Mẹ và quê

Thứ tư - 16/04/2025 08:22

(Ảnh: Thanh Bình)

MẸ VÀ QUÊ

(Đào Thanh Bình)

Tin sáp nhập Thái Bình vào Hưng Yên nhộn nhạo mấy tháng rồi, nhưng mấy hôm nay lại cồn cào hơn, khi trên bản đồ không còn cái tên THÁI BÌNH nữa. 

Và tình cờ đúng ngày nó nhìn thấy Bản đồ Việt Nam & Bản đồ Hưng Yên mới, hình ảnh Nó bên U lại được anh face nhắc. 

Nó tải bức ảnh xuống, ngắm nghía, sửa sang, bất chợt mắt nhòe ướt. 

U nó là “Cô Mùi tóc dài”, “cô liên lạc” “cô du kích nhỏ” một thời nổi tiếng ở Đống Năm, Trực Nội, Đông Xuân rồi Trọng Quan, Đông Hưng Thái Bình. Tên U nó còn lưu danh trong cuốn sách Lịch sử 100 năm, Lịch sử 135 năm tỉnh Thái Bình. Câu chuyện U nó giả cưới Tên Đồn trưởng, mượn màn kịch đưa dâu, đón dâu để dẫn Du kích vào đánh úp chiếm Bốt Đống Năm từ thời chống Pháp và nhiều câu chuyện khác nữa, vẫn còn nguyên vẹn trong ký ức nó và gia đình, dòng họ & quê hương … Bây giờ sẽ không còn tên Thái Bình nữa, biết đâu tên thôn, tên xã, tên huyện rồi cũng xáo xào thêm lần nữa… U nó về đây như là lạc bước nhắc nhở nó, hãy tìm về, hãy nắm giữ phần lịch sử văn hoá còn lại, để U nó và các đồng đội không bị lạc lối, lạc lõng mỗi khi trở về.

Nó nhớ U. Nó biết có nhiều nỗi nhớ và sự da diết âm thầm, âm ỉ như Nó. Nó biết nhà xưa lối cũ vẫn còn một mái nhà chung cho gia đình tưởng nhớ. Nó biết ngôi nhà riêng của U mới được em gái và cháu gái tu sửa chăm chút hôm thanh minh, mới vài ngày trước. Biết là vẫn còn đấy mà sao vẫn bất an đến vậy.

Ký ức bỗng dưng ùa về như trong cơn rối bời: Nhà số 63 ngõ Hoàng Hoa Thám, Thành phố Thái Bình

ngôi nhà có cái dây xích cổng dài và to cuốn mấy vòng mới khoá

nơi nó trải qua tuổi thơ nheo nhóc quên cả dậy thì 

nơi nó chứng kiến các em ở truồng trong cũi tre đợi mẹ

nơi nó ngồi nhiều hơn nằm hay đứng vì có gần chục năm làm thợ khâu nón lá, mỗi ngày đều miệt mài từ sớm đến khuya trừ thời gian ở lớp

nơi có những chậu quỳnh đặt ngay ngắn bên dậu tường hoa cũ, mỗi đêm âm thầm nở, âm thầm cùng nó ôn thi và lớn lên

nơi có chiếc bàn gỗ với đôi ghế tựa giản dị, mỗi sớm, Ba nó pha ấm trà đặc gọi nó uống cùng trước khi đi làm, để nó biết một kiểu uống trà thay ăn sáng

nơi mỗi chiều về, cả tiểu đội con cái lại náo nhiệt sau lời hô của Mẹ: “Ba sắp về”,  và… mẹ vào bếp nấu cơm, chị em gái thi nhau vội vàng cọ sân giếng (dù ngày nào cũng cọ nên chẳng có một mụn rêu), mấy anh em trai chổi lúa quét sân, chổi tre quét ngõ, soàn soạt và dứt khoát phải để lại vết chổi, nó thì hay loẹn quẹn nhặt nhổ mấy mầm rau sam hay dền cơm mới nhú chân tường hay chỉ là 1 cọng lá vu vơ từ đâu bay tới… Mỗi ngày, đều thế, nhịp điệu đón Ba đi làm về bao năm in sâu vào ký ức.

