Những kỉ niệm đầu tiên ở Bộ (P4)

Thứ hai - 03/11/2025 08:57

(Ảnh: Thanh Bình)

NHỮNG KỈ NIỆM ĐẦU TIÊN Ở BỘ

(Thanh Bình)

Phần 4. Chuyến đi công tác đầu tiên; Bài thuyết trình đầu tiên

Chuyến đầu tiên, hắn theo Đoàn công tác của Bộ trưởng Nguyễn Minh Hiển đi Yên Bái cuối năm 1998, mỗi lần nhắc về chuyến công tác này, nó và Anh Trưởng phòng Tổng hợp – Kế hoạch Sở  GD&ĐT Yên Bái lúc đó, sau này là Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Giáo dục Dân tộc và Trưởng phòng Tổ chức – Hành chính của Viện KHGDVN, vẫn không thống nhất với nhau về thời điểm. Anh thì luôn khẳng định đó là năm 1997, còn nó, đương nhiên vô cùng chắc chắn là năm 1998 vì, tận 1.4.1998 nó mới trở thành công chức của Bộ. 33 tuổi, mẹ đơn thân nuôi con nhỏ, căn bản nó không hứng thú với việc đi công tác xa Hà Nội. Nó cũng mới về Bộ, nên chưa có khái niệm rõ ràng về việc đi công tác: Đi đâu ? Đi với ai? Đi để làm gì? Nếu nó phải đi, thì điều nó quan tâm nhất thực ra chỉ là Đi bao lâu? Nó không muốn đi quá lâu. Vì nó đi vắng, tức là phải nhờ người đưa đón con trai; chăm sóc con từng bữa ăn, giấc ngủ… Và người thường xuyên thay nó chính là em gái liền kề, người đã kề vai với nó từ cuối năm 1997, khi em lên học Khoa Công nghệ thông tin, Đại học Khoa học Tự nhiên thuộc Đại học Quốc Gia Hà Nội.

Kết luận giao ban cơ quan Bộ, Bộ trưởng giao Văn phòng tổ chức chuyến thăm và làm việc của Bộ trưởng với Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái. Lúc đó nó mới về Bộ vài tháng, loanh quanh với pha trà mời nước, đánh máy phô tô, chạy văn thư hành chính cho phòng, nên căn bản chẳng biết việc chuẩn bị diễn ra như thế nào. Sắp đến ngày xuất phát, cách độ 2-3 ngày, khi mấy chú cháu, anh em thưởng trà bên bàn nước, Chú Tr bảo nó:

- Cái Thanh, mày có đi Yên Bái không?

- Cháu không thấy Chú Th nói gì ạ!

- Hỏi ông ấy xem! Xác định thay Chú phụ trách khối địa phương thì các chuyến công tác địa phương phải tham gia. Mày xem, Chú phải viết áo cáo, viết bài phát biểu của Bộ trưởng. Tham gia Đoàn còn phải viết biên bản, dự thảo Kết luận của Bộ trưởng tại các phiên họp quan trọng. Chú dự thảo xong hết rồi. Bộ trưởng định nói gì, kết luận gì mình phải biết, lúc đó chỉ sửa thêm cho chính xác thôi. Chốc mày đem xuống đánh máy cho Chú, nhưng nhớ văn bản này chưa được phổ biến, chỉ đưa chú thôi nhé. Bảo cái Tú Anh copy vào USB Chú mang đi.

Rất hiếm khi Chú Tr nói dài và xưng Chú với nó thân thiện như thế. Chú lại giao cho nó văn bản dạng chưa được phổ biến Dự thảo Kết luận của Bộ trưởng tại buổi làm việc với Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái (ngay trước chuyến đi) nên nó rất xúc động và tin tưởng vào lời khuyên của Chú. Nó gặp Chú Th, hỏi Chú về việc mình có cần phải đi công tác không? Nó sợ lỡ không hỏi, không đi sẽ bị phê bình không chủ động công việc, không làm hết trách nhiệm.

- Chú ơi! Cháu thấy Chú Tr bảo cháu theo dõi khối địa phương với chú ấy thì phải đi công tác địa phương. Cháu có cần đi Yên Bái không ạ?

