- Tản Văn
Những đàn chim di cư
Thứ tư - 10/06/2020 09:03
Khi nhìn lên trời cao vào một ngày mùa thu, chắc hẳn bạn đã từng nhìn thấy những đàn chim di cư đang bay về phương Nam tránh rét. Bạn có thấy rằng, trong những chuyến hành trình về phương Nam tránh rét ấy, các đàn chim di cư đều bay theo hình chữ V?
Một lần tôi đọc được một bài viết rất hay về cách bay của đàn chim. Bài viết đã cho tôi thấy rằng, những đàn chim bay theo hình chữ V ấy chính là để tiết kiệm sức lực của chúng cho chuyến bay đường dài vô cùng mệt mỏi. Bởi mỗi khi một con chim vỗ cánh, nó sẽ tạo ra một lực đẩy cho con chim bay sau nó. Bằng cách bay theo hình chữ V, đàn chim có thể tiết kiệm được 71% sức lực so với khi chúng bay từng con một. Dẫu chẳng hiểu gì về cách tính toán của các nhà khoa học, nhưng với tôi, con số 71% sức lực tiết kiệm được khi bay theo bầy đàn trong đội hình chữ V, thực sự là một con số ấn tượng.
Mỗi khi con chim bay lạc khỏi hình chữ V của đàn, nó nhanh chóng cảm thấy sức trì kéo và những khó khăn của việc bay một mình. Nó nhanh chóng trở lại đàn để bay theo hình chữ V như cũ và được hưởng những ưu thế từ sức mạnh của cả bầy chim. Và, còn một điều thú vị nữa là khi con chim đầu đàn mệt mỏi, nó sẽ chuyển sang vị trí bên cạnh và một con chim khác sẽ dẫn đầu. Tiếng kêu của đàn chim từ đằng sau sẽ động viên những con đi đầu giữ được tốc độ của chúng. Những lời động viên ấy đã tạo nên sức mạnh cho những con chim đang ở vị trí đầu đàn, giúp chúng giữ vững tốc độ, thay vì để chúng mỗi giây phút phải chịu đựng áp lực của vị trí dẫn đầu đàn và sự mệt mỏi triền miên.
Cuối cùng khi một con chim bị bệnh hay bị thương rơi xuống, hai con chim khác sẽ rời khỏi bầy để cùng hạ xuống với con chim bị thương và bảo vệ nó. Chúng sẽ ở lại cho đến khi nào con chim bị thương có thể bay lại được hoặc là chết, và khi đó chúng sẽ nhập vào một đàn khác và tiếp tục hành trình bay về phương Nam xa xôi.
Đàn chim không có bản đồ định hướng bay, không có vùng quản lý và hướng dẫn bay như con người. Đàn chim cũng không có cơ chế hoạt động theo một trật tự như con người. Chúng chỉ bay theo bản năng, nhưng cuối cùng, chúng vẫn luôn hoàn thành nhiệm vụ trong những mùa di cư của cuộc đời làm chim.
Bài viết về đàn chim di cư luôn bay trên trời cao theo hình chữ V đã khiến tôi ngưỡng mộ, những muốn học tập, làm theo. Nhất là khi liên tưởng tới các hoạt động của nhóm và các thành viên trong nhóm. Bởi nó cho tôi cảm nhận sự tinh tế từ sức mạnh tổng hợp của đàn chim là do mỗi thành viên mang lại trong mỗi hoạt động của bầy đàn. Đó là sức mạnh của một nhóm đoàn kết, hỗ trợ và hợp tác; sức mạnh của một chỉnh thể mà các thành viên trong đó đều chung sức, chung lòng.
Trước hết là các thành viên trong nhóm phải tin tưởng lẫn nhau, phải xác định được mục tiêu chung của nhóm để rồi cùng một lòng dốc sức gánh vác nhiệm vụ. Chỉ có thể làm tốt được việc này khi mỗi thành viên đã hiểu được nhiệm vụ của mình, để rồi cùng chung ý nguyện chia sẻ khó khăn, cùng gỡ bỏ vướng mắc vì những mục tiêu chung của cả nhóm. Việc làm này chỉ có thể thực hiện được trên cơ sở tin tưởng lẫn nhau, chia sẻ thông tin giữa các thành viên.
Vị trí của con chim đầu đàn bay theo hình chữ V ấy cũng truyền cho tôi một thông điệp rất rõ ràng. Đó là, ở vị trí lãnh đạo thì không dễ dàng gì. Nên cần sự chia sẻ, hợp tác. Điều này cho thấy nó sẽ đem lại lợi ích cho tất cả các thành viên. Những công việc khó khăn nên được mọi thành viên trong nhóm thay phiên nhau đảm nhận. Có như vậy thì những người ở vị trí khó khăn mới có thể luôn được động viên khích lệ để tự tin gánh vác trách nhiệm của mình. Họ sẽ không bị áp lực công việc của vị trí đầu tàu, nơi đầu sóng, ngọn gió, và vì thế mà hiệu quả của công việc sẽ được tăng lên.
Có câu rằng: Muốn đi nhanh thì đi một mình. Nhưng muốn đi xa, đi nhiều, thì cần đi cùng với mọi người. Làm việc cùng nhau bao giờ cũng mang lại hiệu quả tốt đẹp hơn, bởi các thành viên là cùng làm, cùng đi lên, cùng chịu, cùng hưởng. Làm việc một mình thì sức ỳ sẽ rất lớn, lớn hơn rất nhiều khi làm việc cùng nhau trong một chỉnh thể vẹn toàn. Nó cũng chính là sức mạnh của sự đoàn kết, của một chỉnh thể, giống như nước cùng dâng nhau lên, kề bên nhau tạo thành biển rộng dài, giống như đất đá cũng đôn nhau lên thành non cao:
Sông đã cạn dòng, sao mát mái chèo xuôi
Một bàn tay vỗ không thành tiếng được
Một bàn chân không thể cùng sóng bước
Thiếu kim chỉ giờ, sao tỏ được thời gian?
Một cánh én mỏng không làm nên mùa Xuân. Một bàn tay không thể nào vỗ thành tiếng được. Hoạt động theo chỉnh thể sẽ tốt hơn rất nhiều so với hoạt động đơn lẻ của mỗi cá nhân. Hành động theo tinh thần của loài chim di cư, theo một chỉnh thể vẹn toàn, sẽ giúp các thành viên trong nhóm sát cánh bên nhau, trong mọi lúc mọi nơi, cùng nhau chia sẻ, gánh vác công việc, cả khi khó khăn, nguy hiểm lẫn những lúc suôn sẻ, ngọt ngào. Vậy thì, bạn ơi, còn chần chừ gì nữa! Hãy nắm lấy cơ hội được bay trong đội hình của một đàn chim bay theo hình chữ V! Cơ hội này là một đặc ân mà tạo hóa đã ban tặng cho chúng ta, một thông điệp rõ ràng nhất mà bề trên đã lưu lại cho con người khi là thành viên của một nhóm.
Trần Huyền Tâm