Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Hoa điên điển
- Tình đất và người nhạc sĩ
- Khoảng cách
- Học chấp nhận
- Thiên đường
- Đếm tuổi
- Phép màu (2)
- Của để dành
- Một ngày trời như thu
- Với cát
- Bài thơ của 10 năm trước
- Không
- Cùng hoàng tử bé
- Nguyễn Khải và đàn em
- Chia tay mùa hạ...
Kết nối link
- Trang văn
Phép màu (2)
Thứ năm - 07/08/2025 14:25
PHÉP MÀU 2
(Thanh Bình)
Khi kể về sự linh diệu của những giấc mơ, nhiều người nói, nó là người có khả năng kết nối đa chiều không gian, có thể lắng nghe và dự báo, cũng là người được gia tiên phù hộ. Lúc gặp khó khăn, đôi lúc nó nghĩ: Sao số mình khổ thế? Nhưng càng lúc ngẫm lại nó thấy: Thực ra nó rất sung sướng vì luôn được gia tiên phù hộ, khổ đến là được đỡ, được che chở, được giải thoát.
Lúc cơ cực một mình cắp nách 3 đứa con dại lên Hà Nội, ai cũng bảo nó liều. Nó thì chỉ nghĩ con là của nó, mẹ đâu con đấy, làm gì có khôn hay dại, liều hay không liều, cứ thuận theo lẽ thường thôi. Bước chân lên xe, cứ như là lạc bước vào thế giới khác. Cách một bước chân là hai cuộc đời hoàn toàn khác biệt. Nhưng nếu nó không chọn buông nhà, cũng không buông được nợ thì sẽ bị cái nợ nhấn chìm.
Nhớ lại, nó lấy chồng cả hai đều tay trắng. Nhà mẹ,nhà chồng thời bao cấp đều nghèo khó lắm. Quà mẹ chồng cho ra ở riêng là một nồi gang cá nhân đủ nấu 2 lon gạo cho hai người trẻ với 10 quả trứng gà bố chồng gói ghém giấu cho và khoản nợ ứng trước 10 ca gạo (ngày ấy ở quê gọi là một thùng).
Có được cơ ngơi là bởi thuận vợ, thuận chồng cùng chắt chiu nỗ lực.
Đôi tình nhân từng buôn pháo lấy tiền mua xe, mua vải may comple, áo dài, gối mới cho hôn lễ, thì làm giàu mấy chốc.
Đôi vợ chồng trí thức, đầu tư chất xám quần quật nuôi lợn đàn; quần quật dạy luyện thi đại học; quần quật bán hàng tạp hóa; cùng nhau mở hàng “coffee karaoke nhà ngõ” đời đầu những năm 1990; đổi lợn, đổi sức khỏe, và sự chăm chỉ (đến lam lũ) … lấy vàng tích lũy dĩ nhiên sẽ rất nhanh chóng có đất, có nhà, xe sang, máy giặt...
Đôi vợ chồng đẹp như mơ, đã từng chở nhau trên chiếc xe đạp cà tàng đi nhẵn các nẻo đường Sư phạm – Hà Đông – Bình Đà – Nam Định – Thái Bình, mỗi bước đi dù đi bộ, đi xe đạp hay xe máy, xe khách đều có đôi, tưởng sẽ là vĩnh viễn. Nhưng giàu rồi thì sao? Gia tiên cho thiên thời, địa lợi, nhân hòa ào đến trong 2-3 năm là có tất cả, nhưng gia tiên không đỡ nổi khi con người không kiểm soát được tham, sân, si và đặc biệt là thiếu kỹ năng sống.
Đàn bà thiếu kỹ năng chiều chồng, chăm con; lấy chồng bao năm vẫn lơ lửng đòi được yêu chiều như ngày mới ngỏ lời, nhất nhất cái gì mình cũng phải đúng, nhất nhất lỗi sai gì cũng phải là chồng xuống nước… nên chỉ một lần vượt ra khỏi khuôn mẫu tình yêu lý tưởng đã thấy như trời long, như sụp xuống.