- Cháu thích đi à? Thích đi thì Chú báo cáo Chánh Văn phòng. Cháu đi với chú Tr nhé. Ông K đang yêu cầu Chú đi, nhưng Chú phụ trách khối Đại học nên cũng không nắm rõ địa phương. Cháu đi với Chú Tr giúp Chú ấy cho tiện.

- Dạ, nếu là yêu cầu công việc thì cháu đi ạ! Không thì thôi, vì cháu đi cũng phải sắp xếp việc con cái.

- Để Chú đưa vào danh sách trình Chánh Văn phòng xem sao.

Sát ngày Đoàn Công tác của Bộ trưởng lên đường, giao ban phòng rà soát công tác chuẩn bị đều ổn. Không ai nói gì về việc đi công tác nên nó ung dung được ở nhà. Chiều tối, tầm 3-4h, Chú Tr bảo nó:

- Không về sớm chuẩn bị mai đi công tác à? Trên đấy rét đấy, nhớ mang áo ấm vào.

- Cháu phải đi ạ!

- Mày không đi thì ai đi. Mình phụ trách giáo dục phổ thông, giáo dục địa phương phải đi chứ. Không phân công vẫn phải đi. Mình đi là để làm chứ có phải đại biểu đi dự gì đâu.

- Dạ! Để cháu hỏi Chú Th

- Ông ấy về rồi. Ông ấy kêu mệt, về sớm, suy tim độ 3 rồi chắc không dám đi miền núi.

- Thế ạ?

- Thôi về đi! Thế đi thì con cái thế nào?

- Dạ! Cháu sắp xếp được ạ.

Nó auto sau Chú Th thì Chú Tr chính là sếp của nó. Nó xem lịch, chuyến công tác 5 ngày, từ ngày mai. Nó sắp xếp chuyện con cái, cho mấy bộ quần áo và ít đồ dùng cá nhân vào túi du lịch ba ngăn, lấy phong bì tiền các khoản chi chưa đến hạn mang theo, chọn bộ váy rời, màu xanh lá cây, đúng 6h00 sáng có mặt tại Bộ. Phòng Hành chính Văn thư đã sắp xếp tài liệu làm việc (đã được chia xếp cho sẵn vào các Clear bag), sách vở & máy tính là quà tặng của Bộ trưởng dành cho học sinh vào cuối xe  24 chỗ. Lúc nó đến, Anh Trưởng phòng đang trao đổi, bàn giao với Chú Tr. Chú Tr liền vẫy tay:

- Này! Mày nhận đi, làm cho quen, sau Chú hưu là của mày tất.

- Vâng ạ!

Nó chạy đến nhận việc. Anh Trưởng phòng Hành chính nhìn nó từ đầu đến chân, rồi nói với Chú Tr:

- Em giao anh rồi đấy nhé!

Anh nói rồi dời đi. Nó khoác cái túi du lịch, cứ đứng cạnh cái xe tài liệu. Bộ trưởng đã lên xe. 15 Vụ trưởng đại diện 15 đơn vị thuộc Bộ, cùng Chánh Văn phòng và Chú Tr đã lên xe. Nó lên sau cùng, đi xuống dãy 4 ghế trống ở cuối. Nó để cái túi du lịch vào một chỗ trống, ngồi xuống ghế bên cạnh. Sau xe của nó là xe của Giám đốc Nhà Xuất bản Giáo dục, Giám đốc Công ty Thiết bị Giáo dục, Giám đốc Dự án giáo dục của Bộ. Đầu nó trống rỗng. Nó đi thôi, cũng không hiểu nhiệm vụ thực sự của nó là gì.

