Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Nhạt
- Thu đấy hạ vẫn đây
- Nỗi đau chia ly
- Tự họa
- Đám giỗ
- Mưa thu
- Thu nhớ
- Phố của ngày xưa
- Trách (2)
- Mùa Vu Lan
- Nhớ Em
- Nhân tình
- Bái tổ
- Sức mạnh của lời nói: tàn phá hay kiến tạo
- Vu vơ
Kết nối link
- Trang văn
Phép màu
Chủ nhật - 03/08/2025 09:12
PHÉP MÀU
(Thanh Bình)
Dù rất GÀ, nó vẫn là một con gà mái mẹ với đầy đủ tố chất đàn bà.
“Đàn bà xinh cần nhiều ánh nhìn.
Đàn bà giỏi cần nhiều sự ngưỡng mộ.
Đàn bà vất vả cần nhiều sự khích lệ, động viên.
Đàn bà cô đơn cần được nương tựa, dìu dắt.
Đàn bà vừa xinh đẹp, vừa giỏi giang, vừa cô đơn, lại có con, có đến ba đứa con trai, cần rất nhiều sự mạnh mẽ và bao dung cho mình, cho con và cho người”
(Đó là lời một anh chàng say nắng nói với NÓ những ngày đầu nó đặt chân lên thủ đô)
Nó cuối năm 1995, chưa ly hôn nhưng đã ly thân đủ lâu để xác định ly hôn chỉ là thời điểm cần & đủ. Gái 30, dù đeo đủ cả 3 đứa con thơ, thì sau những vất vả nhọc nhằn vẫn là người đàn bà với khát vọng sống, khát vọng kiếm tiền, khát vọng thành công mạnh mẽ.
Sau gần một năm nheo nhóc, cậy nhờ ba mẹ, các chị, một mình vừa đi dạy ở trường, vừa dạy thêm ở nhà, vừa bán hàng giải khát, trả nợ thế chấp nhà, tự gồng gánh nuôi con với trăm ngàn món chi tiêu cần tính toán, nó quyết định buông nợ, buông nhà, ôm các con, dời đi, không ngoảnh lại. Trong cuộc di tản ấy, nó phải dọn đồ gửi tạm chỗ chị gái. Tài sản quý giá duy nhất còn lại của 4 mẹ con là 5-6 bao sách, album ảnh và một chiếc xe đạp Eska. Và, giống như ngày tận thế, ngay trong chuyến di tản ấy, một xe ba gác tài liệu bị thất lạc cùng toàn bộ Album ảnh cá nhân và gia đình; chiếc xe Eska về được đến chỗ chị gái ở khu tập thể trường Kim Đồng, trong lúc ngoái trước, ngoái sau dọn dẹp cũng bị trộm dắt mất. Nó nhớ mãi, giọng chị nó thất thần:
- Em ơi, mất xe đạp rồi!
Chiếc xe đạp Eska khung chắc, bánh xe rộng và cao. Nó đặt một ghế sắt đôi áp dính lưng vào nhau, chằng vào yên sau. Đó là phương tiện nó chở hai bé sinh đôi đi gửi trẻ mỗi ngày. Mỗi lần di chuyển từ Cầu Kìm về Đề Thám, 3km đường vắng, trời mưa bạt gió hay trời nắng chói đầu, cái xe “nặng bồng nhẹ tếch” miệt mài ngúc ngoắc suốt 20 – 30 phút trong tiếng gào khóc của hai đứa nhỏ và nước mắt giàn giụa của người mẹ trẻ, vụng về, yếu đuối. Mất xe, không chỉ là mất một Gia Tài, với nó, là mất đi sự hiện thân kỉ niệm thân thiết, gắn với các con. Nó không duy tâm nhưng lụy tình. Người lụy tình mất đi tình yêu, kỷ vật, lịch sử, sự tin tưởng … mới thật sự là mất. Năm 1987, khi bị thai lưu 5 tháng, mất bé trai đầu, nó trầm cảm, còn hình mà mất tiếng, mất thanh. May nhờ học sinh mà phát hiện và bởi niềm khao khát sống, khao khát làm nghề, cộng với sức trẻ, tuổi 22, 23 nó tự phục hồi. Cái cây gia đình bật gốc từ đó, leo lắt đến bây giờ, đợi nó đủ mạnh mẽ để chịu đựng, chấp nhận và vượt qua thời điểm khủng khiếp nhất, cùng lúc mất đi tất cả: Mất nhà, mất xe, mất sách & album một thời học sinh, sinh viên, tình yêu, hôn lễ và… Tất cả tan biến trong cơn sóng thần, ngay trước mắt, còn trơ lại nó và 3 đứa trẻ.