Đàn ông giàu rồi khắc muốn sang, muốn thể hiện, chỉ cần thả lỏng mình là va vấp, sa ngã. Cả hai cứ thế, ai cũng yêu con, ai cũng muốn đoàn tụ nhưng không ai chịu hạ mình. Sự hiếu thắng như cái xe không phanh kéo tuột họ trượt đi theo cách của họ, càng kéo càng xa nhau. Càng xa nhau càng nhiều nghi kỵ, mất lòng tin, là khoảng trống để sự cay nghiệt, tham lam tràn vào lấn lướt...
Gia tiên đã cảnh báo. Trong một giấc ngủ trễ, nó bàng hoàng thấy hai con rồng, vượt qua đầu ba người đàn bà ngồi lối vào, lao thẳng vào giường ngủ, nhưng nó không hề để tâm. U nó nghe kể về giấc mơ còn luận giải và khuyên răn:
- Đôi mãng xà lao vào phòng ngủ là điềm độc, cô phải để ý chuyện hôn nhân
- Mẹ chỉ nghĩ nhiều, nhà con đang yên đang lành…
- Ba người phụ nữ có một người mặc áo cánh nâu trẻ trung ngang ngang tuổi cô, đó là Bản mệnh của cô và Đôi bà chúa đất. Cô phải tin tôi. Đàn bà phải chiều chồng, nhường chồng một bước.
- Sao phải chiều? Phải nhường? Còn yêu thì ở, hết yêu thì thôi, đàn ông phải chiều vợ, nhường vợ chứ. Con không bao giờ như mẹ, cam chịu.
- Cô phải nghe tôi, không được chủ quan.
Mơ xong, nó bàng hoàng một lúc rồi tự vấn an mình: mệt quá nên mơ mà thôi.
Gia tiên đã cảnh báo nhưng phép màu chưa đến. Rồi biến động và bất trắc ầm ập đến với bố bọn trẻ, nó cứ lao ra cùng chồng gồng gánh, giải quyết nhưng ít khi đằm lại nghĩ về nguyên nhân để triệt tận gốc rễ.
Đôi khi nghĩ lại, nếu ngày ấy nó không đỏng đảnh, kiêu sa như thế! Nếu ngày ấy nó sâu sắc và thấu hiểu hơn, đừng chỉ một lòng tin tưởng và cũng đừng bồng bột với ghen tuông như thế… 30 năm rồi, bây giờ nhìn lại, nó không trách mình, không trách chồng, cũng không nỡ trách tuổi trẻ. Có lẽ, nó cần đủ thăng trầm thế để chín. Và có lẽ vì thế mà đời bù đắp cho nó nhiều con, nhiều cháu để yêu thương và hạnh phúc.
Trở lại thời gian mẹ con gồng gánh nhau lên Hà Nội “Một manh chiếu chật, bốn mẹ con chung”, từng nút thắt cuộc sống cứ được gỡ dần, gỡ dần.
Hồi trọ ở Tòa A12. Cạnh nó có hai mẹ con chị Lan. Chị hơn nó 2-3 tuổi, xinh đẹp, một mẹ, một con, thằng bé con chừng 4 tuổi. Căn nhà chị ở là căn nhà tạm, khoảng 10m, cửa đơn 1 cánh, ốp sát bức tường quây sân của căn nhà nó trọ. Sàn tầng 1 có cái bàn gội đầu đơn sơ, cái bếp dầu và vài dụng cụ bếp. Có 1 cái thang sắt thẳng đứng vừa bàn chân người lớn, nối lên một gian xép, cách trần khoảng 1m, là nơi ngủ của hai mẹ con. Khi nó đến, chị đã ở đó vài năm rồi. Vì nó quá khổ và bận bịu nên chưa bao giờ để ý được cuộc sống của ai khác, kể cả chị. Chị thân thiện, ra vào đều chào hỏi. Mấy đứa trẻ con chiều tan học về chơi trong sân, thỉnh thoảng mẹ thư thả mới cho ra phía ngoài cổng chơi trong ngõ. Những lúc đó thường có cu con chị ra chơi cùng còn chị lúi húi nấu cơm hoặc gội đầu cho khách. Nó không có ấn tượng nhiều về khách của chị, có lẽ chị cũng rất ít khách. Giờ ngẫm lại, có khi lúc đó, chị ấy còn khổ hơn nó. Chị em biết nhau, không đậm, không nhạt, ít giao lưu, càng không nhờ vả phiền hà nhau bao giờ.