Xe đi ra khỏi thành phố, đến thị xã Vĩnh Phúc dừng ăn sáng. Bản năng phụ nữ, nó rất muốn hỏi mọi người và hỗ trợ nhà hàng ghi số bát từng loại phở gà hay phở bò, phở chín hay phở tái hay tái lăn… đưa cho chủ quán; muốn cùng nhân viên nhà hàng rót trà ấm cho mỗi người một cốc; nhắc mang quẩy, rau thơm cho các bàn, nhưng nó không có cơ hội, Chánh Văn phòng và Phó CVP thư ký Bộ trưởng đã xử lý rất nhẹ nhàng và đơn giản. Nó đói, rất ngon miệng, nhưng vẫn nhớ mình là Văn phòng nên ăn vội, rồi chạy vào thanh toán, đã thấy mấy anh chị Nhà Xuất bản và Chánh Văn phòng thanh toán xong rồi. Không có giao lưu nào, nó quay ra. Có lẽ mọi người vẫn đang vui vẻ nhưng cảm giác nó nhớ đến bây giờ là một sự im lặng bao trùm. Tự dưng nó cảm thấy mình như một người thừa. Nó tự trấn an: Chắc tại lần đầu đi với mọi người mà lại toàn các lãnh đạo nên nó thành lúng túng.

Qua điểm dừng chân tiếp theo, Đoàn gặp gỡ Ban Lãnh đạo Sở GD&ĐT khác trước khi vào đất Yên Bái, ăn trưa nghỉ ngơi rồi thẳng tiến. Ngày ấy chưa có đường cao tốc, đường xa và khó đi. Lúc mới đi, mọi người còn rổn rang nói cười, qua đoạn ăn sáng thì căn bản, trừ bác lái xe, tất cả đều ngủ ngây ngủ ngất, một hai người say xe, ậm ọc suốt. Nó lần đầu đi xa, đến miền đất mới, lạ, lại một mình 4 ghế, lại ở cuối xe nên không phiền ai, cũng không ai phiền nó. Nó hé rèm cửa sổ vừa đủ chui gọn cái đầu, nhìn ra ngoài, ngắm núi non, cây cối. Nó nhìn những người nam, người nữ đeo cặp chéo quai, đi xe máy vù vù trên đường buổi sáng và cả buổi chiều (sau này mọi người bảo, phàm đeo cặp da, dây chéo quàng vai, toàn là giáo viên đi dạy ở các điểm trường). Thỉnh thoảng, bắt gặp các em bé mặc trang phục dân tộc, đeo cặp sách, đi cùng nhau nhóm 3, nhóm 5 ríu rít, có nhóm rời đường leo ngược lên núi và đi sâu vào trong (sau này nó mới biết là các em đi về bản người Dao, người Mông).

Đến Yên Bái, Đoàn được dẫn đến Nhà khách Ủy ban. Đó là một toà nhà, cao tầng, mọi người nhận phòng nghỉ ngơi, tắm giặt và sẽ gặp lại vào lúc 5h chiều để dự tiệc chào đón của Sở GD&ĐT (tất nhiên có Lãnh đạo Ủy ban cùng dự). Buổi tiệc chiêu đãi của Ủy ban là sau buổi làm việc chính thức sáng hôm sau. Văn phòng và Bộ trưởng ở tầng 2. Nó được ở một mình ở phòng số 8. Lần đầu có cảm giác được chăm sóc như một VIP thực sự. Đến giờ, Anh Trưởng phòng Kế hoạch – Tổng hợp Sở gõ cửa từng phòng, mời anh chị em; Anh Giám đốc Sở thì trực tiếp vào mời và đón Bộ trưởng. Nghi thức chào đón của các Sở miền núi cực kì trang trọng và cũng rất ân cần, thật sự từ tấm lòng quý khách và đặc biệt tự hào vì được đón Đoàn Bộ trưởng. Và vì tự hào như thế nên Auto, họ rất cưng chiều anh em Văn phòng, kiểu như nhờ sự sắp xếp của Văn phòng Bộ và Sở mới được vinh dự ấy.

