Tìm hiểu thành ngữ: Mã nhĩ đông phong

Chủ nhật - 12/01/2020 22:02

Là thành ngữ tiếng Hàn/ Trung: 마이동풍 - 馬耳東風 - mã nhĩ đông phong. Ở đây, mã - ngựa, nhĩ - tai, đông - hướng đông, phong - gió.

Ý câu này là gió đông thổi vào tai ngựa. 

Gió đông không phải gió của mùa đông mà là gió thổi từ hướng đông tới và nó chính là gió Xuân (cái này luận theo âm dương ngũ hành, hướng Đông, mùa Xuân thuộc Mộc, chủ về sự nảy nở, tươi mới). Gió Xuân mềm mại, mát mẻ, nó khiến ta sảng khoái, dễ chịu. Dưng mà con ngựa nó không thấy thế. Tai nó quá dày và nó lại không biết cảm thụ. Vậy nên, làn gió Xuân hay ho là thế mà thổi vào tai ngựa thì đúng là hoài phí.

Cái ý "gió đông thổi vào tai ngựa" cũng được nêu trong bài "Đáp Vương thập nhị hàn dạ độc chước hữu hoài" (答王十二寒夜獨酌有懷 - 답왕십이한야독작유회) của Lý Bạch, hay trong bài "Hoạ Hà trưởng quan lục ngôn" ( 和何長官六言 - 화하장관육언) của Tô Đông Pha, trong đó bài của cụ Tô là rõ ý "điếc đặc", "trơ lì" của tai ngựa nhất.

和何長官六言  

----

青山自是絕世，

無人誰與為容。

說向市朝公子，

何殊馬耳東風。

 dịch âm:

"Hoạ Hà trưởng quan lục ngôn

----

Thanh sơn tự thị tuyệt thế,

Vô nhân thuỳ dữ vi dung.

Thuyết hướng thị triều công tử,

Hà thù mã nhĩ đông phong".

"화하장관육언

----

청산자시절세

무인수여위용

설향시조공자

하수마이동풍".

Câu này có 2 ám chỉ.

Thứ nhất là giống câu "đàn gảy tai trâu" bên tiếng Việt, ám chỉ sự đầu tư, ưu ái không đúng chỗ, không xứng đáng.

Thứ hai là giống câu "nước đổ lá khoai", "nước đổ đầu vịt", tức là chê ai đó thủ cựu, không biết tiếp thu ý kiến người khác.

Tiếng Triều/Hàn có 2 câu nghĩa giống câu này: 대우탄금 (對牛彈琴 - đối ngưu đạn cầm) tức đàn gảy tai trâu và 우이독경 (牛耳讀經 - ngưu nhĩ độc kinh) tức đọc kinh cho trâu nghe.

Dương Chính Chức

Các bài viết liên quan:

• Khắc chu cầu kiếm
• Ngụy kinh, chân kinh
• Thiền định
• Độc tiếu
• Thủy ngư chi giao kim thạch chi giao
• Độc thư tam đáo
• Phần thư khanh nho

Những tác phẩm cũ hơn:

• Thành ngữ: Khấp trảm mã túc
• Tìm hiểu thành ngữ: Không lý không luận
• Tìm hiểu thành ngữ: Quyền mưu thuật số
• Tìm hiểu thành ngữ: Đạo thính đồ thuyết
• Tìm hiểu thành ngữ: Ngu công di sơn
• Tìm hiểu thành ngữ: Hoa rụng nước trôi
• Tìm hiểu thành ngữ: Quyền mưu thuật số

Những tác phẩm mới hơn:

• Thành ngữ: Giả đồ diệt Quắc
• Thành ngữ: Tinh hỏa liệu nguyên
• Thành ngữ: Tửu ngang phạn đại
• Tìm hiểu thành ngữ: Ném đá dò đường
• Thành ngữ: Ly hợp tập tán
• Thành ngữ: Vãng giả bất gián lai giả khả truy
• Tìm hiểu thành ngữ: Khuyến thiện trừng ác