Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Thầm
- Ngày Nhà giáo
- Ráng chiều
- Chùm thơ 4 câu: Cảm xúc tham quan bảo tàng
- Miệng nói ra hoa ra ngọc
- Đố là con gì (24)
- Dưới mái trường xưa
- Gió bay
- Trên đồng bãi hoang xưa
- Biểu lộ
- Khúc ân tình kể trong ngày Nhà giáo Việt Nam
- Anh là
- Con công
- Sự tích cá ông sư
- Người đến từ khoảng xanh miền nắng
Kết nối link
- Lý luận - Phê bình
Khúc Hậu Đình Hoa
Thứ năm - 14/09/2023 16:43
(Ảnh: Trần Bảo Toàn)
"KHÚC HẬU ĐÌNH HOA" - NỖI NIỀM ĐỖ MỤC VÀ CÁC THI NHÂN QUA BÀI CA MẤT NƯỚC
(La Vinh)
Lịch sử Trung Hoa hầu như có mọi cung bậc của thế giới con người vốn Mê, vốn đa đoan. Có Hỷ, Nộ Ái, Ố; có anh hùng, quân tử và những kẻ lưu manh đốn mạt; có những vị Minh Quân chói ngời và có những tên Hôn quân, bạo chúa...
Nếu coi lịch sử nhân loại chỉ là một vở kịch được chư Thần an bài để đặc định văn hóa thì có lẽ sân khấu lớn nhất nhiều kịch tính nhất chính là vùng Hoa Hạ đất Thần Châu này!
Có lẽ phải tóm tắt sơ lược về các sự kiện lịch sử liên quan.
Năm 557, quân phiệt Trần Bá Tiên triều Lương tự lập làm vua, đổi quốc hiệu thành Trần. Đời vua thứ 5 của triều Trần là Trần Thúc Bảo đời Hậu Trần, thời Nam Bắc triều (420-587). Năm 580, chính quyền Bắc Chu bị ngoại thích Dương Kiên lấn át. Năm sau, Dương Kiên lên ngôi, kiến lập triều Tùy. Đó chính là Tùy Văn Đế.
Sau năm năm Trần Hậu Chủ sống cuộc sống xa hoa, triều Tùy ở phương Bắc dần mạnh lên, quyết tâm tiêu diệt triều Trần ở phương Nam. Do ăn chơi hưởng lạc, Trần Hậu Chủ đã để mất nước một cách dễ dàng! Hai tác phẩm kể lại câu chuyện này có ngọn có ngành là "Thuyết Đường" và đặc biệt là "Tùy Đường diễn nghĩa".
Đây một trích đoạn trong sách Tùy Đường:
"Thường thì vị vua sáng nghiệp bao giờ cũng cần cù, khó nhọc. Còn các vua sau này kế nghiệp giữ nước thì lại ăn chơi nhàn nhã.
Vua sáng nghiệp thường gần gũi người chính trực, xa kẻ gian tà, nịnh hót. Vua nối nghiệp thường ghét bậc lão thần, thích bọn trai trẻ. Một trong các vua thuộc loại sau là vua Trần.
Trần Thúc Bảo vốn thông minh, nhưng vì sống ở Nam triều, theo thói ăn chơi, hoa lệ, lại ham thích làm phú, ngâm thơ với hai viên quan Đông cung, một là Khổng Phạm, một là Giang Tổng. Vua Trần vốn mang ít nhiều cốt cách tài hoa, thể chất yếu đuối.
