Tôi lên Mường Khương lần đầu tiên vào tháng 8 năm 1998, tức là khoảng 25 năm trước ! Xuất phát từ Hà Nội bằng xe cơ quan (xe này là hãng Von-ga, tương truyền là xe cũ của cụ cốp nào đó của trung ương thải xuống cho Trung tâm Khoa học Xã hội và Nhân văn Quốc gia - nay là Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội......

Bất chợt, gió bấc về. Lá cây bàng trước cổng trường cấp ba Lê Hồng Phong Nam Định từ vàng chuyển màu đỏ sậm, lúc rời cành lá đã héo khô, cuộn lại lăn trên mặt đất khô rang xao xác....

Vượt qua nhiều thành phố, thị xã, thị trấn những dãy hàng hóa sầm uất, những nhộn nhịp người xe, những ảo não nhạc vàng và rậm rật nhạc ngoại, chúng tôi lọt về với tĩnh lặng ngọt ngào một vùng quê Đông Hưng...

Một lần Khổng Tử dẫn học trò đi du thuyết từ Lỗ sang Tề. Trong đám học trò đi với Khổng Tử có Nhan Hồi và Tử Lộ là hai học trò yêu của Khổng Tử....

Chợ quê tôi không biết có tự khi nào, từ khi ông bà, cha mẹ tôi sinh ra đã có chợ rồi, nghe nói chợ được hình thành cách nay đã mấy trăm năm. Chợ không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa của người dân địa phương mà chợ còn là giao thoa văn hóa cộng đồng, giao lưu văn hóa vùng miền....

Đã là lời không nói được "trước mặt", thì cũng đừng nói "sau lưng". Căn cứ tốt để xem "lời ấy nói được trước mặt hay không" chính là xem xét lời ấy có thể bàn sau lưng họ hay không. Nếu lời khen mà có chân thì lời chê có hẳn đôi cánh, nên dù người ta không ở trước mặt......

Đã là lời không nói được "trước mặt", thì cũng đừng nói "sau lưng". Căn cứ tốt để xem "lời ấy nói được trước mặt hay không" chính là xem xét lời ấy có thể bàn sau lưng họ hay không. Nếu lời khen mà có chân thì lời chê có hẳn đôi cánh,...

Ngày của cha, mà chưa có một bài thơ nào viết về cha, cũng thấy phần nào áy náy. Viết cho mình, cho người thì nhanh thế mà cho cha mình thì cứ ngắc ngứ... chẳng biết nên bắt đầu từ đâu. Lạ vậy!...

Ngô đồng à, tôi đã quên cây như quên đi bao chuyện cũ, như đã quên đi cái thời rất trẻ trung, sôi nổi yêu đương nhưng trái tim lệch nhịp, da diết yêu người nhưng người chẳng yêu tôi....

Chợ quê tôi không biết có tự khi nào, từ khi ông bà, cha mẹ tôi sinh ra đã có chợ rồi, nghe nói chợ được hình thành cách nay đã mấy trăm năm. Chợ không chỉ là nơi mua bán, trao đổi hàng hóa của người dân địa phương mà chợ còn là giao thoa văn hóa cộng đồng, giao lưu văn hóa vùng miền....

Thời thơ ấu tôi đã được biết tới những mái Đình trên đất quê nhà Thuận Vi và vì thế mới biết các bậc Tiền Nhân cha ông chúng ta thời xưa rất coi trọng lễ nghi văn hóa làng xã. Đình làng luôn là nơi thờ cúng các vị thượng đẳng thần, các vị nhân thần,...

Trong thời Đông Chu, chiến tranh liên miên, các nước chư hầu loạn lạc, dân chúng phiêu bạt điêu linh, lầm than đói khổ. Thầy trò Khổng Tử cũng lâm vào cảnh rau cháo cầm hơi và cũng có nhiều ngày phải nhịn đói, nhịn khát. Tuy vậy, không một ai kêu than, thoái chí, tất cả đều quyết tâm theo thầy đến......

… Dẫu xa lạ cũng thân quen Chiều vô tình đưa ta đến gặp em Khi trận mưa ghé nghiêng vào mé núi Gió dập dờn xuôi ngược chốn liêu trai......

Thật tuyệt vời khi bên ta luôn có những mùa hoa, những mới mẻ ban mai, những ngập ngừng hoàng hôn mê mải tối. Ánh mắt tin yêu ấm nồng những sắc màu ngời ngợi. Lời môi nào bối rối, nhẹ lòng chiều bằng ngào ngạt sắc hình hoa....

Tượng đài Trần Hưng Đạo được tạc bằng đá xanh núi Nhồi (Thanh Hóa). Phần tượng cao 9,7m ghép bằng 65 viên, chia thành 8 thớt, gia cố bằng lõi bê tông, cốt thép. Tượng được đặt trên bệ cao 3 mét. Tượng ở thế đứng, tay trái tỳ đốc kiếm, thể hiện ý chí bảo vệ sự bình yên của Tổ quốc; tay phải cầm cuốn......

Bên trái tượng đài là một bức phù điêu lớn, nhìn từ chân núi bức phù điêu chạy dài và có cấu trúc gợn lên hình con rồng đang lao về phía biển đông có một ngọn núi cao hơn phía sau tượng đài, trên đỉnh núi là một vệt cây lớn xanh um tùm như một nét chấm phá ngẫu hứng của tự nhiên, thấp thoáng trong......

Vượt Biển, tiếng Tày gọi là Khảm hải hay Khẳm khái nói theo tiếng Tày cổ, là một đoạn trong nghi lễ Hắt Pựt, tiếng phổ thông gọi là làm Pựt hay Hát Bụt. Nghi lễ này được tổ chức cho người già, ốm yếu, sắp về với tổ tiên. Gọi là trường ca vì nó là một bài hát dài đến hàng tiếng đồng hồ do các nghệ......

Sáng ba mươi tháng mười một lịch trăng, bố tôi lọm cọm thuê xe lên Biên Hòa thăm ông bạn già vốn là nghệ nhân chuyên vẽ hoa văn trên gốm sứ. Chiều, người về, gọi lũ cháu lễ mễ khiêng từ xe xuống một gốc mai già. Người giữ khư khư trước ngực một bó tranh. Tôi trịnh trọng đặt cây mai vào cái chậu lớn....

Tôi là một Người Nhà Quê một trăm phần trăm - tôi nghĩ thế - dù tôi sinh ra ở... Phố - Phố Tăng (thuộc làng Tăng) xã Phú Châu – Đông Hưng – Thái Bình. Làng tôi thật may may mắn vì được làm “vệ tinh” của những làng “ngôi sao” xung quanh....

Theo thống kê chưa đầy đủ, trong dân ca quan họ Bắc Ninh có hàng trăm câu hát mang âm hưởng Truyện Kiều của Đại Thi hào Nguyễn Du. Nhiều câu quan họ giữ nguyên cả đoạn thơ, cũng nhiều câu mượn ý mượn tứ trong thơ Kiều, song các nghệ sỹ dân gian đã thay đổi một vài chi tiết sao cho các câu Kiều mượt......