Nó nhớ ngày quyết định bồng bế nhau đi Hà Nội. Mẹ nó, chị gái và người bạn gái thân thiết nhất đưa nó ra bến xe khách. Lúc đó, xe khách chuẩn bị lăn bánh.
Nó nhớ Mẹ - người phụ nữ 65 tuổi, tóc thưa & bạc, búi gọn sau gáy, quần đen, áo cánh trắng, giục nó leo lên trước, xốc hai bé sinh đôi hơn 2 tuổi đưa vào tay nó, rồi quắp tiếp thằng lớn hơn 7 tuổi vượt qua hai bậc cửa xe, hẩy vào phía trong.
Nó nhớ thằng bé phụ xe xách cái hòm tôn đặt lên cốp rộng cạnh ghế lái, nhét cái túi du lịch vào gầm ghế, xếp mẹ con nó ngồi hàng ghế thứ 2 sau bác lái, xua xua như chào Mẹ nó, gỡ tay chị nó còn vịn cửa xe, cho xe lăn bánh.
Nó nhớ ngay sau lưng chị nó, con bạn thân giơ tay vẫy vẫy nghẹn ngào trong nước mắt: Đi nhé…
Ba đứa trẻ vô tư và thích thú vì được đi chơi, được đi ô tô. Chỉ có bốn người phụ nữ, mỗi người một tâm trạng, ai nấy đều khóc.
Thằng bé phụ xe đưa cho nó cái khăn mùi xoa của mình:
- Cô dùng đi ạ! Em mới giặt, chưa dùng. Em thu cô hai vé thôi, miễn cho hai em bé. Cô chuyển đi Hà Nội ạ? Cô đến chỗ nào để lát đến bến xe, em lấy xe máy đưa cô đi?
- Cô đi học cao học. Cô về Đại học Sư phạm ở Cầu Giấy. Cô trọ tạm chỗ học trò ở ngõ 165 Cầu Giấy. Cô có học trò đón rồi. Em yên tâm.
- Ôi cô đi học ạ? Em thấy ai cũng khóc, còn tưởng… không dám hỏi.
- Ừ, cô đi học. Bao năm ra trường toàn mơ được trở lại trường. Bây giờ mới có cơ hội. Cô chuyển học cho các em luôn. Hơi vất một tí… nhưng không sao.
- Em nể cô thật đấy ạ.
Hóa ra, thằng bé phụ xe là học trò cấp 2 của nó. Ngày mới ra trường nó có mấy tháng dạy ở cấp 2 Minh Thành. Thằng bé kể, mẹ nó mất, nó chán không đi học nữa, theo bố đi xe. Suốt chuyến xe, thằng bé cứ đứng kề bên ghế của cô và các em. Lúc có người xuống dọc đường, nó bảo bác ngồi cùng hàng xuống ghế sau, rồi tự mình ngồi xuống cạnh cô, ôm một em bé. Hai đứa sinh đôi ngủ ngon lành trong lòng Mẹ và trong vòng tay của anh phụ xe. Cu lớn ngồi phía trong cũng ngả vào vai mẹ ngủ. Nó đổi tay, ôm cu út sang tay phải, tay trái vòng ra bọc anh lớn, giữ cho giấc ngủ được yên lành.