Sáng hôm ấy, như thường lệ, nó chở con sang khu tập thể Nghĩa Đô, cách chỗ trọ khoảng 3 km. Đến nơi, nó gạt chân chống, khóa xe, đưa con lên nhà cô giáo Quỳnh dạy Toán (người mà chị Thư Hiệu trưởng Mầm Non giới thiệu), giờ không nhớ rõ, hình như nhà cô ở tầng 4. Nhà cô luôn mở sẵn cửa đợi học trò. Nó đợi con vào phòng rồi vội vã trở xuống, vừa đi vừa chạy, phần vì sợ mất xe, phần khác là nó phải đi dạy cho kịp giờ.
Tầm 10h xong 3 tiết học ở Nguyễn Bỉnh Khiêm, nó về đón con. Leo đủ 4 tầng nhà, đến nơi thấy nhà cô đóng cửa. Nó gõ cửa và gọi:
- Ai đấy?
- Thưa cô, em đón cháu H ạ?
- H nào? Hôm nay nghỉ học mà. Cô cho các con về luôn mà!
Cô nói dứt câu cũng mở xong cửa. Nó bàng hoàng nhìn cô:
- Không ạ! Em cho cháu vào cô là quay đi dạy luôn giờ mới quay lại ạ!
- Thế chắc con về rồi!
- Không, cháu không biết đường ạ!
Rồi không kịp chào cô giáo nó quay người chạy xuống tầng, vồ cái xe đạp hối hả đạp về nhà: Thằng bé chưa từng đi bộ sang đây, thằng bé không thể biết đường về. Quả thật, về đến nhà, cổng vẫn khóa, các chị sinh viên đi học, hai em sinh đôi ở trường, không thấy con. Nó lại quay quả đi ngược lại con đường cũ, vừa đi vừa soi từng bóng người, vừa đi vừa gọi, vừa gọi vừa khóc. Nước mặt giàn xuống lại lau vội sợ không nhìn thấy con. Đến tận lối lên nhà cô giáo, nó lại quay về. Lần này dắt bộ, thấy ai, thấy quán nào, thấy người lớn hay trẻ nào ngồi cửa, đi ngang nó đều hỏi: Có thấy một bé trai cao bằng này? mặc thế này? khoác cặp thế này?… cháu lạc từ 7h sáng chưa thấy về nhà. Tất cả đều là cái lắc đầu.
Nắng đã dần lên đỉnh. Nó cứ đi thế, lại về đến nhà, cổng vẫn khóa, nó quay trở ra, chợt thấy chị, nó òa lên:
- Chị ơi, em mất con rồi! Em mất cháu H rồi!
- Mất gì! Con trong nhà chị đây này. Chị cho lên xép ngồi cho mát.
- H ơi, mẹ về rồi này – Chị gọi với vào nhà.
Nó cũng theo chân chị chạy tới, vừa lúc thằng bé tụt xuống đất, cặp đã đeo sẵn trên lưng, tay cầm quyển vở với cái bút. Chắc đang viết dở thấy mẹ về. Nó ôm chầm thằng bé. Nức nở, nghe chị kể:
- Chả hiểu sao, hôm nay chị lại đi chợ sang bên Nghĩa Đô, lúc quay về thấy cu con đang nhễ nhại mồ hôi, vừa đi kiểu vừa tìm đường. Chị hỏi, nó bảo cô cho nghỉ học mà chạy xuống mẹ đi rồi nên cứ theo trí nhớ đi ngược lại. Chắc đến đoạn ngã ba sang đường là bị lẫn. Mồ hôi, mồ kê nhễ nhại. Chị bốc lên xe cho về. Gan lắm, đi thế có ngày lạc thì chết.
Sau lần ấy, nó để ý hơn đến chị và thằng cu, cũng cho các con chơi với cu bên ấy nhiều hơn. Thi thoảng có quà bà ngoại gửi lên cũng chia sẻ cho em bé.
