Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Như cánh vạc bay
- Nguiời tình thiếu đêm
- Ký ức
- Thu
- Chà là Đu-bai
- Đức Chúa
- Châm ngôn
- Cảm tử
- Bất đối xứng
- Chiều cuối thu
- Qua bão càng thương nhau
- Văn chương chống bão lụt cùng người
- Thu về muôn một
- Cây thời gian
- Tiếng gọi
Kết nối link
- Trang văn
Kỷ niệm những ngày đầu tiên về Bộ
Thứ năm - 02/10/2025 08:21
(Ảnh: Thanh Bình)
KỈ NIỆM NHỮNG NGÀY ĐẦU TIÊN VỀ BỘ
(Người kể chuyện: Thanh Bình)
Phần 1. Đồng nghiệp mới, công việc mới
Năm 1998, nó trở thành công chức Văn phòng Bộ GD&ĐT. Ngày đi làm đầu tiên là 1.4 – Ngày Nói Dối, nhưng nó đi làm và trở thành công chức của Bộ là thật.
Lúc thi tuyển, Hội đồng tuyển dụng có Lãnh đạo Vụ Tổ chức cán bộ, Lãnh đạo khối cơ quan Bộ, Lãnh đạo Văn phòng, lãnh đạo Phòng Tổng hợp và các chuyên gia ở hai lĩnh vực đó, cao hơn còn có Thứ trưởng phụ trách Văn phòng, có thành phần trong Quyết định Hội đồng nhưng chỉ ghé chút. Ngoài Anh T chuyên viên phụ trách tuyển dụng khối cơ quan, thời điểm tuyển dụng, nó hầu như không biết ai. Có nghe đọc Quyết định và thành phần, cũng được nghe giới thiệu từng vị nhưng thực sự không nhớ nổi Ai? Chức danh gì. Các chú, các bác, ai cũng trán rộng, uy nghiêm, nhiều cụ… đã hói, trông ai nấy đều uyên bác. Nó chưa kịp ngưỡng mộ hay kính trọng, chỉ thấy choáng.
Có thông báo trúng tuyển, Thầy dẫn nó đi chào một số thành viên Hội đồng, vừa để làm quen, vừa là nói lời cảm ơn sâu sắc đến các chú. Chỗ chú T Chánh Văn phòng và Anh T Vụ TCCB, là đầu mối, vẫn một mực cương quyết không cho đến nhà, không nhận quà, nên hai thầy trò mời Anh bữa trưa cảm tạ. Bữa trưa đó có mời thêm một số anh em của Vụ TCCB và Văn phòng, với nhà hàng sang và rượu ngoại, loại chai 5 lít đặt giá gỗ. Sau này giúp việc LĐB, mỗi khi tổ chức cho Bộ trưởng tiếp khách quý, ví dụ như tiếp các Anh hùng Lao động thời kì đổi mới của ngành giáo dục, nó cũng chọn nhà hàng sang cỡ đó. Bữa hôm ấy, chi khoảng 2 tháng lương. Thầy bảo:
- Hội này nó ăn chơi lắm, phải đủ sang, đừng tiếc. Thầy cho, coi như quà mừng em trở thành công chức.
Ba Mẹ nó không lên dự bữa cơm cảm ơn đó được, gửi biếu mỗi người chục cân gạo tám thơm, từ ruộng Bà Cô nó trồng riêng, xưa nay chỉ dành cho gia đình, Ba nó phải dặn Bà từ đầu vụ. Nó không phải lo gì, chỉ cần làm cô giáo nền nã, ân cần tiếp thức ăn, nói lời dịu dàng dễ nghe. Thầy và các chú, các anh vui lắm, dặn dò nó đủ thứ.
Sau đó Thầy bảo nó:
- Cũng phải sắp xếp đến chỗ Chú Tr, Vụ trưởng Vụ TCCB. Chú là người ra quyết định tiếp nhận đó.
- Vâng! Mình mua gì? Hay như thế nào à?
- Mình nghèo, ai cũng biết, cốt có tấm lòng, không quà cáp tiền vàng, nhưng mua cái gì giá trị một chút. Đợi mấy hôm nữa có lương, hai thầy trò đi chọn. Nhưng tính xem nên mua cái gì!
- Em đi làm về trên đường La Thành có hàng ly, cốc của Tiệp đẹp lắm, không biết có đắt không?