Buổi làm việc với Lãnh đạo Ủy ban cực kỳ long trọng. Phòng họp lớn, bàn ghế xếp chữ U, hai lớp. Phía trên Bàn Chủ tọa, có Bộ trưởng và Bí thư  Tỉnh ủy – Chủ tịch UBND tỉnh, cánh tay phải Bộ trưởng, dãy bên trong lần lượt Chánh Văn phòng rồi đến các Vụ trưởng… Nó ngồi cuối cùng, thành ra lại gần như đối diện với Bàn Chủ tọa. Phía tay trái của Chủ tịch, dãy phía ngoài giáp cửa vào, lần lượt là các Phó Chủ tịch Ủy ban đến các Sở Tài chính, Nội vụ, Văn hóa… cuối cùng là Giáo dục & Đào tạo với đủ Ban Giám đốc. Vòng chữ U thứ hai ở phía sau là các Trưởng phòng/ban của Sở GD&ĐT, các Trưởng phòng/Ban của Ủy ban Nhân dân tỉnh. Trên bàn, trước mỗi ghế ngồi đều có biển tên, với đầy đủ học hàm, học vị, họ và tên, chức danh quản lý; một chai nước lọc, một cốc trà táo đỏ mật ong ấm và ngọt dịu; một Clear bag đựng tài liệu của Bộ (mà Hành chính đã chuẩn bị theo hướng dẫn và yêu cầu của Phòng Tổng hợp) + một tập tài liệu khổ A4, đóng thành quyển như bản tóm tắt luận án tiến sĩ, là báo cáo của Tỉnh (chắc Sở GD&ĐT chuẩn bị cho Ủy ban). Từ phòng ăn sáng qua phòng họp, nó nhận ra sự trang nghiêm không hề nhẹ, khi mọi người bước qua cánh cửa mở, có hai lễ tân áo dài đón tiếp và hướng dẫn lối đi, vị trí ngồi. Khi hai dãy đối diện ở vòng chữ U bên trong kín chỗ, các đại biểu bắt đầu lấy bút, giấy, mở tài liệu như thói quen, thì các thành phần ở vòng chữ U phía sau, lần lượt vào chỗ trong yên lặng, đúng 8h00, Chủ tịch Ủy ban cùng Bộ trưởng vào phòng họp, đến bàn Chủ tọa. Không cần một hiệu lệnh nào, tất cả đứng lên, vỗ tay và nhẹ nhàng ngồi xuống.

Buổi họp diễn ra theo lịch trình đã ấn định, ngay cả thảo luận, đánh giá cũng theo trình tự tự nhiên mà rất nền nếp, nền nã kiểu “kính trên nhườn dưới” “từ trên xuống dưới”, từ “cao đến thấp” từ quan trọng nhất đến ít quan trọng hơn. Đến cả thời lượng báo cáo hay phát biểu ý kiến cũng được tiết chế vô cùng tinh tế, hiếm có trường hợp người dưới, người thấp, người ít quan trọng nói nhiều hơn người trên, người cao, người quan trọng. Và chỉ có người ngồi vòng trong báo cáo hoặc phát biểu ý kiến. Những người còn lại nghe – ghi – nhìn ngắm trong im lặng và trật tự. Hết một vòng ý kiến của các Vụ và Chánh Văn phòng, nó lắng nghe và ghi chép và như thói quen vẫn có một Ô dọc trang giấy note các ý kiến phản biện, ý kiến mới xuất hiện (giống như cách nó ghi chép hôm Họp chuẩn bị Hội nghị phân ban THPT ở Bộ). Sau khi nghe hết các ý kiến các lãnh đạo, Bộ trưởng hỏi đi hỏi lại:

- Các đồng chí còn ai có ý kiến gì không? 

- Tổng hợp có ý kiến gì không?... 

- Các đồng chí là người trực tiếp theo dõi khối địa phương, có cái nhìn tổng thể so sánh với các địa phương khác, cứ chia sẻ đừng ngại. Còn ai chưa có ý kiến không?

- Dạ! Em xin phép chia sẻ thêm ạ!

Nó cảm thấy rất ngại, cảm giác như Bộ trưởng sắp gọi luôn tên nó ra rồi, nên không dám ngồi im. Nó phát biểu. Cả Hội trường, có lẽ 100% những người có mặt, trừ Bộ trưởng và Chủ tịch có thể nhìn thẳng, còn tất cả đều đánh mặt hoặc quay hản người phía nó ở phía cuối phòng. Nó vô tư nói về toàn cảnh các tỉnh vùng núi phía Bắc và các tỉnh lân cận Yên Bái, chỉ ra thuận lợi của Yên Bái so với Tuyên Quang, Hà Giang, Lai Châu, rồi nói vè bứt phá của Tuyên Quang, rồi ví dụ về Phổ cập GDTH ở Na Hang Hà Giang… Nói về những thứ Yên Bái có thể bứt lên. Hix! Đúng kiểu Nhà giáo, cứ nói thôi, trung thực,thẳng thắn, rành rẽ và khẩu khí. Thỉnh thoảng còn nói kiểu phản biện “Vì vậy em không nhất trí lắm với ý kiến Vụ X, Vụ Y khi nói quá về khó khăn của tỉnh”. Nó nói xong, mọi người vỗ tay rào rào. Lúc ấy, nó tự tin và tự hào lắm.