Nó nhớ ngõ nhỏ, chỗ ngã ba có cây si già rễ hằn gân guốc, râu tua tủa trên cành. Sau này cây si ko còn nữa, nhưng dấu ấn về nó chưa bao giờ hết. Năm 2006 dù đã ở Hà Nội, trong một lần ngủ mơ, nó thấy mình bị tai nạn nằm ngã ngay vị trí gốc cây si ấy (chếch chếch cửa nhà U nó sau này), nó đã nhìn thấy & gọi em trai nó: “Minh ơi! Cứu chị, chị còn nhiều việc lắm, chị chưa thể chết được”… trong giấc mơ ấy, khi nó thấy em trai nghiêng xuống, mắt nó trân trân nhìn còn chưa kịp chạm tay em,… là lúc nó bừng tỉnh khỏi cơn mê… Chỉ là giấc mơ thôi mà sao mỗi lần nhớ lại vẫn như có đá đè nặng lên tim và nước mắt vẫn rơi. Hơn 12 năm độc thân từ năm 31 tuổi, nó đã từng chạy trốn khỏi ngôi nhà ấy, chỉ để Ba Mẹ không phải chứng kiến nỗi vất vả khốn khó và đơn độc của nó, nhưng trong giấc mơ khi sắp chết, nó lại nằm ngay trước cửa nhà và gọi người em trai gần gũi, khỏe mạnh nhất lúc đó. 

Nó nhớ Mẹ. Còn Mẹ là còn Nhà, còn Quê hương. Mẹ với Nhà và Quê sẽ mãi là phần giá trị trong nó, là máu thịt của nó, Mẹ ơi…

Nếu bạn thật sự quan tâm, chắc chắn bạn nhớ hẹn cùng “Nó” mỗi tối thứ Bảy. ”Nó” đã dành cả tuần để ngược dòng hồi tưởng, nhớ về những ngày đầu lập nghiệp. Những câu chuyện, những gương mặt, những cảm xúc từ 40 năm trước ùa về… Có những xót xa, có những tự hào, ít nhiều tủi hờn và cả sự day dứt, tiếc nuối, với thật nhiều: Giá như… giá như…

”Nó” biết không thể quay ngược thời gian, nhưng, ở tuổi này, nó hiểu hơn ai hết, không có “giá như” nào cả, nếu quay ngược lại 40 năm trước, với bối cảnh xã hội đó, với nền giáo dục và văn hoá xã hội lúc đó, với người Thầy ấy, người Mẹ ấy… có lẽ… mọi chuyện vẫn thế!

”Nó” hiểu cho tất cả. Nó cũng hiểu cho mình ngày ấy - bây giờ và an yên với hiện tại. Hôm nay, trong một bình luận, có bạn hỏi Nó, về Người Mẹ trong “NHỚ BẠN”. Nó xin được chia sẻ, thêm một lần nữa, với tất cả rằng, trong mỗi câu chuyện cuộc đời Nó, luôn có Mẹ. Có thể mọi người đọc về người bạn, người thầy, người hàng xóm, người học trò, người yêu, người ghét… nhưng Nó tin rằng, sau tất cả, CHÂN DUNG MẸ mới là sâu sắc nhất. Nên hãy kiên trì xây dựng mối quan hệ này và đợi cùng Nó nhé.

Đến hẹn lại lên! Xin mở lòng lắng nghe và chia sẻ cùng Page nhé các bạn!

Các bài viết liên quan:

• Mở lòng!
• Mừng con 10 tuổi
• Ai cũng cần thời gian để lớn
• Mẹ và quê
• Nhớ bạn
• Nhà hàng Cá Mập
• Europe

Những tác phẩm cũ hơn:

• Ai cũng cần thời gian để lớn
• Mở lòng!
• Cô đơn
• Thế cô thủ hòa
• Đường đời và bạn đồng hành
• Lời hay
• Đời là vở diễn

Những tác phẩm mới hơn:

• Europe
• Nhớ bạn
• Nhà hàng Cá Mập
• Đóa hoa trắng không tên