- Ừ, đúng đó, ông ấy khoe mới mua cái tủ chè Đồng Kỵ, ba khoang, khoang giữa cánh kính, hàng đời mới đó, mua bộ ly bày cũng sang, hợp lý.
Có lương, thầy trò lên Đường La Thành, ngay chỗ ngã ba thứ hai từ Cầu Giấy lên, chọn mua bộ ly Tiệp, hơn 400 ngàn (gần hết tháng lương của Thầy), được một bình thủy tinh và 4 ly nhỏ nhưng dày dạn & rất sáng. Hai thầy trò đến Chú. Chú quý lắm. Mấy năm sau, một lần đi công tác trong Đoàn Bộ trưởng, với Chú, Chú còn nhắc:
- Bộ ly cháu tặng, chú vẫn để trong tủ kính, đẹp lắm.
Chả hiểu sao, nó có niềm tin rằng, có lẽ Chú vẫn giữ bộ ly nó và bày trong tủ kính.
Ngày 1.4.1998 là ngày làm việc đầu tiên của nó. Trước đó, mấy ngày, Thầy nó nhận tin, Văn phòng có Chánh Văn phòng mới. Thầy bảo:
- Ông T về Vụ Giáo dục thường xuyên rồi, Ông K Vụ KHTC về CVP, 1.4 cũng là ngày đầu tiên Ông ấy về Văn phòng.
- Thì sao ạ?
- Chắc đến chào Ông ấy một tiếng.
- Vâng ạ! Thầy ở Bộ lâu, nên thế nào cứ hướng dẫn em ạ.
- Lão này khái tính lắm. Thầy cũng không thân nhưng việc cần làm vẫn phải làm.
- Vâng ạ! Đến có cần mua quà gì không ạ?
- Đến chào bình thường thôi, mua cân hoa quả. Tối mai đi nhé.
- Dạ! Hoa quả em mua được ạ.
Thế là, trước khi đến ngày 1.4, buổi tối, qua giờ cơm chiều, hai thầy trò nó lọ mọ đến nhà Chú K. Có những điều sau này nó mới hiểu. Thầy nó cứ cố gắng vẹn toàn vì nó, chứ Thầy cũng không đủ thân hay sang hay oai để hẹn trước. Thầy trò lọ mọ tìm nhà. Thầy bảo, ngày xưa cũng đến một lần, nhớ mang máng, ở ngõ Văn Chương, cứ đi chắc sẽ nhớ ra. Đến Khâm Thiên, rẽ trái vào Văn Chương, đi một đoạn, quẹo phải. Ngồi sau xe Thầy, lát đi, lát dừng, ngó nghiêng, rồi cũng đến. Ngôi nhà, hình như hai tầng, mặt tiền khoảng 3- 4m. Thầy nó gọi cửa. Nó không nhớ có chuông không nhưng nó nhớ giọng Thầy gọi qua khe cửa đóng:
- Có ai ở nhà không? Anh K ơi! Tôi S đây (Thầy gọi hai ba lần như thế)
Giọng Thầy nhẫn nại. Thầy vừa gọi, vừa quay ra nhắc nhủ nó:
- Trên tầng, đèn sáng, chắc có người ở nhà. Chắc ăn tối xong lên phòng cả rồi.
Trời tối, hai thầy trò không rõ mặt nhau. Bên trong không có hồi đáp. Một lúc, một thanh niên ra mở cửa:
- Ai đấy ạ?
- Chào cháu! Chú ở cùng cơ quan với Bố.
- Chú có hẹn bố cháu không ạ? Bố Mẹ cháu đi dạo rồi, chắc lâu mới về.
- Ờ, chú đợi được.
- Vâng chú vào nhà đợi ạ.
Cậu Thanh niên mở cánh cửa rộng hơn, mời khách vào nhà, rót nước, thêm hai cốc coffee hoà tan mời khách lịch thiệp, rồi xin phép vào trong có việc.
Thầy trò nó đợi, trong im lặng, cứ thế, chắc 1 tiếng hay tiếng rưỡi, thì vợ chồng Chú K về. Hai vợ chồng chú chạm bậc cửa, Thầy nó nhổm dậy:
- Chào Anh! Anh Chị đi dạo về! – Thầy nó cất lời
- Cháu chào Chú, chào Cô ạ! – Nó tiếp lời.
