Một mùa xuân nữa lại sắp về. Những ngày cuối năm này, công việc bận mải hơn và lòng người cũng bồi hồi nao nức nhiều hơn. Với một người xa quê đã lâu như tôi, cứ mỗi độ cuối năm, lòng lại bâng khuâng nhớ quê, nhớ về ký ức xa xưa đầm ấm ngọt ngào bên cha mẹ, họ hàng thân thuộc dù khi ấy, cuộc sống......

Người ta khép chặt cửa phòng Sợ cơn gió lạnh lùa trong áo mềm Còn tôi ra tận cửa thềm Cởi khuy áo thả hồn lên cành đào...

Có những câu thơ đi suốt cả một đời người. Nó như một thứ gen (gene) văn chương, gen tư tưởng đồng hành với chúng ta. Nó như nhắc lại những kỉ niệm bắt cá giữa đường khi con sông quê đục ngầu nước lũ tràn qua mảnh ruộng, ao làng....

Tôi trở về khi giông gió đang lên, Mẹ đi vắng, sân tràn lá rụng, Đàn gà kéo lên thềm dàn trận, Cánh cửa sổ chưa cài theo gió giật từng cơn....

Cả một buổi trưa bồn chồn, vơ vẩn. Tôi lý lẽ với mình: “Có gì khác đâu giữa chiều nay và sáng mai? Bây giờ đã muộn rồi, đường thì xa. Sáng mai đi, sẽ thong thả hơn!”. Nhưng không trấn tĩnh nổi mình. Cái phong thư mỏng manh, bình thản nằm yên, mà cứ làm bàn tay tôi rịn mồ hôi....

Tạm biệt những con đường xào xạc lá rơi, tạm biệt những cây phong vàng rực lao xao trong gió! Vậy là mùa thu đẹp đẽ yêu kiều rồi cũng qua đi. Khi mùi hương hoa sữa hết nồng nàn, buông sắc trắng nhẹ tênh vào nhớ nhung hoài niệm; khi những chiếc lá bàng úa đỏ yếu ớt sắp sửa lìa cành, lặng lẽ thả mình......

Trong phòng triển lãm, tôi bị cuốn hút vào bức tranh ấy đến nỗi mấy hôm sau đều quay lại ngắm nhìn. Một bếp củi, ngọn lửa hồng ấm áp. Chiếc nồi đang sôi, xì ra mấy luồng khói. Mọi thứ cạnh bếp đều lờ mờ trong ánh lửa bập bùng. Chiếc đèn dầu le lói đằng trước mấy cái chai cao thấp. Trên chiếc ghế......

Bà tôi đã 80 nhưng còn nhanh nhẹn lắm, dáng đi vẫn thẳng và hàm răng hạt na còn đều tăm tắp. Bản tính lam làm, quán xuyến của bà thì chẳng con cháu nào bằng. Nhưng bà có lúc thất thường khiến nhiều người khó gần....

Chị choàng tỉnh dậy giữa cơn mơ, mồ hôi vã ra ướt đẫm trên trán và cổ. Đưa tay vuốt gọn lại mái tóc, chị cố hình dung lại hình ảnh vừa gặp. Một cô gái có khuôn mặt đượm buồn, đội chiếc mũ tai bèo màu xanh lá cây bàng bạc, bộ quân phục phủ dầy lớp bụi đỏ. Hình như cô đi từ rất xa, rất xa tới tìm chị......

Năm 2002, tôi được phân công chủ nhiệm lớp 12A8. Lớp này do 2 lớp 11B1 và 11B2 nhập lại với sĩ số 35 em. Hầu hết học sinh lớp tôi học hệ bán công vì điểm đầu vào chưa đủ học hệ công lập. Nhiều em lớn tuổi hơn so với các bạn cùng lớp (Do hoàn cảnh khó khăn nên việc học bị gián đoạn. Cũng có em ham......

Với những nghệ sĩ nhí chúng tôi trong nhóm “Búp trên cành” năm xưa, nhà văn Lê Bính thật gần gũi, thân thương như một người cha. Dù đã xa cách mấy chục năm nhưng khi gặp lại nhau, nói đến chú Bính là đứa nào cũng hân hoan nhắc lại những kỷ niệm thật đẹp, thật vui về ông....

Đã lâu rồi quê tôi không có nước nổi. Tôi vẫn thèm nhớ, khát khao mong được trở về ngày xưa có những mùa nước nổi như một đứa trẻ dại khờ. Vâng, chỉ có những đứa trẻ dại khờ mới mong nước nổi....

Bà tôi bảo cây bồ kết với tôi là chị em sinh đôi, vì ngày sinh tôi, bố tôi trồng cây bồ kết xuống bờ ao. Năm tháng trôi đi, cả hai chúng tôi mỗi ngày một lớn. Khi cây bồ kết bói hoa thì tôi bắt đầu đi học....

Tôi là một Người Nhà Quê một trăm phần trăm - tôi nghĩ thế - dù tôi sinh ra ở... Phố - Phố Tăng (thuộc làng Tăng) xã Phú Châu – Đông Hưng – Thái Bình. Làng tôi thật may may mắn vì được làm “vệ tinh” của những làng “ngôi sao” xung quanh....

Bà tôi đã 80 nhưng còn nhanh nhẹn lắm, dáng đi vẫn thẳng và hàm răng hạt na còn đều tăm tắp. Bản tính lam làm, quán xuyến của bà thì chẳng con cháu nào bằng. Nhưng bà có lúc thất thường khiến nhiều người khó gần....

Tôi có chuyến trở về thăm quê sau gần 40 năm xa cách. Cảm xúc dâng trào và bồi hồi khi chiếc máy bay hạ cánh xuống sân bay Cát Bi, thành phố Hải Phòng. Chân vừa chạm đất, tôi đứng lặng nhìn bầu trời quê hương và nghe không khí lành lạnh thân thương của một chiều cuối đông đang thấm vào da thịt....

Và cứ thế, cứ thế, tôi lớn lên sau chiếc yên xe đạp của thầy tôi mỗi tháng ngày. Con ngựa già mang tên “thiếu nhi” cứ nhẫn nại, miệt mài tiến lên, đưa tôi gần hơn cái đích cần đến thì tấm lưng gầy của cha tôi càng cong xuống gần chiếc ghi đông xe đạp. Một Tuổi Thơ Văn ngọt ngào, lấp lánh niềm vui......

Tuổi thơ của tôi không có nhiều may mắn và hạnh phúc được ở bên bà nội, bà ngoại. Tôi mất bà nội khi hai tuổi, mất bà ngoại khi bốn tuổi. Ký ức về những người bà thân yêu của tôi mỏng và xa mờ....

Tôi may mắn và hạnh phúc khi được tham gia lớp học bồi dưỡng năng khiếu sáng tác thơ văn Thiếu nhi của Hội Văn học Nghệ thuật Tỉnh Thái Bình. Tôi học trong 4 năm từ 1977 đến 1980. Đó là những ngày hè vô cùng bổ ích và thực là lí thú với tôi cũng như với một hội lít nhít, lau nhau hơn kém nhau vài ba......

Với tôi, suốt những ngày ấu thơ, nhà văn Tô Hoài mãi còn in đậm những kỷ niệm khó quên, khi tôi vừa chập chững bước vào cái “ngưỡng cửa” của thế giới văn chương. Đến bây giờ, đã qua bốn mươi năm, đã trở thành cô giáo với gần ba chục năm trên bục giảng. Với hai ba tập sách đứng tên riêng và rải rác......