- Góc chia sẻ
7 Trụ cột để trở thành người trí tuệ
Thứ hai - 24/03/2025 10:17
(Ảnh: Bích Nga)
7 TRỤ CỘT ĐỂ TRỞ THÀNH NGƯỜI TRÍ TUỆ
1. Nhận thức luận (Epistemology/인식론): có khả năng nhận biết rõ ràng cái ta biết và cái ta không biết.
*Để làm được việc biết rõ là bản thân mình biết và không biết gì thì thực ra không cần bản thân phải khách quan vì ta vốn không lừa được bản thân mình. Quan trọng là dũng cảm thừa nhận việc mình không biết gì. Thừa nhận thì sẽ nhận được sự hỗ trợ tận tình.
2. Bản thể luận (Ontology/존재론); Biết cân nhắc nhiều nhất có thể mặt tốt của người khác khi ra quyết định.
*Bản thể luận là chứng minh sự tồn tại không chỉ là của bản thân mà còn của người khác, tức là sự thừa nhận cái tốt đẹp của người khác. Đấy là sự bao dung, là sự khuyến thiện trên quan điểm "nhân chi sơ tính bản thiện", với niềm tin rằng không ai toàn ác, ác mấy cũng có một chút thiện và cần nuôi dưỡng một chút Thiện ấy.
3. Đạo đức, luân lý (Ethics/윤리): Có chuẩn mực rõ ràng về Đúng và Sai
Đúng-Sai không chỉ của người mà còn của bản thân ta nữa. Đây là năng lực cao độ của bậc trí, thứ nhất là việc biết thế nào là đúng, thế nào là sai là một việc vô cùng khó, chưa kể có cái đúng với với khía cạnh này nhưng sai với khía cạnh khác. Thứ hai là biết bản thân có Sai-Đúng không và Sai-Đúng ở chỗ nào.
4. Lý luận (Logic/논리): Có quyết định dựa trên trên phân tích chứ không phải cảm giác.
*Muốn làm vậy được thì phải khách quan và thực tế, gạt bỏ chấp niệm, định kiến và cảm giác chủ quan bản thân.
5. Mỹ học (Aesthetics/미학): Coi trọng sự hoà hợp và phẩm chất, làm cuộc sống tươi đẹp hơn.
*Đẹp ở đây là đẹp trong sự hài hoà, dung, nhẫn, chấp nhận cả khiếm khuyết chứ không phải đẹp nổi trội, vô khuyết.
6. Thông diễn học (Hermeneutics/해석학): đánh giá tình trạng dựa trên thực tế chứ không phải trên kỳ vọng.
Thông diễn là cách giải thích giúp ai đó hiểu về điều gì đó, đó là năng lực giải thích, thuyết phục. Ví dụ đội quân của mình đang trong tình thế nguy hiểm, mình cần phải để mọi người hiểu là đây là đường cùng, cần rút quân để bảo toàn chứ không cố đánh thí mạng đến người cuối cùng.
7. Giá trị học (Axiology/가치론): sử dụng lý luận để có quyết định sáng suốt.
*Quyết định dựa trên cảm tính là tự cắt bỏ 1 nửa cơ hội thành công. Mọi quyết định dựa trên lý luận, phân tích sẽ sát thực tế hơn, thắng thì chưa biết nhưng tránh được thua nặng không thể quay đầu. Biết mình biết người trăm trận không nguy, tính nước đi khi thua để giành chiến thắng.
Để có được 7 trụ cột này chỉ có mỗi cách: học lý thuyết -> rèn luyện qua áp dụng thực tế -> rút ra kết luận, bài học. Khả năng biến trải nghiệm thành bài học thì lại không phải ai cũng có hoặc làm tốt.
Dương Chính Chức dịch từ bản tiếng Hàn