- Chào Anh, chào Cô! – Vợ Chú chào khách rồi đi thẳng vào gian trong.
- Chào Ông! Có việc gì thế? – Chú K đứng lại phía đầu bàn, hỏi.
- Tôi đưa cháu đến chào anh! Cháu nó được tuyển về Phòng Tổng hợp. Mai là ngày đi làm đầu tiên của Cháu.
- Đi làm thì đến cơ quan, đến tôi làm gì, thế nhé! – Chú vẫn đứng hơi nghiêng nghiêng đầu về phía Thầy nó.
- Cháu tên là…, cháu là giáo viên ở Thái Bình, đợt thi tuyển anh T phụ trách…
- Giáo viên không đi dạy, lên đây làm gì?
- Tôi dẫn cháu đến chào anh, báo cáo anh mai cho cháu đi làm
- Có quyết định thì cứ đi làm, đến đây làm gì? – Chú K nói rồi ngồi mớm xuống cái ghế cạnh, nửa như vẫn muốn đứng lên.
- Dạ! Hôm nay Thầy nói Chú mới có Quyết định về Văn phòng, cũng nhận việc từ 1.4. Bố Mẹ cháu dạy: Đất có thổ công, cháu về đơn vị Chú phụ trách thì đến báo cáo Chú, là phép tắc tối thiểu thôi ạ - Nó tiếp lời Thầy. Nhìn Thấy nó cứ nhẫn nại mãi trong khi chủ nhà vẫn đứng đầu bàn, nó không đành.
- Thế được rồi! – Chú đưa tay ra bắt tay Thầy nó, tiếp: Thế nhé!
- Vâng, nếu Anh mệt, muốn nghỉ ngơi thì xin phép Anh – Thầy nó tiếp, rồi đứng dậy, vẫn vẻ mặt kiên nhẫn.
- Cháu xin phép ạ! – Nó đứng dậy theo Thầy.
Chú cầm túi hoa quả trên bàn, bằng cả hai tay, đưa cho Thầy nó:
- Không, tôi khoẻ, có mệt gì đâu! Này, Anh quên này!
- Dạ, cháu có chút hoa quả, gọi là “miếng trầu là đầu câu chuyện” ạ! – Nó nói, rồi đặt lại gói quà xuống bàn.
- Không, Ông cầm về đi – Chú K lại nhấc túi quà lên dúi vào tay Thầy nó.
- Anh nhận cho tôi yên tâm!
- Có gì mà không yên tâm! Thôi được, tôi nhận một quả, chỉ một quả thôi!
Nói rồi chú mở túi quà, lấy ra một quả, đặt xuống bàn. Nó thấy Thầy khựng lại kiểu rất tẽn tò, và có chút uất ức, liền đỡ lấy túi quà:
- Dạ! Cháu xin ạ!
- Anh về nhé! – Chú nói rồi tiễn thầy trò nó ra cửa.
Hai thầy trò nó bước xuống hết ba bậc cửa, phía trên, Chú kéo cảnh cửa khép lại. Thầy nó quay xe, nổ máy, đeo cái túi quả vào móc, giục nó lên xe, về nhà. Quãng đường từ Khâm Thiên về Nghĩa Tân, Thầy im lặng, nó cũng im de. Đến nhà, nó chia đôi túi quả, đưa Thầy một túi:
- Thầy mang về cho các em! Chỗ này em để cho bọn trẻ. Chả mấy khi được ăn hoa quả ngon ạ!
Năm 2006, khi thân hơn với sếp, khi nhắc lại lần đầu đến nhà sếp, khen con trai sếp lịch thiệp, nhắc về túi quả này nó vẫn nhớ là quả gì, mà bây giờ tự dưng không nhớ ra là Xoài? Lê? Táo… chỉ còn ấn tượng là túi quả to, ngon và rất đẹp.