Trong tiệc chiêu đãi, nó ngồi mâm kế bên Bộ trưởng, cùng phía và bên cạnh. Lúc đó nó chẳng nghĩ nhiều, sau này thì nó hiểu thường sắp xếp thế là để chị em Văn phòng để ý chăm sóc sếp cho lịch sự. Nó vẫn giữ thói quen trong mâm, nó là phụ nữ, mọi người tiếp cho nó, nó nhận, như là đương nhiên thôi, không ngó sang mâm sếp, dĩ nhiên không nói chuyện chèo sang mâm lãnh đạo. Tận lúc gần tan tiệc, trong lúc ăn hoa quả và uống trà, trong câu chuyện vui vẻ với Chủ tịch, khi nó chêm thêm nước trà cho Bộ trưởng, sếp mới nói:

Em về Bộ được mấy tháng rồi nhỉ? Mới mà nắm rõ địa phương như thế là tốt đấy. Sau này đi nhiều hơn để hiểu địa phương hơn. Phát huy nhé.

- Vâng ạ!

Nó vui và tự hào lắm.

Rồi cũng đến ngày về. Mọi người đã cởi mở và trò chuyện với nó nhiều hơn. Nó không còn cảm thấy lạc lõng như lúc đi nữa. Về đến Phú Thọ chỗ Đoan Hùng, Đoàn dừng chân giải lao. Nó đã có thể tự tin cùng nhà hàng pha trà, bổ quả, tiếp nước. Chánh Văn phòng thường ngồi cách xa mọi người một chút, vì vậy nó cũng không dám quay vào chỗ bàn trung tâm. Nó nhấc cái ghế ngồi chếch chếch sau lưng Chánh Văn phòng. Sếp quay sang hỏi:

- Ai cử em đi công tác?

- Dạ Chú Tr ạ! Chú bảo muốn phụ trách địa phương thì phải đi công tác.

- Vậy à?

- Vâng ạ!

Đó là đoạn hội thoại duy nhất của nó với Chánh Văn phòng suốt chuyến đi. Dù khá ngây ngô, nhưng khi Chánh Văn phòng hỏi, nó chợt nhận ra, có lẽ nó không nằm trong thành phần Đoàn, vì nếu nó là thành phần Đoàn theo Tờ trình Chú Th trình thì Chánh Văn phòng phải biết và sẽ không hỏi như vậy. Nó nhớ lại sự vô tư của mình khi ngồi vào vòng chữ U bên trong đối diện với Bàn Chủ tọa. Nó nhớ lại bài phát biểu hùng hồn của mình. Nó vừa thấy xấu hổ, vừa thấy tức giận, mơ hồ khó hiểu và bất lực với chính mình. Chuyến công tác đầu tiên cùng Bộ trưởng của nó, vì thế trở thành kỉ niệm vô cùng đặc biệt.

Bài thuyết trình đầu tiên, từ trên trời rơi xuống.

Tháng 4.1998 về Bộ, dính vụ chuẩn bị tài liệu Hội nghị giao ban các Giám đốc Sở GD&ĐT – Hội nghị trù bị cho TKNH thường diễn ra vào cuối Tháng 7, đầu Tháng 8 hằng năm.

Tháng 4.1998, chỉ khoảng 2 tuần sau khi nhận việc, tham dự cuộc Họp quan trọng chuẩn bị Hội nghị Phân ban THPT toàn quốc, với bức thư phản ánh thực trạng từ người làm trực tiếp, phủ  kín 2 tờ đúp, viết tay.

Tháng 10.1998, tham gia Đoàn công tác của Bộ trưởng làm việc tại Tỉnh Yên Bái, với cảm giác vô duyên, lần đầu được trải nghiệm trong môi trường công chức cấp cao.