Rồi nó nhận thông báo đỗ Cao học, chạm tay vào giấc mơ học hành ấp ủ bao năm. Hai tháng trước khi nhập học, năm 1996, là khoảng thời gian thiết lập cuộc sống mới cho Mẹ, cho con, không hề dễ dàng với người mẹ trẻ đơn độc, non nớt ở xứ người, giữa thủ đô vừa xa, vừa lạ. Đôi khi nhớ lại, nó tự hỏi, điều gì giúp nó vượt qua quãng thời gian vô cùng khó khăn đó? Không có câu trả lời nào hoàn hảo, vì chẳng có chiến lược, chiến thuật nào cho cuộc sống lúc ấy. Có lẽ là bản năng sinh tồn của người mẹ. Một người mẹ sống không chỉ cho mình, bản năng sinh tồn có lẽ mạnh mẽ gấp 3, gấp 4 lần người bình thường. Thông qua người quen, nó thuê căn trọ ở nhà A12 Nghĩa Tân Cầu Giấy của thầy giáo Tuấn, giáo viên dạy hóa ĐHSP Hà Nội, giá hữu nghị 400 ngàn/tháng, không hề tăng giá hay đòi nhà suốt thời gian thuê. Căn nhà tầng 1, hai gian cứng nền,cứng mái, mỗi gian khoảng 10m dùng để ở, 1 gian mềm mái tôn thoải là khu bếp, nhà tắm, nhà vệ sinh, chỗ cất xe và 1 cái sân rộng cỡ 20m. Nói về diện tích hay vị trí và sự an ổn, đều rộng và sang hơn căn hộ bây giờ nó đang ở. Nó vẫn luôn biết ơn về điều đó nhưng chưa bao giờ có cơ hội gặp lại để cảm ơn anh ấy.
Căn nhà ở khu dân cư đông đúc, phần nhiều là cán bộ, trí thức. Cách nhà khoảng 200m là Trường Mầm non Hoa Hồng, công lập, có sân chơi khá rộng với cầu trượt, đu quay ngựa gỗ, tàu hỏa… Dịp đó, hình như tháng 7, nó – cô giáo quê ngây thơ, đơn thuần, dắt hai con đến trường xin học. Trường đông nườm nượp. Nhiều ông bà lớn tuổi hoặc các ông bố trẻ chơi cùng con ở khu vui chơi. Các bà mẹ tay cầm hồ sơ, xếp hàng đợi đến lượt ghi danh. Nó một mình. Nó chạy ra chỗ xếp hàng, làm quen & dặn chị đứng cuối hàng giữ chỗ rồi chạy ra cho bọn trẻ chơi một lúc. Thấy hàng bắt đầu dài hơn, nó dắt hai con hai tay, cùng thằng lớn lên xếp hàng:
- Em ơi, xuống cuối chứ - Anh trai đứng sau nhắc nhở
- Dạ, em xếp hàng từ nãy ạ! Em vừa cho cháu ra chơi một tý!
- Đi chơi thì mất chỗ chứ sao lại len vào đây!?
- Cô ấy nhờ tôi giữ chỗ đấy! Một tay dắt ba đứa trẻ, thông cảm cho người ta!
Chị đứng trước quay lại nói đỡ. Anh trai liền gay gắt:
- Bà thông cảm thì bà đổi chỗ cho tôi đi. Nắng nóng thế này còn chen ngang…
Một số người phía sau chưa hiểu chuyện cũng nhao nhao:
- Xếp hàng đi em! Nhà nào mà chả con thơ, không con thơ xếp hàng ở đây làm gì!
- Tôi làm chứng cô ấy xếp hàng ở đây từ sớm, nhưng hai đứa bé khóc, cô ấy nhờ tôi giữ chỗ, cho nó ra chơi một tí. Người ta có một mình, thông cảm đi.
- Bà đi mà thông cảm! – Anh trai vẫn căng giọng
- Đây, tôi đổi chỗ cho anh. Người ta là thực. Tôi đổi cho anh.
Chị nói rồi vòng xuống sau nó, đứng vào lốt của anh trai. Nó ngập ngừng định vòng ra sau chị, chị liền bảo:
- Em cứ đứng đó đi, cho râm, bọn trẻ đỏ gay mặt rồi. Cho nó uống nước đi.