Nó trải qua bao nhiêu nỗi mất mát, khổ đau, đây là lần thứ 2 trở lại cảm giác mất con, bàng hoàng, khủng khiếp nhất. Lần đầu chính là khi cu út sặc bột trứng cấp cứu bệnh viện. Có rất nhiều sự vô tâm, cũng không ít sự vô ơn hay ác ý đi qua đời nó, nhưng, thực sự, sau tất cả luôn là PHÉP MÀU KÌ DIỆU. Giữa trưa nắng, ngay khi nó hớt hải bê thằng út chạy bộ đi cấp cứu, có ngay một bác trai mặc quần đùi đi xe Honda 50 đi đổ rác, chở mẹ con nó đến bệnh viện. Ngay khi anh bác sĩ trẻ sợ trách nhiệm muốn làm giấy chuyển viện cho cu út đã chết lâm sàng, có ngay bà y tá già đứng ra nhận trách nhiệm cứu con… và hôm nay, ở khu nhà trọ Nghĩa Tân, có chị nhìn thấy thằng bé, đưa về nhà cho nó. Có những PHÉP MÀU như thế. Cứ như gia tiên cho chị đợi sẵn ở đó để trở thành quý nhân của mẹ con nó. Lâu lâu kể lại câu chuyện cu H bị lạc, chị vẫn nhắc lại: Chả hiểu sao hôm ấy chị lại hứng thú đi chợ tận bên Nghĩa Đô, bình thường toàn đi cạnh nhà. Nhà nó trọ và nhà chị ở bước ra khỏi cửa, rẽ phải đi đoạn ngõ khoảng 600m là đến chợ, sang Nghĩa Đô là tận 3 km.
Hôm trước đã kể câu chuyện nó một lúc được nhận dạy ở ba trường dân lập; được chị Thư Hiệu trưởng trường Mầm non Hoa Hồng Nghĩa Tân nhận hai con sinh đôi vào học, còn giúp giới thiệu cô giáo dạy ôn thi uy tín cho con lớn. Chị Thư cũng xuất hiện bất ngờ đúng kiểu Quý Nhân phù trợ cho nó. Thời gian mới lên Hà Nội, nó còn được gặp nhiều Quý Nhân như thế. Giống như các Quý Nhân cùng lúc nhìn thấy nó chìm nghỉm tội nghiệp nên cùng ra tay cứu giúp.
Nó gặp lại Thầy Sánh Trợ lý khoa Văn, người Thầy thời sinh viên, Ba nó thông qua thầy giúp Khoa Văn có gạo, thịt dịp lễ tết, được Thầy dẫn dắt giới thiệu lại với các Thầy Cô khoa Văn. Những năm 1982-1986 khi chăm sóc các Thầy Cô khoa Văn, chắc chưa bao giờ Ba nó nghĩ nhân gieo từ thủa ấy là trở thành PHÉP MÀU cho nó hôm nay.
Qua Thầy Sánh, nó gặp Cô Tiến phòng QL Khoa học giúp hỗ trợ hồ sơ học tập và giới thiệu Thầy Thắng dạy nó Tiếng Anh (theo lớp Thầy hoàn toàn miễn phí – ngẫm lại giống cách ngày xưa nó cũng hay miễn phí cho học trò nghèo).
Qua Thầy Sánh, nó gặp lại Thầy Suyền (bây giờ là GS.TS, Nhà giáo Nhân dân Trần Đăng Suyền) trực tiếp hướng dẫn luận văn, luận án từ Thạc sĩ đến Tiến sĩ.
Từ Thầy Suyền lại được giới thiệu đến Thầy Huy nguyên Chủ nhiệm Khoa Văn, lúc đó mở Trường Dân lập Ba Đình ở Đội Cấn, cho nó được vào dạy. Trường chỉ hoạt động mấy năm rồi đóng cửa vì không lo được đất xây trường. Ngẫm lại cứ như là lập trường ra cho nó dạy. Nó nhớ hôm Thầy Suyền dẫn nó qua trường, lên phòng Thầy Hiệu trưởng:
- Nó cháu Anh Sánh. Em hướng dẫn nó. Nó lên học mà dẫn cả ba đứa con lên thuê nhà ở trọ Nghĩa Tân. Khổ quá. Anh cho nó dạy giúp em và anh Sánh.
- Mới có 4 lớp, tôi đang nhờ Ông Th dạy (Ông Th lúc đó là Phó CN khoa), lương 30 ngàn/tiết. Để tôi bảo Ông Th nhường cho nó 1 lớp, đầu năm tuyển thêm 2 lớp mới giao cho nó. Thế muốn lương thế nào?