Từ xưa đã nói: “Thơ thì làm bạn với rượu, rượu lại là môi giới của sắc dục". Trần Thúc Bảo rong chơi vô sự, thơ phú xong rồi, trong cái say sưa của rượu, lại sa vào những cuộc hoan lạc nơi lầu cao, quán nước. Ngay lúc mới lên ngôi, mọi chuyện đã vậy rồi, chẳng nghĩ đến triều chính, nước nhà, càng ngày càng thêm những trò ăn chơi thỏa chí thỏa lòng. Trần Thúc Bảo thăng Giang Tổng lên bộc xạ, dùng Khổng Phạm làm thượng thư đầu triều. Vua tôi chẳng ngó gì đến việc nước, chỉ ngày này qua ngày khác yến tiệc, thơ phú. Trong đám cung tần mỹ nữ, vua Trần tìm được một giai nhân nức tiếng, họ Trương, tên Lệ Hoa, tóc dài tha thướt, mượt mà lóng lánh có thể soi gương được; tính tình vốn thông tuệ, cử chỉ lại đoan trang nhàn nhã, khẽ cười khẽ chau mày thì thật là hết điều yểu điệu, quả được cả mười phần. Đặc biệt hơn cả là rất mực khiêm nhường, sẵn sàng tiến cử tần phi, cho nên đến cả hai quý tần Cung, Khổng, hai mỹ nhân Vương, Lý, hai thục viên Trương, Tiết, Chiêu nghi họ Viên, Tiệp Dư họ Hà, Tu Dung họ Giang đều được Trấn Thúc Bảo yêu quý. Vì thế vua Trần còn thời gian đâu mà bàn luận công việc triều đình.
Lúc cần phải xem xét, phê chuẩn các tấu chương của trăm quan, vua Trần nửa ngồi nửa nằm trong một cái ghế tựa mềm, đặt Trương Lệ Hoa lên đầu gối, cả hai cùng đối đáp, quyết đoán mọi sự, đến nỗi đàn bà con gái cũng phải đỏ mặt khi nhìn thấy cảnh tượng ấy. Bọn nội thị vì vậy tha hồ mà thừa cơ ăn hối lộ, chuyên quyền. Khổng Phạm cùng Khổng Quý Tân kết làm anh em, thay nhau nắm quyền, người đời chỉ biết họ Giang, họ Khổng, mà không biết đến vua Trần.
Tiếng hát sao mà ngọt
Hơi men sao mà say
Tràn trề muôn tiệc hoa
Long lanh ngàn ánh đuốc.
Sáu cung toàn những mỹ nhân, đầy người ngọc đeo vàng dát cho xứng với vẻ mặt hoa da phấn, áo biếc xiêm hồng cho hợp với tấm thân yểu diệu. Lại phải sơn hào hải vị lạ kỳ, bát vàng, chén ngọc hòa mới với điệu dẻo lời thanh, nhà vàng lầu ngọc, rèm gấm giường ngà, mới vừa với rừng hoa dặm liễu, chứ làm sao lại có thể dùng những thứ bình thường trong dân gian cho được. Tất nhiên phải kéo theo một loạt bọn tiểu nhân tàn bạo như Thi Văn Khánh, Thẩm Khách Khanh, Dương Huê Lãng, Từ Triết, Kỵ Huệ Cảnh.. Chúng xua người vào tận hang sâu, vực thẳm, cướp bóc dân chúng, lấy của dâng nạp và bỏ túi.
Trước mặt điện Chiêu Quang, dựng thêm gác Lâm Xuân, gác Kết Ỷ, gác Vọng Tiên, mỗi cái đều cao đến mấy chục trượng, dài hàng mấy chục gian. Lan can, cửa lớn cửa nhỏ, cửa thấp, cửa cao, đều bằng gỗ trầm hương, đinh hương, lại còn khảm ngọc, dát vàng. Ngoài thì rèm gấm rũ tháp, trong thì bày la liệt giường ngà bàn ngọc, màn nhung đệm thúy, toàn do những bậc danh họa nổi tiếng một thời trần thiết. Các chỗ đẹp như Thái Hồ, Linh Bích, Lưỡng Quảng, đều được xây bằng kỳ trân dị thạch, xếp chồng chất cho ra cảnh Bồng Lai, cung Quế.. Bên núi là suối trong hai bờ đá xếp thành từng từng, lớp lớp chảy dần tới hồ, đá trắng xây thành cầu, theo hàng theo lối là hoa lạ, cây quý chẳng khác gì:
A Phòng đành chịu thua xa
Dẫu rằng Lãng Uyển vẫn là kém xinh.