Nó đến cơ quan cùng ngày với sếp 1.4.1998, nhằm Thứ Tư, ngày Mậu Dần, tháng Bính Thìn, năm Mậu Dần. Ngày ấy, được nhận về Bộ là quá tuyệt vời rồi, nó chả dám nghĩ đến chọn ngày khởi động công việc mới, cũng chưa bao giờ có ý nghĩ xem, chọn ngày để tránh tứ hành xung Dần – Thân – Tỵ - Hợi, đúng 7h30 sáng nó có mặt tại Bộ. Nó cầm Quyết định lên Phòng Tổng hợp – Văn phòng Bộ, vào gặp Trưởng phòng, lúc đó là Chú Trần Thước. Chú là thư ký Bộ trưởng Trần Hồng Quân, khi Bộ trưởng nghỉ, chú được phân công quản lý phòng. Về phòng, nó mới biết, phòng nó có 4 tổ tương ứng với 4 nhiệm vụ tham mưu: Tổ Thư ký trực tiếp giúp việc hành chính cho Lãnh đạo Bộ; Tổ Tổng hợp theo dõi các khối trường chuyên nghiệp và Sở GD, chuyên soạn thảo các văn bản tổng hợp; Tổ Quan hệ Báo chí – Tuyên truyền Tổ pháp chế. Sau này, đến thời của nó, Phòng chia tách, thành lập thêm Phòng Pháp Chế (rồi thành Vụ Pháp Chế); Phòng Báo chí – Tuyên truyền.
Nó gặp chú Thước:
- Chào Chú ạ!
- Chào Thanh! Đến làm việc hả? Từ hôm nay hả? Chú tưởng bảo vệ xong Thạc sĩ mới về. Đi làm ngay à?
- Dạ! Cháu thấy ghi bắt đầu làm việc từ 1.4 ạ. Cháu cũng làm xong Luận văn rồi, chỉ đợi bảo vệ Luận văn và Kết nạp Đảng nữa thôi ạ.
Chú xòe tay đón Quyết định từ tay nó, đọc kỹ, rồi cho lại vào túi:
- Chú xem thế được rồi. Về quản lý, cháu mang Quyết định sang báo cáo Chánh Văn phòng mới. Đã biết ông ấy chưa? Hôm nay Ông ấy cũng ngày đầu nhận việc tại Văn phòng. Cứ uống nước, từ từ rồi chú dẫn sang.
- Vâng ạ!
- Thế đã nghiên cứu kĩ chức năng nhiệm vụ chưa? Về phòng thì thích làm gì? Làm thư ký hay tổng hợp. Sắp tới Bộ cũng có thứ trưởng nữ đó. Nhưng chắc còn lâu. Làm thư ký thì oai và nhàn, nhưng muốn giỏi phải làm tổng hợp. Nhưng tổng hợp khô – khó – khổ đấy. Thầy S đã nói cho biết chưa?
- Dạ!Cháu chưa biết gì ạ. Các chú giao gì cháu làm cái đó. Chú cứ hướng dẫn cháu. Việc gì cũng được ạ.
- Làm tổng hợp địa phương thì theo học ông Tr. Làm khối Đại học thì theo chú.
- Dạ! Hôm tuyển, cháu thấy các chú nói tuyển về phụ trách khối địa phương, thay chú Tr ạ!
- Ừ, ông ấy quá tuổi mà chưa tìm được người thay nên vẫn phải giữ lại. Thế à? Làm địa phương à?
- Cháu chỉ nghe thế thôi chứ cháu cũng không biết. Cháu về phòng rồi chú cứ phân công ạ.
- Ừ, thời gian đầu cứ làm quen công việc, để chú sắp xếp đưa tài liệu cho đọc rồi học cách tổng hợp – Rồi chú hạ giọng:
- Đừng nói “thay chú Tr nhé” – ai hỏi cứ bảo: Các chú giao gì làm nấy. Ông ấy tự ái đấy.
- Vâng ạ.
Hai chú cháu vừa dứt lời thì Chú Tr đi qua:
- Cán bộ mới đi làm rồi à? Oách nhỉ?
- Anh vào uống nước!
- Cháu chào Chú ạ!
- Ngồi với Trưởng phòng luôn à? Oai nhỉ? Mà đã bảo không họ hàng gì, ở công sở sao cứ gọi Chú – Cháu thế?
- Dạ!
Nó vẫn nhớ hôm tuyển dụng đã bị Chú nhắc nhở. Hôm đó nó đã báo cáo Hội đồng và xưng Em, nhưng quả thực, khi gặp lại các Chú nó không thể gọi khác được. Các Chú đều nhiều tuổi hơn Thầy, kém Ba Mẹ nó vài tuổi. Kệ. Nó không thay đổi nữa.