- Tùy Anh. Em cũng nhờ chỗ Anh Quân bên Đông Đô nữa, chắc đủ sống.
- Em xin được chỗ Nguyễn Bỉnh Khiêm nhưng phải đầu tháng mới có lớp ạ. Bên Đông Đô các thầy trả 20 ngàn/tiết. Nguyễn Bỉnh Khiêm trường mới 15 ngàn/tiết ạ (nó chen lời thật thà).
Thầy Huy nhìn nó, chậm lại vài giây rồi nói:
- Thôi trả như Ông Th nhé, nhưng phải dạy tốt, học sinh phản đối thì tôi cũng chịu.
Rồi thầy quay sang Thầy Suyền:
- Ông thấy thế được không?
- Dạ, Chúng em cảm ơn Thầy. Được thù lao như mức của PCN khoa là Thầy chiếu cố. Thôi Anh Em mình cùng giúp nó.
- Thôi về đi. Thứ Hai đến dạy.
- Vâng! Em cảm ơn Thầy ạ.
Nói về các Thầy Cô Khoa Văn ĐHSP ngày ấy thì vô cùng ân tình. Sau thời gian khoảng 6 tháng học tập trung toàn khóa với các môn chung, học viên được phân về các khoa, từ khoa lại phân ra chuyên ngành để học các chuyên đề phù hợp. Nó là chuyên ngành Văn học Việt Nam, được học chuyên sâu với các GS hàng đầu. Lịch trường – Lịch Khoa – Lịch chuyên ngành, một năm đầu giày đặc là thách thức với nó. Nó đã phải nghỉ học 1 buổi của GS Nguyễn Đăng Mạnh và 1 buổi của PGS Nguyễn Hoành Khung. Ngay lập tức, nó được Thầy Sánh hỏi han, nhắc nhở:
- Sao lại bỏ học thế? Bỏ học thì định ôm nhau về quê à?
Nó chìa cho Thầy Tờ giấy A4 với các lịch học ĐHSP và lịch dạy ở 3 trường phổ thông, lịch học chuyên ngành của khoa:
- Em mà nghỉ dạy là bị cắt Hợp đồng ngay Thầy ạ. Không có tiền nuôi nhau thì cũng không học được. Em chưa biết tính thế nào.
- Để Thầy tính. Nhưng buổi học ngày mai phải đi nhé. Rồi Thầy tính.
Hôm sau nó đến học chuyên đề cùng nhóm Văn học Việt Nam, PGS Nguyễn Hoành Khung dạy xong thì giữ nhóm lại trò chuyện:
- Hôm trước sao Thanh nghỉ học?
Nó im lặng. Chị Thủy một học viên của lớp cùng ở khu Nghĩa Tân đỡ lời:
- Thanh nó trùng lịch đi dạy Thầy ạ!
- Thầy có nghe Thầy Sánh nói. Mang cả ba con lên trọ học à? Đi học có được hưởng lương không?
- Dạ, trường thì bảo không được hưởng, nhưng Sở bảo không được cắt, nên em chưa biết. Hai tháng nay chị em đến trường lĩnh lương đều chưa được ạ.
- Thế em trống những buổi nào?
- Dạ các ngày từ 5h30 đến tối em chỉ dạy gia sư thì báo nghỉ được ạ. Em không đi dạy bị cắt hợp đồng không có tiền nuôi con và nộp học thì cũng không học được.
- Thầy thì khắc phục được. Thầy cũng sẵn sàng giúp Thanh tự học rồi thi trả bài nhưng như thế thì thiệt thòi quá. Thầy có giải pháp này, nhóm mình xem được thì ưu tiên cho Thanh. Nhóm mình chuyển học xuống 5h30 – 8h30 tối tại nhà thầy, thầy cô đãi mì tôm bữa phụ. Nhưng tất cả phải đồng ý thì Thầy mới xin phép khoa được.
Nhóm học viên im lặng một lúc. Thầy cũng im lặng.
- Em có thể xin học riêng vào các buổi tối được không ạ?
Im lặng thêm mấy giây, Thầy bảo:
- Nhà Thầy hơi xa, chắc các bạn đi lại khó khăn, Thầy dạy riêng cho Thanh cũng được.