Vua Trần chọn ở gác Lâm Xuân, Trương Lệ Hoa ở gác Kết Ỷ, hai quý tần Cung, Khổng thì ở gác Vọng Tiên. Cả ba gác đều đầy đủ hành lang nối có mái che quanh co uốn lượn liền nhau. Không ngày nào không chơi bời, yến tiệc. Bên ngoài thì bọn Khổng Phạm, Giang Tổng, kéo theo bọn văn sĩ Vương Soa, bọn nội thị. Bên trong thì bọn nữ học sĩ Viên Đại chực sau hầu hạ. Rượu say, vua Trần lệnh cho từ phi tần tới nữ sĩ cùng cả bọn Giang, Khổng làm thơ, đặt phú tặng đáp. Trần Thúc Bảo cùng Trương Lệ Hoa bình giá, ai đoạt giải đều có ban thưởng, đem những bài hoa lệ nhất, phổ thành nhạc hát. Mỗi lần yến tiệc, tuyển hàng vài ngàn cung nữ, chia nhóm, chia ban thay nhau ca múa, đốt hương, thay trầm, đêm này sang ngày khác, thật nói không hết cảnh phồn hoa, tả chẳng đủ sự phong lưu, đài các.
Ngàn vàng hải vị sơn hào
Mồ hôi con đỏ, mỡ dầu dân đen
Miệt mài cung điện truy hoan
Cỏ cây xơ xác xóm làng kêu rên
Còn hiềm ngày ngắn hơn đêm
Non đoài trách thỏ vội chênh chênh rồi.
Tin tức truyền về triều Tùy, vua Tùy nảy ý cất binh đánh chiếm. Cao Quýnh, Dương Tố, Hạ Nhược Chúc, Tấn Vương Quảng xin nguyện dẫn binh đánh Trần, tâu:
- Thúc Bảo vô đạo, tàn hại sinh dân, nếu đem quân xuống Nam, khác nào lấy núi Thái mà chặn quả trứng, quân ta một lần kéo xuống, Thúc Bảo tất bị diệt. Nếu Đông cung ngại không thể vì phụ hoàng mà lập công, con xin nguyện dẫn binh hỏi tội, bắt trói hôn quân tàn bạo, thống nhất chín châu.
Quân đồn trú biên giới nhà Trần liên tiếp cáo cấp về triều đình, nhưng bọn Thi Văn Khánh, Thẩm Khách Khanh không tâu lên, đợi đến khi bộc xạ Viên Huệ trần trình, xin cho ngay viện binh giữ cửa Kinh Khẩu và Thái Thạch, thì Giang Tổng lại ngăn cản. Trần Thúc Bảo không quyết đoán, chỉ phát:
- Vương khí ở đây như thế. Quân Tề tiến ba lần, quân Chu hai lần, đều chỉ chuốc thất bại, tan quân tổn tướng, quân Tùy thì làm được trò gì?
Khổng Phạm lại củng cố thêm:
- Sông Trường Giang là do trời đã bày đặt để phân chia nam bắc, người ngựa làm sao mà bay qua được. Chẳng qua bọn quan quân ngoài biên, muốn kiếm ít công lao, tâu thêm sự nguy cấp. Thần chỉ là một hoạn quan nhỏ, nhưng nếu binh tướng nhà Tùy đến đây, thần xin lĩnh chức thái úy.
Thi Văn Khánh tâu:
- Trời rét như thế này, người ngựa rồi sẽ chết sống cả, còn gì nữa mà đến đây!
Khổng Phạm lại còn đùa:
- Tiếc thay, chết mất cả ngựa của nhà ta rồi!
Trần Thúc Bảo cười lớn, mắng bọn Viên Huệ là đồ vô dụng. Đấy chính là tình cảnh vua tôi nhà Trần bàn bạc việc chống giặc Tùy, rồi lại vẫn tiếp tục yến tiệc, đàn hát như cũ.
Mịt mù khói lửa ngợp Trường Giang
Liều đánh ba quân quyết chẳng hàng
Đàn sáo du dương trăng vẫn sáng
Hồn lâng lâng, thả phách mơ màng.
(Còn nữa)