Buổi sáng hôm đó, sau khi ngồi với Chú Thước, nó được chỉ qua báo cáo Chánh Văn phòng, rồi lại quay về phòng Chú nhận việc. Chú Thước ân cần dẫn nó đi chào các Phó Chánh Văn phòng, rồi dẫn vào căn phòng bên cạnh, trỏ cái bàn ngay giáp cửa:
- Đây! Chỗ của Thanh đây. Trước mắt cháu cứ đọc, nghiên cứu tài liệu, giúp các chú trong phòng một số công việc vặt. Đợi đầu tuần giao ban có gì thay đổi tính tiếp. Giờ làm việc từ thứ Hai đến thứ Bảy, từ 7h30 đến 16h30, trưa nghỉ 1 tiếng. Nói thế, nhưng cũng không ai trói buộc gì. Cháu còn công việc học hành chưa xong cứ chủ động. Đi đâu báo cáo Chú Tr và các chú trong phòng là được. Cứ chào hỏi các chú, xong qua chú lấy tài liệu đọc nhé.
- Vâng ạ!
Nó nhẩm nhanh, hôm đó là thứ Tư, còn 5 ngày nữa mới đến thứ Hai.
Nó đi vào chỗ ngồi, kéo cái ghế lùi xa bàn, lựa ngồi xuống. Sụp. Cái ghế tụt hẳn xuống, cản người nó cũng tụt theo, thiếu chút nữa mặt nó va vào cạnh bàn. Tận góc trong cùng, một Chú có vẻ trẻ và nhanh nhẹn hơn, vội chạy đến, chỉ cho nó cái chốt, bày cho nó cách kéo cái ghế cao lên và chốt lại, xong tự mình ngồi vào thử dợm dợm, cái ghế hơi tụt xuống một xíu rồi dừng lại:
- Nó cũng hỏng rồi, ngồi tạm, rồi đổi cái khác.
- Vâng ạ!
Nó dè dặt ngồi xuống, cố giữ để không thả hẳn người xuống ghế, vì nó không biết liệu cái ghế còn tụt xuống nữa không. Cái bàn rộng, chừng 1,6m x 80, gỗ thịt, chắc chắn. Mặt bàn trống không. Nó lấy trong cặp sách ra cuốn sổ mới bìa da đỏ, với cái bút mực xanh (loại bút ký). Mở quyển sổ, ở trang lót đầu tiên, có sẵn một số gợi ý in sắn (như kiểu nhãn vở). Nó nắn nót ghi: Họ và tên; Ngày tháng năm sinh; Số điện thoại nhà riêng, rồi lùi xuống khoảng trống góc phải trang giấy, nó ghi ngày 01 tháng 4 năm 1998, xuống dòng ký chữ ký dài với nhiều khoanh tròn chằn chặn, nốt cuối hơi vút lên, xuống dòng ghi họ tên (như cách nó hay ký sách).
- Này, làm gì đấy? Pha ấm trà uống đi! Mấy khi nhà có con gái.
- Vâng ạ! – Nó như vớ được cọc, vì thực sự, cũng không biết ký xong thì làm gì.
- Chúng tao ở đây toàn đàn ông, bộ ấm chén lâu ngày vàng khè cả. Đánh rửa đi một tí, làm được chứ!
- Dạ được ạ!
Nó xếp mấy cái chén cáu vàng và cái ấm nhỏ vào đĩa, bê ra ngoài. Nó nhớ, lúc đến phòng Chánh Văn phòng có nhìn thấy phòng WC, nó rẽ phải, nhìn thấy biển WC, nhưng chỉ thấy phòng WC nam mở, phòng WC nữ, khóa ngoài. Nó lúng túng, quay về hỏi Chú Thước:
- Chú ơi, cháu muốn rửa bộ ấm chén…
Nó chưa dứt lời, chú đã đứng dậy, ra khỏi bàn, nhanh nhảu chỉ:
- Đấy…đấy… Nhà vệ sinh đó. Trên này WC nữ chưa có người dùng, chưa mở mở đâu, vì toàn đàn ông. Thanh cần thì xuống tầng 1. Rửa chén thì cứ rửa bên nam cũng được, cứ mở toang cửa ra.