Rồi Thầy không nói gì thêm. Các học viên đưa mắt nhìn nhau, rồi một chị, hai chị… lên tiếng:
- Em học theo lịch của Thanh được ạ!
- Em theo được ạ!
- Thôi thống nhất chúng em cùng theo học ở nhà Thầy ạ. Ưu tiên bà mẹ trẻ em.
Thầy mỉm cười hạnh phúc. Nó ứa nước mắt. Khi chọn học riêng với Thầy nó đã nghĩ đến sự vất vả của Thầy. Nó cũng đã nghĩ nhanh đến việc dù thế nào cũng phải trả thù lao cho Thầy. Thật may vì các bạn đã đồng ý theo gợi ý và tạo điều kiện của Thầy.
Rồi, giống như đương nhiên, đến chuyên đề của GS Nguyễn Đăng Mạnh, GS Nguyễn Đình Chú đều được các Thầy cân đối lịch tạo điều kiện để nó không phải nghỉ dạy. Cũng có 1-2 buổi liên quan kiểm tra thì nó buộc phải xin nghỉ ở trường. Trộm vía, nó là con bé học văn từ bé và yêu việc học nên hầu hết các đêm khuya khi các con đã ngủ say nó đều đọc lại các sách chuyên đề của các Thầy. Văn chương chữ nghĩa cứ thế chui vào đầu ngay cả trong giấc ngủ.
Năm cao học đầu tiên trôi qua như thế!
Cũng năm ấy, nó một lúc dạy 3 trường phổ thông, lại chủ nhiệm 3 lớp 10, ở ba trường. Làm chủ nhiệm, việc gì cũng có thể cáng đáng, phân thân, riêng chào cờ đầu tuần thì không thể, luôn luôn 100% giáo viên (nhất là GV chủ nhiệm phải có mặt). Trường Đông Đô và Nguyễn Bỉnh Khiêm chào cờ sáng thứ Hai. Trường Ba Đình chào cờ chiều thứ Hai (vì đó là cơ sở thuê của Trường chuyên nghiệp chỗ Đội Cấn nên buổi sáng họ cũng có hoạt động). Nó bị trùng, bị nhắc nhở. Nó báo cáo thật với hai Thầy Hiệu trưởng, nói thật với học sinh với đề nghị các em giúp cô giáo vượt qua lúc khó khăn. Học sinh thì cực kì ok. Các em thương cô, nghe lời lớp trưởng, lớp lúc nào cũng nghiêm túc chuẩn chỉnh nhất nhì trường, dù không phải tuần nào cũng có mặt cô chủ nhiệm. Thầy Hòa Chủ tịch HĐQT Nguyễn Bỉnh Khiêm thì bảo: Lớp ngoan, không xảy ra sự cố, học phí đúng hạn thì có thể vắng một vài buổi xen kẽ. Nhưng bên Đông Đô. Tổng phụ trách dứt khoát không đồng ý. Lần nào vắng mặt cô chủ nhiệm cũng bị bêu tên cuộc họp hội đồng Sư phạm. Nó đành xin thôi chủ nhiệm, mất 200 ngàn/tháng (bằng nửa tháng tiền thuê nhà), rồi vì thế, hết học kì 1 mất luôn cả lớp dạy Văn vì cô chủ nhiệm mới của các con dạy Văn. Giảm việc thì nhàn nhưng giảm tiền là cả vấn đề với nó.
Nó xoay qua mở rộng gia sư và tự tổ chức dạy học cho mình tại nhà học sinh, nhà trọ. Lúc đầu đi gia sư tại nhà học sinh. Một cái xe đạp mini Nhật vòng quanh Hà Nội, các ngõ ngách Hai Bà Trưng, Lê Văn Hưu, Đội Cấn, Giảng Võ, Cầu Giấy, Lạc Long Quân… đường nào cũng vanh vách. Rồi nó mở lớp dạy thêm tại nhà trọ cho học trò Nguyễn Bỉnh Khiêm, học trò Ba Đình tại nhà (vì ngày đó cấp THPT mới chỉ học một buổi). Ở lâu, hàng xóm biết nó là cô giáo bắt đầu đem con đến gửi, mở lớp cho cô dạy. Học trò cứ tự nhiên có. Lúc kết thúc giai đoạn học tập trung ở ĐHSP chuyển sang giai đoạn tự nghiên cứu, tự làm luận văn thì căn bản lịch dạy thêm của nó ở hai trường và ở nhà, cộng với một vài điểm gia sư nữa, kín tuần, kín ngày. Một ngày thường kết thúc lúc 9h30. Vất vả, cơ mà có tiền, có học sinh, có phụ huynh, được yêu quý, trân trọng nên cũng rất phong lưu.