Tháng 3.1999, nhận nhiệm vụ đầu tiên, mới, lạ, khó đến mức không tưởng: Tổng hợp báo cáo Các dự án Hợp tác Quốc tế của bộ - Đề xuất mô hình Ban Quản lý Dự án cấp Bộ (Ý tưởng được đề xuất từ 1999 với khá nhiều quyết tâm từ Văn phòng, vì nhiều lý do, qua mấy đời Bộ trưởng, hình như đến thời Bộ trưởng Nh mới được thành lập, nhưng sắc thái lý tưởng thì có vẻ không giống như thời của nó và các sếp).

Tháng 4.1999, lần thứ 2, dính chuẩn bị, Hội nghị giao ban các Giám đốc Sở GD&ĐT – Hội nghị trù bị cho TKNH thường diễn ra vào cuối Tháng 7, đầu Tháng 8 hằng năm. 

Sau một năm học, với khá nhiều trải nghiệm ở nhiều cung bậc cảm xúc phức tạp, đây là lần đầu tiên nó được chính danh tham gia vào công tác chuẩn bị. Báo cáo chính do Phòng Tổng hợp chấp bút, chuẩn bị slide được làm theo trình tự: Chú Tr dự thảo văn bản viết tay trên giấy A4, nó đưa đánh máy, nhận lại chuyển Chú Th Trưởng phòng góp ý hoàn thiện. Chú Th bảo:

- Cháu sửa đi, sạch rồi đưa chú!

- Cháu ngại Chú Tr ạ! Cháu đâu được phép sửa văn của Chú!

- Cứ sửa đi, ai hỏi cứ bảo chú sửa.

Thế là nó trực tiếp sửa trên bản in. Dự thảo 2 (sau khi nó sửa), in ra tờ nào nó lại ngồi soát hoàn thiện tiếp mới in lại nộp Chú Th. Được 1-2 trang, chị Tú Anh vui vẻ không ý kiến gì, nhưng nó kĩ, sửa nhiều, chị bắt đầu thắc mắc:

- Đây là bút tích sửa của ai?

- Chú Th bảo em sửa ạ!

- Em sửa hay Chú Th sửa? Chị chỉ sửa văn bản cho các chú không sửa theo em nhé. Sửa cho em xong có chắc lát nữa các chú không sửa lại không?

- Dạ!

- Thôi em mang lên bảo Chú Th sửa vào đây có bút tích của chú chị sửa!

- Vâng ạ!

Nó mang lên, chưa kịp tới phòng Chú Th, lúc lướt qua cửa phòng làm việc Chú Tr đã hỏi vọng ra:

- Sao? Chúng nó không sửa cho mày à? Phòng Hành chính nó chỉ phục vụ lãnh đạo thôi, với đánh máy cho tao, chúng mày chưa đến lượt.

Nó nhe răng cười với chú Tr rồi đi thẳng sang Chú Th, báo cáo Chú. Nghe xong, Chú bấm điện thoại, xuống tầng 1, chú bấm loa ngoài, ý cho nó nghe cùng:

- Tú Anh à? Em sửa cho Tổng hợp nhé.

- Em có thấy bút tích của Anh đâu. Nó tự sửa không đúng, lát các Anh lại sửa đi sửa lại mệt lắm. Còn nhiều việc của lãnh đạo nữa Anh ạ.

- Không, Anh bảo nó sửa đấy. Anh nhất trí rồi.

- Vậy không sửa lại đâu Anh nhé.

Nó lại lật đật xuống tầng 1, ngồi chầu rìa và đọc soát cùng chị. Chị Tú Anh mấy chục năm từ đánh máy chữ sang đánh vi tính, cứ nhoay nhoáy, một tí là xong. Chị bấm in rồi hỏi nó:

- USB đâu?

- USB nào ạ?

- USB của Phòng Tổng hợp ấy. Cái như thế này này – Chị nói rồi giơ cho nó nhìn một cái USB nhỏ, dẹt, đầu vuông, cỡ 2 đốt ngón tay.

- Dạ phòng em chưa có ạ!

- Đây! Cho mượn, làm xong trả lại, chị copy vào rồi đó, trên ấy muốn sửa gì thêm thì tự làm.

