Thoáng nghe "Tùy hứng qua cầu" Cho tôi tìm đến nơi đầu sông xanh Con thuyền ba lá trôi nhanh Chở khao khát để làm thành câu ca Ước gì là một cánh hoa Trôi liu riu giữa hiền hòa dòng sông,...

Có lẽ khi viết những dòng thơ trữ tình xót xa mang sắc điệu trào phúng rất riêng của phong vị Tú Xương, nhà thơ bên dòng sông Vị không hề nghĩ đến việc đặt tên. Thế nhưng, người đời sau bằng cảm nhận dân dã đã dùng hai tiếng "Thương vợ" không chê vào đâu được đặt tên, chuyển tải tác phẩm......

Trần Nguyên Đán cáo lão năm 1385 lúc vừa ngoài sáu mươi tuổi. Khép lại thời kỳ nhập thế bất đắc chí là bài thơ sau: Ban ngày lên trời dễ Giúp vua Nghiêu Thuấn khó Sáu chục năm quay về Thấy mũ vàng xấu hổ....

Mùa xuân ngược dòng sông Hồng lên thị trấn Bắc Hà xem mận nở hoa, ngồi bên bếp lửa nghe câu chuyện của người già, rồi bật dậy mở cửa ra theo tiếng nhạc ngựa lượn vòng xuống chợ. Chợ đã đông, tiếng cười nói lao xao mà ta nghe không hiểu đến một nửa. Núi rừng và con người Bắc Hà làm ta bừng tỉnh lại,......

Đông về, se sẽ và chầm chậm nhưng đủ ngấm vào hồn người những lắng sâu, đủ để người ta nhớ lại những mùa đông đã xa lắm, những mùa đông chỉ còn trong hoài niệm…...

Thuở nhỏ, có đến mấy lần tháng ba mưa bụi, u tôi dẫn tôi đi theo phường hội. Tôi biết câu “Tháng Tám giỗ cha, tháng Ba giỗ mẹ” từ ngày ấy. Chỉ không hiểu sao người đời lại gọi Bà chúa Liễu là Thánh Mẫu…...

Không hiểu sao tất cả những gì thuộc về "ngày xưa" tôi đều nhớ, mà nhớ dai cho tới tận bây giờ. Đó là những ngày đi học. Lúc đó ai cũng nghèo, nghèo đến cơ cực. Lũ trẻ chúng tôi ngồi trong lớp có đứa bụng còn réo ọc ạch vì đói. Ấy vậy mà đùa khỏe không ai bằng....

Không ai được chọn mẹ cha Anh em ruột thịt, họ xa, họ gần Quốc gia, tỉnh, huyện, xóm làng Nhà cao cửa rộng, giàu sang, nghèo hèn...

Bà nội tôi 94 tuổi, móm mém chẳng còn cái răng nào nhưng vẫn ăn được bánh đa, mỗi ngày vẫn chăm mấy đứa chắt, đi bộ giữ sức khoẻ và đặc biệt rất minh mẫn. Mỗi mùa đông, Bà nội vẫn vận cái áo len và cái khăn nhung tôi mua tặng 15 năm về trước. Bà nội vẫn thích giản dị vậy thôi....

Mùa Xuân đến thật rồi đấy! Đã thấy hơi thở của Mùa Xuân dần hiển hiện giữa đất trời bao la. Đã thấy đất trời đang tấu lên khúc hoan ca: Mùa Xuân đang về! Mùa Xuân đang về! Thoạt tiên là Gió. Gió bất chợt không còn cái se sắt của buổi sớm mờ sương hay cái trống trải cuối chiều hoang hoải. Nó cũng mất......

Sáng ba mươi tháng mười một lịch trăng, bố tôi lọm cọm thuê xe lên Biên Hòa thăm ông bạn già vốn là nghệ nhân chuyên vẽ hoa văn trên gốm sứ. Chiều, người về, gọi lũ cháu lễ mễ khiêng từ xe xuống một gốc mai già. Người giữ khư khư trước ngực một bó tranh. Tôi trịnh trọng đặt cây mai vào cái chậu lớn....

Thoáng nghe "Tùy hứng qua cầu" Cho tôi tìm đến nơi đầu sông xanh Con thuyền ba lá trôi nhanh Chở khao khát để làm thành câu ca Ước gì là một cánh hoa...

Ngẫm đi ngẫm lại, thấy cha ông ngày xưa nói thật đúng rằng, về tâm tính, con người dường như trẻ nít lại. Hình như qua bao bể dâu tang điền, chuyến tàu Sinh, Lão, Bệnh, Tử đang chậm dần đều để cho hành khách có thời gian suy ngẫm mà bước xuống sân ga vĩnh cửu của vòng quay ba vạn sáu ngàn ngày ngắn......

Vào những năm năm mươi, sáu mươi của thế kỷ trước, quà Tết thường rất giản dị, mộc mạc. Các món quà nghiêng về bộc lộ tình cảm yêu quý, kính trọng, sự quan tâm đến nhau giữa người với người hơn là mang giá trị vật chất. Quà người bình dân dành làm quà biếu thường chỉ là những món quà theo đúng nghĩa......

Thầy tôi - là Cha tôi đó! Là “Bố”- như mọi người thường gọi bây giờ. Anh chị em tôi trong kí ức tuổi thơ của mình đã quen với những lời gọi “Thầy-Bu”. Có quê kiểng lắm không? Có lạc hậu, xưa cũ không? Với ai, thế nào, tôi không rõ, nhưng chúng tôi đã lớn lên, gắn bó với ngôn từ bình dị ấy quen rồi....

Giờ đã trở thành một thói quen là mỗi buổi sáng thức giấc, tôi lại dành những quãng lặng nhớ lại những gì đã trôi qua. Cứ y như thời gian vẫn còn đấy. Những gì của ngày qua, những gì đã qua, đang tới và sẽ tới chẳng phải đã an bài hết rồi. Ta gọi là số phận? Thời gian đâu mất. Nó đang nằm ở một cảnh......

Nhắc đến hình tượng “gieo Thái Sơn”, những người từng đọc “Chinh phụ ngâm” hẳn còn nhớ bốn câu thơ này: Chí làm trai dặm nghìn da ngựa, Gieo Thái Sơn nhẹ tựa hồng mao. Giã nhà đeo bức chiến bào, Thét roi cầu Vị, ào ào gió thu....

Tôi được may mắn biết Sapa từ những năm 1990. Lúc đó Sapa quả thật là rất hoang sơ mà đẹp lạ lùng. Chắc chắn tôi chỉ là một trong số nhiều người bị Sapa quyến rũ, nên thứ bảy hàng tuần lại bắt xe từ Lào Cai lên Sapa. Đường đi hồi đó thật khủng:...

Có những câu thơ đi suốt cả một đời người. Nó như một thứ gen (gene) văn chương, gen tư tưởng đồng hành với chúng ta. Nó như nhắc lại những kỉ niệm bắt cá giữa đường khi con sông quê đục ngầu nước lũ tràn qua mảnh ruộng, ao làng....

Thành ngữ tiếng Hàn, Hán: 자업자득 - 自業自得 - tự nghiệp tự đắc. Ở đây, tự - tự mình, nghiệp - quả nghiệp, đắc - được nhận....