Đằng nào cũng chả có đủ tiền mua nhà thì mua xe máy rồi đổi xe máy tốt hơn làm phương tiện kiếm cơm.
Đằng nào cũng chẳng làm giàu được thì miễn giảm cho học sinh nghèo, học sinh khó, lấy niềm vui học trò làm niềm vui của mình. Có những học trò Nguyễn BỈnh Khiêm ngày ấy, tháng nào cô chủ nhiệm cũng phải ứng lương nộp học phí cho trò, cuối tháng PH mới gửi trả, có khi gửi làm mấy đợt.
Đằng nào cũng không làm giàu được thì sắm váy đẹp cho bằng chị bằng em và dễ dàng hơn đàng hoàng hơn khi đi giao tiếp. Nói có khi không ai tin nhưng lúc đó, nó may áo dài và váy áo là đến nhà may La Hằng và Thanh Nga, toàn là số 1, số 2 Hà Nội, giá thì cũng như bây giờ đắt gấp 5-10 lần bình thường. Cũng không có nhiều, năm chỉ gắng được đôi bộ cho mình và một bộ cho em gái, đủ sang, đủ để Ba Mẹ và người thân yên tâm chúng nó sống tốt.
Nghĩ lại lúc bốn mẹ con lên xe khách và bốn người đàn bà khóc như đưa ma, thì sau hơn một năm được như thế, chẳng phải là phép màu sao.
Chính những năm tháng ấy khi đến gia sư cho bé học sinh tên Đức (đúng bằng con trai lớn của nó), mẹ tên Hương, chồng tên Phúc, nhìn thằng bé múp míp thơ ngây giống con trai cả, nó bắt đầu nuôi giấc mơ về ngôi nhà của nó. Đó là ngôi nhà ba tầng, cầu thang gỗ. Mỗi lần đến dạy, đều được mẹ Hương đón ở cửa, cầm theo một cốc nước mát hoặc ấm, tùy mùa, dắt lên đủ ba tầng nhà, đến phòng học riêng của cu Đức. Nó phải tạt ngang một tí. Hôm đấy là tuần thứ 2 nó dến dạy, mẹ Hương bảo:
- Em ơi, cháu có bài tập làm văn cô cho về nhà, mai nộp chấm điểm bù hôm cháu nghỉ ốm. Em chữa cho cháu giúp chị nhé.
Nó lên phòng, cu Đức đưa cho nó tờ giấy, bảo:
- Mẹ em bảo: Cô chữa cho em thật hay vào, để em chép lại nộp cô giáo!
Nó cầm tờ giấy lên xem.
“Đề bài: Hãy tả lại con lợn nhà em.
Bài làm:
Hôm Chủ Nhật, bố em mang về một con lợn. Con lợn nhà em to bằng cái phích nước rạng đông. Nó màu đỏ. Da nó cứng. Em sờ vào thấy ráp ráp. Cả buổi nó cứ nằm im trên bàn đợi mẹ về. Bố bảo phải đợi Mẹ. Em rất thích ăn thịt lợn. Nó rất thơm và ngon”
Đại loại thế. Ba mươi năm rồi, nó không nhớ chính xác dấu chấm phẩy hay chính tả của thằng bé nên viết lại vậy cho dễ đọc, nhưng nội dung đảm bảo 100%. Nó đọc đề bài xong một lúc vẫn không hiểu gì. Nó, cô giáo dạy văn bắt đầu lôi dàn bài văn ra dạy. Nó hướng dẫn thằng bé trình tự tả con lợn và đây là cuộc đối thoại của nó với thằng bé trong giờ học:
- Giới thiệu chung về con lợn, hai câu đầu đúng rồi – Thằng bé khoái chí gật gù
- Miêu tả con lợn: phải từ khái quát đến cụ thể:
- màu lông con lợn – Nó không có lông
- cái mõm, đôi tai, thân mình, đuôi, chân như thế nào – Nó cứng khô ạ, mõm cứng, tai cứng
- Miêu tả con lợn lúc thức, lúc ngủ, lúc ăn, lúc nằm như thế nào – Nó nằm ạ. Không nhúc nhích
- Miêu tả tiếng kêu của con lợn (Con lợn bé kêu thế nào? Con lợn to kêu thế nào? Vì sao lợn con kêu eng éc, lợn lớn kêu ụt ịt..) - Không, nó không kêu
- Ích lợi của con lợn là gì: Thịt lợn như thế nào? Nếu nuôi lợn bán thì sao? – Thì ăn rất ngon còn gì. Em rất ăn thịt lợn.