Chị dúi vào tay nó chai nước uống dở. Ba thằng bé nhao nhao với chai nước. Nó cho hai cu em uống trước, để dành lại một chút đưa cho cu lớn. Nước mắt cứ tự chảy ra, lăn trên gò má, dìu dịu.
Rồi cũng đến lượt. Nó nhờ chị gái và dặn cu lớn trông chừng hai em, dồn toàn bộ sự tập trung và nghiêm túc làm việc với bộ phận tuyển sinh:
- Thái Bình à? Không nhận trái tuyến nhé. Đúng tuyến còn không đủ, làm gì có chỗ cho trái tuyến.
- Em trọ ngay nhà A12 cách trường hơn 100m, cô chiếu cố
- Không được nhé. Người tiếp theo!
- Cô xét cho mẹ nó. Khổ, hai đứa sinh đôi, đi đâu bây giờ? – Chị gái đỡ lời
- Chị có nhường suất của chị không? Nhường cũng chỉ được một suất, mà cũng không có chính sách nhường. Chị không đăng ký thì hai người đứng ra cho người khác lên.
- Nhanh lên chị ơi, nóng quá! Không được thì ra đi, mất thời gian quá.
Nó ngậm ngùi dắt hai cu bé ra ngoài. Cu lớn cũng nhanh chân bám theo mẹ. Nó vừa đi, vừa khóc. Giờ thì nó khóc thật sự, cứ nấc lên từng chập, không giấu diếm. Trong đầu nó vọng lên tiếng than khóc của chị Dậu: Về thì đâm đầu vào đâu?
- Làm sao em khóc thế? Ai làm gì mà em khóc thế?
Nó ngước nhìn lên. Một người phụ nữ trẻ, chắc hơn nó 1-2 tuổi, tóc buộc gọn sau gáy, trang phục lịch sự.
- Con em không được nhận. Em không biết phải làm thế nào chị ạ?
- Vào đây! Ba mẹ con vào đây xem nào!
Rồi chị ẵm một cu lên, lấy tay áo chấm chấm mồ hôi trên hai má đỏ lựng của thằng bé. Nó cũng vô thức ẵm bé còn lại, một tay dắt cu lớn theo chị, vào phòng làm việc nhỏ, cách phòng tuyển sinh 2-3 phòng. Nó nhìn thấy biển phía trên mép: Phòng Hiệu trưởng.
Chị bật cái quạt trần, tay đưa thêm cho nó cái quạt giấy, rồi với cái ấm tích ở cái giá phía góc trong căn phòng, rót một cốc nước nước to đưa cho nó, một cốc nhỏ hơn cho cu lớn. Nó đỡ cốc nước, nhìn chị, ngập ngừng:
- Chị là Hiệu trưởng ạ?
- Ừ! Thế các cô làm sao mà em khóc. Đã đăng ký nhập học cho con chưa? Mấy mẹ con ở đâu?
- Dạ! Các cô không làm gì đâu ạ. Các cô chỉ bảo không nhận trái tuyến. Em lên học cao học ở ĐHSP 1, em trọ A12 Nghĩa Tân.
- A12 ở đầu đường Nghĩa Tân đấy hả?
- Vâng ạ.
- Em đăng ký tạm trú chưa?
- Dạ! Em đăng ký rồi ạ. Em học hai năm nên bạn em cho thuê nhà. Vì anh ấy cũng là giảng viên Đại học nên yêu cầu em phải đăng ký tạm trú mới cho thuê.
- Em tạm trú bao lâu?
- Hai năm ạ. Bằng thời gian em đi học ạ. Nhưng các anh ở Phường bảo cứ đăng ký 3 tháng đã, đợt sau đăng ký 6 tháng, ở tiếp các anh làm thường trú cho.
- Học trái tuyến phải đợi tuyển đúng tuyến xong, còn chỉ tiêu mới xét. Em có giấy gọi cao học chưa?
- Em có rồi ạ.
- Đợi tí, để chị hỏi bạn bên Công an Phường.