Nó lưỡng lự rồi tặc lưỡi, mở toang cái cửa ngoài, lao thẳng vào cái bồn rửa tay, cắm mặt rửa. Cái đĩa cũ, cái ấm và mấy cái chén đều cáu vàng. Nó kì cọ hết sức vẫn không sạch, tặc lưỡi mang vào. Ra cửa cứ cúi gằm, quẹo trái. Rửa bộ ấm chén có mấy phút mà cảm giác dài như cả nửa buổi, cứ nơm nớp, chỉ sợ cóc người vào… mà dốt, cũng không nghĩ, liệu có ai ra không. Trộm vía, tận lúc nó ra khỏi cửa mới thấy có ai đó đi vào rất nhanh. Nó pha trà. Thật may vì cả thời cấp 3 và sau này, nó luôn được thưởng trà với Ba, nên lần đầu pha trà ở Bộ không gặp khó khăn gì.
Trong khi nó hì hụi rửa ấm chén, pha trà, các chú vẫn mỗi người một bàn chăm chú làm việc của mình, mỗi người một quyển sổ, một cây bút, bên cạnh có những xấp tài liệu giấy A4 hoặc quyển báo cáo đóng bìa mềm như bản Tóm tắt luận văn của nó. Ngày ấy máy tính còn rất hiếm. Phòng Tổng hợp mới có một máy tính bàn cũ kỹ, không có ai sử dụng. Trà ngấm, nó rót đều ra 5 chén. Đặt cái ấm ra ngoài bàn, bên cạnh cái phích rạng đông, nó bê đĩa nước đến từng bàn:
- Cháu mời chú ạ! Cháu mời chú ạ…
Nó mời lần lượt, chú Tr, chú Ngải, chú Giới, chú Huyền. Rồi nó sang phòng bên cạnh, mời Chú Thước. Chú Thước không sang. Chú bảo:
- Chú đang bận, hôm nay Chánh Văn phòng mới làm việc buổi đầu, chú chuẩn bị ít tài liệu báo cáo.
Chú Ngải, cao gầy, da trắng thư sinh, y như Ba nó. Chú nhẹ nhàng đặt tay lên mép đĩa:
- Chú bị dạ dày, chú không uống chè đặc.
- Dạ, vậy để cháu pha loãng mời chú!
- Không, chú uống nước lọc, chú có đây rồi – Chú chỉ tay vào cái cốc nhựa trắng đục lưng lưng nước.
Vừa lúc từ bàn chú Ngải sang bàn chú Huyền thì chú đứng lên, đi ra khỏi bàn:
- Cháu cứ kệ các chú, chú xuống Phòng Hành chính có tí việc.
Chú Huyền ra khỏi phòng. Chú Ngải cũng đi ra. Chú Tr cầm chén nước dời bàn làm việc, ra bàn nước:
- Ông Giới ra đây!
Ba chú cháu ngồi bàn trà. Nó rót một chén cho mình.
- Cũng uống trà à? Con gái trà mạn, ác nhỉ?
- Dạ! Từ bé cháu uống trà với Ba cháu ạ. Cháu thích uống trà ạ.
- Các ông ấy (ý chỉ hai chú vừa ra ngoài) là thư ký Thứ trưởng nên nhiều việc vặt, bám lãnh đạo. Các ông ấy sướng như giời, không cần lo. Mày về Tổ Tổng hợp với Tao và Ông Giới, vất vả đấy. Đợi thứ Hai phân công, nếu làm báo cáo tuần về khối cơ quan với Chú Giới; nếu phụ trách địa phương 63 tỉnh thành làm với tao. Nếu thích sang làm khối các trường cao đẳng đại học thì theo Trưởng phòng. Nhưng các trường đại học nó chỉ sợ Vụ Đại học, chả coi Tổng hợp ra gì đâu. Được chơi thì cứ chơi đi đã. Ở đây chỉ sợ thiếu thời gian, không lo thiếu việc.
- Em quê Thái Bình à? Đồng hương Bộ trưởng à? Con cái nhà ai mà về được đây? Chú Giới trò truyện
- Dạ! Cháu thi tuyển thôi ạ. Không con nhà ai ạ!
- Đồng hương Thái Bình ở đây dây to lắm đấy. Bộ trưởng, Vụ trưởng TCCB, Chánh Văn phòng, à, CVP Thái Bình hôm nay điều về Giáo dục thường xuyên rồi… Thái Bình tay gậy tay bị - tay cầy tay súng khắp nơi tung hoành.