Nó mang tài liệu lên, giúp Chú Th hoàn thiện rồi lại giúp chữ chuẩn bị slide báo cáo. Nó dốt máy tính nên điện thoại Anh Phú – Bạn em gái là Trưởng phòng tin học Học Viện Chính trị QUốc gia phân viện Hà Nội chỗ Ngụy Như Kon Tum đến tận Bộ vừa hướng dẫn, vừa giúp đỡ hoàn thiện, chỉ cho cả cách chuyển slide, trỏ slide. Ngày đấy Slide chủ yếu là chữ. May nó dân Văn nên rút ý, chọn câu chủ đề cho mỗi Slide đều chuẩn, được Anh khen. Anh cũng giúp nó copy tài liệu vào USB, dặn đi dặn lại không được đánh mất. Nó gửi bán báo cáo đầy đủ và file Slide vào hòm thư Yahoo cho Chánh Văn phòng và Trưởng phòng. Theo thông lệ từ trước, Hội nghị này Chánh Văn phòng là người trình bày báo cáo, Chánh Văn phòng không tham gia được thì một Phó Chánh Văn phòng báo cáo, chưa bao giờ ủy quyền cho Trưởng phòng. Năm nay là năm đầu tiên Chánh Văn phòng và nó chính thức tham gia loại Hội nghị này với tư cách đơn vị chủ trì. Vì vậy, Chú Th dặn nó rất kĩ.

Năm trước, Hội nghị tổ chức ở Quảng Ninh, nó có tham gia chân thư ký Hội nghị chỉ ngồi nghe, ghi rồi chuyển lại bản ghi cho các chú; năm đầu về Văn phòng, Chánh Văn phòng không tham dự. Năm nay, Hội nghị tổ chức ngay tại Hà Nội. Ngày hội nghị, 7h00 sáng nó cùng cả phòng có mặt sớm đón tiếp đại biểu đến từ các Sở trên toàn quốc, hai thành phần chính là các Giám đốc đốc Sở, các Chánh Văn phòng hoặc Trưởng phòng Tổng hợp Sở, có sự tham gia của Tổng hợp các Vụ, Nhà Xuất bản Giáo dục và các Công ty của Bộ. Hội nghị được chuẩn bị tươm tất, trang trọng. Cả nước gặp nhau, tay bắt mặt mừng vui vẻ, thân thiết đặc biệt, khác hẳn cách đại biểu các hội nghị khác, dân Văn phòng “đầu chày đít thớt” nhưng lại “ẩn bóng lãnh đạo” nên gặp nhau tha hồ chuyện. Đến giờ Hội nghị, sau màn Giới thiệu đại biểu, Khai mạc, Chú Th mời Chánh Văn phòng trình bày báo cáo. Chánh Văn phòng vẫy vẫy Chú Th đến cạnh, đủng đỉnh:

- Sao lại tôi? Các ông đề xuất Hội nghị, các ông làm các ông báo cáo chứ! Ai làm báo cáo?

- Dạ Anh Tr với tôi và Th chuẩn bị - Chú Th ghé tai Chánh Văn phòng

- Em đã gửi mail cho anh đấy ạ! Em có chuẩn bị Slide đầy đủ - Nó thêm

- Em trình bày đi! – Chánh Văn phòng nói

- Ừ thế cháu trình bày đi! Cháu chuẩn bị bản tóm tắt, cháu nắm chắc nhất – Chú Th nói

- Đúng rồi, chứ tôi có chuẩn bị đâu, biết gì mà nói – Chánh Văn phòng chốt.

Cuộc đối thoại ngắn, rất ngắn không đủ để các đại biểu chú ý vì mọi người ai nấy, theo thói quen, đã và đang mở tài liệu nghiên cứu nhanh trước khi Chủ tọa trình bày. Cũng không có không gian cho việc tranh luận, phân công hay đùn đẩy. Thế là nó phải trình bày báo cáo, đúng kiểu Bài thuyết trình rơi xuống. May, nó làm gì cũng nghiêm túc học hỏi. May, Chú Th giao cho nó trực tiếp sửa nên đúng giọng văn và cách trình bày của nó. May, nó là cô giáo văn, trước khi làm cô giáo có lịch sử liên tục làm Chi đội trưởng, Liên Chi đội trưởng, Bí thư chi đoàn, Phó Bí thư Đoàn trường… nên, nói trước đám đông, là chuyện nhỏ.