Rồi chị nhấc máy điện thoại. Xong chị bảo:
- Em về làm đơn xin học cho hai con, ghi rõ lý do theo mẹ chuyển từ Thái Bình lên Hà Nội, kèm cái Hợp đồng thuê nhà hai năm, với Giấy gọi nhập học, chị nhận hai con nhé. Nhưng lúc đầu phải vào diện trái tuyến, nộp phí trái tuyến đầu năm xong, 1-2 tháng lấy xác nhận của Phường chị chuyển sang đúng tuyến diện con theo mẹ thì không phải nộp học phí. Sao liều thế? Đi học mà vác cả 3 đứa con lên Hà Nội. Cu lớn lớp mấy?
- Dạ, cháu sang năm học mới, lên lớp 3 ạ!
- Đã định học đâu chưa?
- Dạ, em đang cho cháu ôn lớp chọn Nghĩa Tân ạ? Cháu học tốt nên chắc được ạ.
- Nghĩa Tân à? Thế học ôn đâu chưa? Để chị giới thiệu cô Quỳnh, ôn cô Quỳnh chắc đỗ 100%. Cu lại học giỏi không lo. Con chị cũng học lớp chọn Nghĩa Tân. Cu Đức Anh, Anh Béo, không đẹp như cu nhà em. Em dạy văn à? Thôi cứ yên tâm, không phải khóc nữa nhé. Con lớn, con bé chị lo. Sau này nhờ em tan học cho Anh Béo nhà chị vào em học với cu Hạnh là được.
- Vâng ạ!
Thứ Hai đầu tuần, nó mang đủ hồ sơ đến trường gặp chị. Chị viết gì đó vào Đơn, rồi tự tay cầm hồ sơ, dẫn nó qua phòng Kế toán:
- Trái tuyến em nhé, hai cháu sinh đôi, con giáo viên… hết tháng 9, hoàn thiện hồ sơ, em chuyển chế độ đúng tuyến cho cháu. Nhớ nhé.
Nói rồi chị Hiệu trưởng ra khỏi phòng.
- Tận hai cháu hả chị? Trái tuyến lại còn sinh đôi… (Cô Kế toán hỏi xong, lẩm bẩm một mình), rồi tiếp:
- Hai triệu, chị nộp luôn hay thế nào? Thứ Năm hết hạn.
- Hai triệu ạ?
- Trái tuyến 500 ngàn/cháu, là 1 triệu; cơ sở vật chất 200 ngàn/cháu là 400; tiền học hè tháng 7,8 do vẫn là trái tuyến…; Tiền hội phụ huynh trường… Hội phụ huynh lớp; Thiết bị đồ dùng, sách truyện, big book… Cộng 2 triệu chị nhé.
Nó nghe ù hết cả tai. Nó lấy đâu ra 2 triệu bây giờ? Về thì đâm đầu vào đâu? Nó móc tay vào cái túi đeo trước ngực, vét tất cả tiền chẵn, tiền lẻ, đếm được 600 ngàn:
- Cho chị nộp trước 600 ngàn được không? Chị cũng mới dạy thêm ở trường Đông Đô và Nguyễn Bỉnh Khiêm, nhưng phải đầu tháng sau mới có lương. Em ghi nợ cho chị được không?
- Ối trời ơi! Bà Thư bà ấy nhận người kiểu gì không biết. Không nợ được chị nhé. Thu tạm 600 ngàn. Thứ Năm chị không nộp đủ trường trả hồ sơ, chị cho cháu đi trường khác.
Nó im lặng nộp tiền, nhận giấy biên nhận, len lén nhìn cô Kế toán rồi bước ra. Chưa chạm cửa, đã nghe cô Kế toán oang oang trong điện thoại:
- Chị ơi! Không có tiền nộp trái tuyến đâu. Có 600 ngàn. Em nhận tạm, nói rồi, thứ Năm không có đủ trả hồ sơ đấy. Chị nhận kiểu gì chẳng xem xét, ngoài kia còn bao nhiêu hồ sơ chỉ mong được nộp tiền.
Suốt quá trình viết lại, nó nhớ chi tiết từng lời chị nói, từng ánh mắt, nụ cười, cái nắm tay, sự ân cần của chị… nhưng đến khi nghe lời cô Kế toán văng vẳng trong ký ức nó mới nhớ ra tên chị. Chị Thư Hiệu trưởng trường mầm non Hoa Hồng Nghĩa Tân – Trường điểm của Quận.