Nó tức đỏ cả mặt, liền đứng dậy, cầm bài văn xuống bảo mẹ Hương:
- Em không dạy được con chị đâu, nó bướng mà chả biết gì cả. Em không chữa được đâu chị ạ. Mà làm hộ em sợ cháu quen sinh hư.
- Đâu chị xem!
Mẹ Đức cầm tờ giấy đọc xong phá lên cười rũ rượi:
- Trời ơi, cái thằng này, nó tả con lợn quay cô ạ. Nhà chị liên hoan gia đình là mua lợn sữa quay. Nó không biết con lợn sống như thế nào đâu cô.
Nó há hốc mồm. Đời nó từ khi sinh ra đến khi đọc bài văn này chưa hề biết cả con lợn sữa quay như thế nào.
Còn thằng bé lại chưa hề biết con lợn sống mà cô giáo nó đã từng nuôi cả đàn lớn, đàn bé từ lúc ở nhà với Ba Mẹ cho đến khi lấy chồng như thế nào.
Tất nhiên sau đó nó nghĩ cách dạy lại cho thằng bé và dặn mẹ bé phải cho con về quê đi thực tế để biết con lợn thực sự nó như thế nào. Ngày ấy chưa có internet như bây giờ, nếu không chỉ cần mở youtube ra ta có.
Nó yêu gia đình nhỏ của Bé Đức, vì bố mẹ Đức là người rất trân trọng thầy cô và đặc biệt rất tin yêu nó. Từ mẹ Hương bố Phúc giới thiệu, nó có thêm nhiều học sinh chất lượng, con nhà có điều kiện, không màng tiền, chỉ cần con yêu và thích học cô. Nên, nó dần có mức thu nhập khá cao từ họ. Thậm chí có những trường hợp nó không còn lịch, không đủ thời gian di chuyển, Phụ huynh còn nhờ Ông Nội đưa đón con bằng Taxi đến học cô. Hix! Đoạn này, thiên hạ cũng có trò vui lắm, thấy có ông cụ tóc bạc tuần nào cũng đi lại 2-3 lần bằng taxi còn đồn cô giáo Thanh có người yêu già lắm. Nhưng nó chả quan tâm. Giai đoạn 1997-1998 là giai đoạn hưng thịnh nhất trong khoảng 5 năm của nó. Lần đầu tiên nó đã mua lại được chiếc tivi Sony 14 inch để mẹ con xem chương trình thiếu nhi; mua được chiếc xe máy Wave alpha thay cho chiếc Magic; đổi được căn trọ mới bên Tòa nhà B4 trông ra công viên Nghĩa Tân (sau khi dạo qua khu Cống Mọc mấy tháng); mua được bộ nhẫn đeo đủ 4 ngón tay (ngày ấy có mốt đeo nhẫn bộ); mẹ con đều có quần áo đẹp và mới; đã có thêm các bữa sáng cuối tuần với bún phở và các bữa ăn đêm có trứng vịt lộn; bắt đầu tích lũy được vài triệu phòng lúc ốm đau và nhen nhóm ước mơ mua nhà.
Đó chẳng phải là phép màu kì diệu sao.
***
Khi nó viết những dòng này nhiều Thầy Cô không còn nữa, xin thay nén tâm nhang cảm tạ GS. Nhà giáo ưu tú Nguyễn Đình Chú, GS Nguyễn Đăng Mạnh, PGS Nhà giáo nhân dân Nguyễn Hoành Khung và Thầy giáo yêu quý Trần Sánh.