“Buổi chiều chợt nhớ Cố nhân….” Tôi mạo muội mượn một câu trong bài hát “Hoài cảm” của nhạc sĩ Cung Tiến mở đầu câu chuyện tình thời trai trẻ, tuy chỉ thoáng qua nhưng đầy cảm động, không thể nào quên dù sau nửa thế kỷ....

Đức Ban là một tên tuổi trong làng văn Xứ Nghệ nhưng do xa nhà từ rất sớm, nên phải đến những năm đầu tái lập tỉnh, tôi mới có dịp diện kiến anh....

Biết được những gì thực sự quan trọng trong cuộc sống, bạn sẽ thấy nó ở gần hơn bạn nghĩ. Đôi khi, hạnh phúc không ở đâu xa vời mà nằm ở chính những điều nhỏ nhoi nhất xung quanh bạn....

Tết Đoan Ngọ… cả một thời ấu thơ với bao mong ngóng, rộn ràng. Cái mong ngóng,rộn ràng có lẽ chỉ xếp thứ hai sau cái mong ngày Tết Nguyên đán. Tôi đã luôn bắt đầu nhẩm đếm nó từ ngày mùng một đầu tháng, lúc mẹ tôi mua ở chợ nải chuối vàng ươm về thắp hương trên bàn thờ....

Tôi sẽ hát bài ca giã biệt Đất Thanh Sơn lắm suối, nhiều đèo Với nỗi niềm thương mến khôn nguôi Gửi lại đất, mảnh hồn tôi chân thật...

Cùng đi qua mùa gió Đã bao ngày đấy thôi Mảnh trăng rừng vời vợi Lấp ló nơi cuối đồi Đi qua ngày gió thổi Để tóc ai rối bời Để tim ai bối rối Khi anh về miền xuôi...

Tôi sẽ còn gì để nói với em Khi ngôn ngữ đã thành vô nghĩa Khi lòng người đã hết niềm tin Như bầu trời đã tắt ánh sao đêm. Sẽ nói gì? Sẽ nói gì với em?!...

Lái đò chỉ có mình tôi Một chiều bị lạc vào đôi mắt Huyền Bến sông hắn với con thuyền Chở Nàng cùng với nỗi niềm đầy vơi Mắt Huyền ghé lại làng tôi Thăm người bạn cũ, về rồi lại đi...

Có lẽ khi viết những dòng thơ trữ tình xót xa mang sắc điệu trào phúng rất riêng của phong vị Tú Xương, nhà thơ bên dòng sông Vị không hề nghĩ đến việc đặt tên. Thế nhưng, người đời sau bằng cảm nhận dân dã đã dùng hai tiếng "Thương vợ" không chê vào đâu được đặt tên, chuyển tải tác phẩm......

Yêu thương và trân trọng nhưng buộc phải giết những người anh em của mình phải chăng đó chính là bi kịch của chúng ta, của cái thế giới đang dần trở nên bại hoại “trong thời đại chúng ta”? Cái thời đại mạt thế vì ích kỷ cùng cực mà máu lửa, chiến tranh, mưu mô ác độc và bẩn thỉu...

Có lần mình đọc được mấy bài viết, nói rằng hoa Sen trên thiên thượng khác với hoa Sen ở dưới hạ giới. Màu sắc của nó cũng khác với hoa Sen ở dưới hạ giới. Nó lung linh mỹ diệu phi thường. Đẹp nhất là hoa Sen màu vàng, màu của thiên kim, tinh khiết, với những vầng quang sáng lòa....

Con gái đã ký họa bức tranh đó náo nức, vội vàng, lúc mẹ ngồi nâng chén trà ướp hương sen vào một buổi sáng trong lành. Mùa xuân non nớt ngoài cửa sổ. Lấm tấm những vệt xanh của đôi vạt cỏ, của những chiếc mầm mới nhú, những màu xanh còn chưa mang hình lá....

Đó là một tác phẩm văn học lạ kỳ và trong trẻo của ngài quý tộc Pháp họ Đờ, Antoine de Saint-Exupéry. Tôi đọc nó lần đầu khi chưa đầy chục tuổi, không còn nhớ bản dịch của ai. Chỉ còn nguyên những cảm giác say mê và cuốn hút, trong cả những giấc mơ của nó....

Đêm nay, tôi sẽ kể cho các bạn nghe về một trong những người thầy đáng kính của mình. Đó là thầy Phan Xuân Hạn, người Nghệ Tĩnh. Rất tiếc, tôi không biết địa chỉ cụ thể của thầy và bây giờ thầy sống ra sao....

Tôi biết, từ những năm mười hai, mười ba tuổi, Kim Chuông đã có thơ in trên báo của tỉnh Kiến An cũ. Kim Chuông người làng Thắng, Vĩnh Bảo, Hải Phòng. Cụ Đồ Vọng, thân sinh nhà thơ, một Nhà Nho từng bốn mươi năm mở trường, dạy học ở đất làng, giáo huấn thi thư cho nhiều lứa học trò....

Khi Hasan, một nhà hiền triết Hồi giáo sắp qua đời, có người hỏi ông: “Thưa Hasan, ai là thầy của ngài?” Hasan đáp: “Những người thầy của ta nhiều vô kể. Nếu điểm lại tên tuổi của các vị ấy hẳn sẽ mất hàng tháng, hàng năm, và như thế lại quá trễ vì thời gian của ta còn rất ít. Nhưng ta có thể kể về......

… Trên đời này, dù là thánh nhân hay kẻ bất cơ, không ai có thể chọn được tổ quốc, quê hương, dòng họ, cha mẹ và ngày sinh tháng đẻ của mình. Đêm nay, nằm thao thức miên man không ngủ được. Trên đất khách quê người nơi xứ tuyết, ta bồi hồi nhớ về quê hương, về những kỷ niệm ấu thơ nơi làng quê thôn......

Ngày xửa ngày xưa, có một bình nước ở thiên giới. Quán Âm đã dùng bình nước này để đựng nước thần và một nhánh liễu. Bình nước đã theo Quán Âm trên thiên giới hàng ngàn năm và luôn nghĩ rằng nó rất quan trọng đối với Quán Âm....

Khi bị ai đó bỏ rơi, chúng ta thường sẽ cảm thấy bị tổn thương. Nỗi sợ ngăn cản chúng ta tìm đến niềm vui, nhấn chìm chúng ta trong những ngày dài của sự dằn vặt, mong nhớ, chờ đợi chẳng biết liệu ai đó có quay trở về?!...

Gần 30 năm dạy học của tôi, bao thế hệ học trò đã chia xa như những đàn chim đã tung cánh bay vào với cao rộng cuộc đời nhưng cũng có em lại phải chịu số phận nghiệt ngã, đây thương cảm....