Bản Năng làm Mẹ giúp nó dũng cảm, mạnh mẽ. Ba mươi tuổi, nó tự nguyện bỏ xuống lòng tự tôn, sự sĩ diện. Sống thật với cảm xúc của mình, nó đem sự bế tắc và bất lực, đem khao khát thành công và quyết tâm lập nghiệp chia sẻ với thầy cô, bạn bè và học trò. Tự mình đến gặp Thầy Quân Hiệu trường Trường dân lập Đông Đô, Thầy Hòa Hiệu trưởng Trường dân lập Nguyễn Bỉnh Khiêm, qua Thầy giáo ở Đại học Sư phạm được kết nối đến Thầy Huy Hiệu trưởng Trường Dân lập Ba Đình. Nó cứ kể câu chuyện của mình, cứ khao khát và nhờ cậy mà không hề biết rằng, các Thầy cũng đang vất vả gây dựng sự nghiệp. Nó theo chân học trò xin việc ở Trung tâm gia sư. Nó nhận gia sư tại nhà do học trò giới thiệu. Mong muốn duy nhất là được làm việc, được tin tưởng, được ứng tiền trước để kịp Thứ Năm nộp học cho con. Tất cả những nơi nó đến, những người nó gặp đều tỏ tường câu chuyện của nó, khó khăn của nó, thời hạn của nó, mong muốn của nó. Trừ Trung tâm gia sư Sinh viên ĐHSP, tất cả các trường được giới thiệu đều sẵn sàng nhận nó. Nó được dạy Văn, được làm chủ nhiệm tận 3 lớp ở 3 trường, không ai xét nét giờ giấc, không ai mặc cả thù lao… nhưng không ai dám cho một người mẹ 3 con không nhà cửa, không chỗ dựa, không nguồn thu ứng tiền. Lương ở trường cấp 3 chưa được lĩnh, ba mẹ thì đã nghỉ hưu, anh chị em giúp nhau, trích lương mỗi tháng gom lại cũng chỉ được 50 – 100 ngàn.
Bế tắc, nó gặp Thầy Hòa lần thứ 2, không nói được nhiều, chỉ ngồi khoc, với một câu duy nhất:
- Em không có ai. Em không gửi được con cũng không thể đi làm, đi học thì chẳng biết khi nào mới có tiền. Thầy giúp em. Em đội ơn Thầy.
Thầy im lặng một lúc, rồi dắt nó xuống Văn phòng nhà trường, nói Kế toán tạm ứng 6 tháng lương dạy hai lớp Văn cho nó.
“Đàn bà xinh cần nhiều ánh nhìn.
Đàn bà giỏi cần nhiều sự ngưỡng mộ.
Đàn bà vất vả cần nhiều sự khích lệ, động viên.
Đàn bà cô đơn cần được nương tựa, dìu dắt.
Đàn bà vừa xinh đẹp, vừa giỏi dang, vừa cô đơn lại có con, có đến ba đứa con trai, cần rất nhiều sự mạnh mẽ và bao dung cho mình, cho con và cho người”.
Nó đã nghe ai đó trong cơn say nắng nói với nó như vậy. Nhưng nó muốn nói với anh rằng, dù đúng như anh nói, tuy có thăng hoa một chút, nhưng những gì nó trải nghiệm, không hoàn toàn như thế. Nó đã mạnh mẽ, mạnh mẽ cho đến khi nó tự mình làm mềm đi Sự Mạnh Mẽ ấy bằng nước mắt của sự bế tắc và bất lực, thì phép màu đã đến, không phải từ thiên đường, không phải từ những Ông Bụt mà từ trái tim nhân ái của những người Thầy, người bạn, người thân, bên ta và quanh ta. Đó là lý do nó nguyện cả đời rằng, sẽ đồng hành để bất cứ ai bên nó, chỉ cần đủ mạnh mẽ, không cần phải bế tắc và bất lực đơn đau như nó.
(Nhớ lại, tháng 7.2025, sau 30 năm)