Chú Th thông báo đổi mới cách làm khéo léo, đại ý, Chánh Văn phòng muốn một cách làm mới, gương mặt mới, cách nhìn mới… Cả phòng họp khoảng 100 người đến 95 người đàn ông, thì một gương mặt nữ đến từ Văn phòng Bộ, dĩ nhiên nhận được sự chào mừng lẫn tò mò, không hề nhẹ.

Nó báo cáo, phân tích, chính xác là từ cách nhìn mới: trung thực, thẳng thắn, chỉ ra rất nhiều lỗi trong chỉ đạo của chính Bộ - Văn phòng Bộ và Tổng hợp, từ ngữ sắc bén, mặt mũi lại xinh tươi hồ hởi… Phòng họp cứ lát lát lại vỗ tay rần rần. Nó vừa buông mic đã có nhiều cánh tay giơ lên thảo luận… Tất nhiên, Bộ mà, phải nghiêm túc, nên phải sau khi thêm 1-2 báo cáo tham luận, mới đến phần chia sẻ. Nó giống như đã chọc đúng chỗ ngứa, các Sở tha hồ nói Bộ, nhất là nói mấy Vụ bậc học và Vụ KHTC – nơi Chánh Văn phòng đã làm việc trước đó. Nó lại mải miết Nghe – Ghi – Gói Ý. Nó nhớ nhất ý kiến của Anh Hoàng Nam (hình như CVP Sở Quảng Nam): 

- Bộ làm việc chẳng có Kế hoạch gì cả. Bên dưới Anh Em bận lắm, không phải lúc nào cũng ngồi đợi Bộ, cứ Sực nhớ lại… Sực nhớ lại…. Anh phải liệt kê đến 4-5 cái 

Sực Nhớ, hội trường cứ rần rần hả hê sung sướng. Rồi cao hứng Anh chia sẻ luôn ví dụ một tuần anh nhận thông tin đón 3-4 đoàn công tác của Bộ, đoàn kiểm tra phổ cập, Đoàn thanh tra kiểm tra điều kiện thi tốt nghiệp; Đoàn tổ chức Hội nghị chuyên đề…, rồi lại mỗi Đoàn một thứ trưởng phụ trách lĩnh vực nữa, rồi hỏi: Ở Sở cái gì Văn phòng cũng đầu mối đón tiếp, sao ở Bộ Văn phòng không đầu mối tổ chức Đoàn đi cho anh em bên dưới đỡ khổ, mà Văn phòng gặp nhau, hiểu nhau làm cũng vui…

Đến tầm chia sẻ lại, Chánh Văn phòng mới phát biểu. Thật May, vì nó có Chánh Văn phòng giỏi giang, hài hước hóm hỉnh mà cũng rất thẳng thắn, sắc sảo. Ngày ấy, món đối đáp này, thực sự hắn không dám nghĩ là mình cầm trịch được.

Kỷ niệm công tác nhiều và hay lắm, mỗi lần kể lại đều khiến nó nhớ lại rất nhiều, ví như kể đến hôm nay nó mới nhớ ra tên chính xác của chị đánh máy là Kiều Anh, không phải Tú Anh hay Tố Anh, nhưng nó không sửa, vì nó bây giờ cũng có phải nó của ngày xưa đâu, nó viết cho mình và để tri ân thôi, nên có lẽ, nó sẽ kể thêm một ít nữa và những tuần tiếp theo.

Các bài viết liên quan:

• Lời hay
• Vượt qua nghịch cảnh
• Châm ngôn
• Mắt để trốc ngôi
• Những kỉ niệm đầu tiên ở Bộ (3)
• Một ngày nắng lại quên ô
• Những kỉ niệm đầu tiên ở Bộ (P4)

Những tác phẩm cũ hơn:

• Món nợ
• Truyện ngắn: Trông xác…
• Mảnh da… báo!
• Những kỉ niệm đầu tiên ở Bộ (3)
• Lãng xẹt
• Hạt bụi dịu êm
• Giấc mơ có thật