang cố gắng làm tốt hơn từng ngày.

Chứ nói thực là ai cũng phải đối diện với sự sợ hãi này. Cũng như bây giờ, mình sợ vì kiến thức và thông tin của mình ngày một nhỏ bé với những phát kiến ngày một nhiều lên theo cấp số nhân. Mình còn càng sợ hơn khi người xung quanh mình còn biết ít hơn cả mình. Và vì thế mà mình bám víu vào việc học hỏi Thầy mình, và những người dạy dỗ mình, ít nhất họ đã đi trước mình để hiểu biết hơn và ít nhất họ không bỏ rơi người có tâm học hỏi phấn đấu như mình.

Kính Thầy, kính trọng bằng cả ngộ trí và huệ tâm. Kính Thầy tới vậy thì hãy để Thầy được làm Thầy. Và Trò được làm Trò. Sợ hãi thiên nga đen thì đi hỏi Thầy xem sao

31/01/2023

NTT

Các bài viết liên quan:

• Tâm cầu một chữ bình yên
• Sự Sợ Hãi
• Hai chiều chia sẻ
• Tình yêu - hôn nhân
• Trình độ - Thái độ - Tổ độ
• Đi làm
• Tuổi già là hạnh phúc

Những tác phẩm cũ hơn:

• Mức độ tự tin
• Cá bống mũn
• Cá chày
• Hoa Tử Đằng
• Mạch nguồn của quê hương
• Cá bớp
• Cá bống

Những tác phẩm mới hơn:

• Sứa
• Nhà văn Bút Ngữ và tôi
• Đức khoan dung từ ái thiện lương
• Hạt thóc
• Hạnh phúc vốn giản đơn.
• Bạch tuộc
• Mực