- Dạ! Cháu ở thành phố Thái Bình ạ. Về đây cháu mới biết các chú trong Hội đồng, hóa ra Thái Bình cũng nhiều ạ.
- Ừ. Thái Bình, Nam Định, Hà Nam … đông lắm. Tao Hà Nam, chú Giới Nam Định.
- Gọi Anh thôi. Ở cơ quan đừng chú cháu. Em bao nhiêu tuổi rồi?
- Dạ em 33 ạ!
- Tưởng 23 thế 33 rồi cơ à? – Chú Giới đùa.
- Ừ, con này nó trẻ nhỉ. Tao cứ tưởng mày chỉ hai mấy. Thế là đi dạy được mấy năm rồi, dạy môn gì? có được danh hiệu gì không?
- Dạ, cháu dạy Văn, 10 năm rồi ạ, cháu đi học cao học từ 1996 – 1998 hai năm ạ.
- Thạc sĩ cơ à? Bảo vệ chưa? Thế là hơn tao với Ông Giới rồi, hơn các chú rồi, chỉ thua mỗi hai Ông Tiến sĩ: Ông Thước Trưởng phòng, với Ông Hiền thư ký Thứ trưởng Nguyễn Chí Đáo. Sau này giỏi nhớ nâng đỡ các chú nhé.
Chú Tr nói rào rào, chú Giới cười theo, rồi trong khi chú Giới định nói tiếp thì Chú Tr đã hạ chén, đứng lên, đút hai tay hai túi quần, đi ra ngoài:
- Tôi đi ăn đây, nay Bắc Ninh nó mời – Chú quay qua nói với Chú Giới, rồi quay lại, tiếp:
- Hai Anh Em ngồi với nhau nhé.
Nói rồi chú đi. Nó hơi gợn khi nghe Chú gọi nó với Chú Giới là “Hai Anh Em” nhưng cũng không tiện nói thêm gì. Nó ngồi lại với Chú Giới. Nó gọi Chú xưng Cháu, nhưng Chú quyết xưng Anh không sai một nốt nào, nên cuối cùng, sau khoảng 20 phút, nói đủ thứ chuyện, thì nó cũng quên, gọi Anh xưng Em. Anh rủ nó đi ăn trưa, nó từ chối, vì hôm đó, Thầy nó đã hẹn Anh Tiến Vụ KHCN, Anh Sơn và mấy anh chị em Tạp chí Giáo dục đi Nhất Ly chỗ Đường Giải Phóng.
Buổi chiều, nó nhận tài liệu từ Chú Thước và bắt đầu đọc. Đọc – Ghi chép – Ghi nhớ là năng lực nó được rèn từ lớp 3 khi lần đầu được chọn vào đội tuyển Văn cho đến tận năm ngoái thôi, năng lực nó phải dùng nhiều nhất chính là Đọc – Chọn lọc – Ghi chép – Ghi nhớ - Tổng hợp các Trường ca thời kì chống Mỹ cứu nước.
Mỗi ngày sau đó, không chỉ là một tuần đầu hay tháng đầu, mà cả năm đầu, và dài hơn nữa, lịch trình của nó đều tăm tắp:
- 6h00 xuất phát từ Nghĩa Tân
- 6h30 ăn sáng cổng trường Nguyễn Trường Tộ, đưa con vào trường
- 7h kém 15 có mặt tại Bộ. Mất khoảng 10 ngày đầu, nó đứng hành lang tầng 2 trước cửa phòng làm việc đợi, các chú đến mới vào được phòng.
- 7h15 – 7h30: Quét dọn phòng làm việc, lau bàn ghế cho mình, bộ bàn trà, lấy nước sôi từ bộ phận Lễ tân tầng 1
- 7h30 – 8h00 và có thể đến 9h00: Trà đạo, nghe buôn chuyện.
- 9h00 – 12h00 Đọc – Ghi. Nó ghi rất nhiều, tập ghi nhớ mẫu mã và cách hành văn hành chính, ghi nhớ các văn bản nghị quyết, quyết định, thông tư, quyết định, công văn, thư từ, giấy mời…Luật Giáo dục 1998 và sau này Luật Giáo dục 2005 nó nhớ từng điều, khoản, mục, nhất là các khái niệm, định nghĩa. Thông tư 01 về thể thức văn bản, cứ gọi là làu làu từng khoảng cách dòng, kiểu chữ .v.v.
- 12h00 – 13h00 và nhiều hơn, có khi đến 14h00: ăn trưa, coffee… chờ các chú nghỉ trưa xong mới về phòng
- 14h00 pha thêm cữ trà chiều và thông báo đến các chú: Cháu pha trà mới rồi mời các chú ạ. Chiều thì ko ngồi cùng nhau, ai nấy tự lấy trà về bàn mình.
- 16h00 thu dọn bàn trà.
Sau hôm đầu tiên, nó xin phép các chú tặng phòng bộ ấm chén mới, còn mua thêm khoảng 10 cái chén trắng cùng loại dùng khi giao ban cho đồng bộ, nên không mất thời gian đánh rửa lâu như hôm đầu nữa. Nó cũng mua bộ cốc thủy tinh 6 cái vì có nhiều chú không uống trà thì mời nước lọc cốc to sẽ hợp lý hơn. Thêm cái xô nhỏ đựng lưng xô nước, cốc chén mời khách uống xong đều thả vào xô nên không bị két bẩn; một chậu nhựa cùng nước rửa chén và giẻ mới. Các chú thích lắm, lần nào uống trà hay hội họp đều khen: Từ ngày có cháu gái phòng ốc, cốc chén sạch sẽ.
Tất nhiên, theo thời gian, mọi người cũng cởi mở hơn, nhờ cậy nó nhiều hơn. Nó trẻ nên được cấp máy tính bàn. Thỉnh thoảng các chú nhờ đánh máy hoặc sửa văn bản. Ở bộ có nguyên một bộ phận hành chính đánh máy, phô tô, in ấn đóng gói tài liệu, nhưng với một số văn bản rất ngắn hoặc khi cần sửa nhanh, các chú vẫn hay tiện thể, nhờ nó. Thế là nó từ chỗ chỉ biết đọc – ghi chép sổ tay, đã tự học và biết đánh máy, sử dụng Word và Excel thành thạo; từ chỗ không biết phô tô, chia xếp, cũng đã biết làm… Quá trình đó cũng nhiều kỉ niệm vui lắm, sau này từ từ nó sẽ kể thêm.
Sơ kết 6 tháng, báo cáo công việc của nó, một là học việc: học đánh máy, phô tô; học thể thức văn bản hành chính; học viết văn bản đơn giản nhất; hai là giúp việc các chú: đọc soát văn bản, đánh máy phô tô văn bản; hỗ trợ hoàn thiện văn bản phục vụ các hội nghị, hội thảo do Phòng chủ trì.
Đến đánh giá cuối năm 1998, 1999, công việc căn bản cũng không có gì hơn, chỉ là số lượng nhiều hơn, và bởi nó đã biết viết báo cáo và tự đánh giá theo kiểu ở Bộ, nên nó làm nét hơn, rõ hơn như kiểu: Giúp việc cho Trưởng phòng và 5 chuyên viên; hoàn thành “x” trang đánh máy, đọc soát “y” trang văn bản, soạn thảo “z” văn bản thuộc các thể thức khác nhau… Con số thống kê cũng đến cả 1000 trang này nọ… Và vì tất cả mọi người đều được nó cảm ơn vì đã cho nó việc làm, cho nó cơ hội học việc, nên cuối cùng, không ai chê nó bất cứ điều gì. Dù vậy, cuối cùng, phần tự đánh giá nó vẫn ghi Không hoàn thành nhiệm vụ Chuyên viên vì chưa được giao việc chính thức. Nó hưởng lương chuyên viên mà làm như thế là nhàn hơn cả nhân viên Hành chính – Văn thư, nên nhiều người suy bì lắm. Nhưng nó không vui. Nó là giáo viên dạy giỏi. Nó tuyển dụng vị trí Chuyên viên tổng hợp phụ trách khối địa phương mà sau hai lần Tổng kết năm học vẫn chưa được giao việc. Nhờ cách báo cáo đó, cuối cùng nó cũng đã được giao nhiệm vụ đúng với vị trí tuyển dụng, vào tổng kết năm học 2000 – 2001.
Kỉ niệm ở Bộ thì nhiều lắm, chắc chỉ lẩy ra vài chi tiết đáng nhớ thôi, hẹn cả nhà tuần sau nhé