- Tản Văn
Hát khúc thương về
Thứ hai - 27/04/2020 22:32
Ngồi một mình. Nghe đâu đây hơi thở của mùa xuân dâng mơn man. Biết mùa xuân đã chín. Bóng chiều dần dần nghiêng xuống vai ngày, xuống ranh giới của đêm. Chiều tím rịm. Sẽ sàng tiếng kim đồng hồ chạy quanh quanh tích tích. Mùi hương hoa nhẹ nhàng tỏa lan, tinh khiết. Ngồi một mình, rất lâu, để nghe mình và lặng ngắm những đóa hoa Loa Kèn tinh khôi đang nở. Lặng ngắm để cảm nhận rằng những bông hoa kia đang vì mình, vì cảm xúc đang dâng trào của mình, mà nở, mà dâng hiến, mà gửi trao. Hương ấy, sắc ấy, hình ấy, đang vì mình mà níu giữ mùa xuân vĩnh hằng ở lại nơi này...
Ngắm hoa, thấy nao lòng, cảm giác chợt thương chợt nhớ mà chẳng phải vì đâu.... Đó là cảm xúc lâng lâng bay bổng của một người, vừa bất chợt nghĩ đến một đóa hoa, thì ngay lập tức được tặng cả một bó hoa đẹp kèm theo một nụ cười nhẹ tênh. Hay như khi đang ước ao được thưởng thức một trái cây chín thì lại có người tặng cho cả túi ổi thơm lựng; mùi ổi chín cứ bung biêng cả buổi chiều mộng mơ. Khi ấy, đâu chỉ riêng ta mà cả bầu trời này, mặt đất này, tất cả, đều ngợp tràn cảm xúc lâng lâng, khó tả.
Ngắm hoa, lại băn khoăn về tên của hoa, nguồn gốc của hoa. Ừ nhỉ, những cánh hoa mềm mại xếp lại thành hình của cái kèn, tên gọi Loa Kèn nghe thì ồn ã, mà sao sắc hoa lại tinh khôi thế, hương thơm lại tịnh khiết thế! Hoa cứ dịu dàng, trắng trong, lặng lẽ, đến độ như vô thanh, vô sắc. Không phải là cái trắng nhễ nhại của bức tường ngày nắng tháng bảy. Không phải là cái trắng trơn phũ phàng của những bọt nước bàng bạc đầu con sóng mùa biển động. Không phải là cái trắng xôm xốp nhờ nhờ của một đám mây mùa hạ hay cái trắng tinh tính tình của đóa Bạch Trà. Màu sắc trắng trong, vô vi, thuần khiết của Loa Kèn sao mà linh thiêng, mà riêng biệt. Cũng giống như sắc trắng trong suốt như pha lê của hoa Ưu đàm bà la, Loa Kèn đang một mình làm nên sự khác biệt.
Đã có nhiều bài viết về Loa Kèn - loài hoa được coi là biểu trưng của lời chúc tốt lành, lời cầu mong cho “vạn sự an nhiên” của người tặng dành cho người được tặng. Hoa là lời chúc cho sự thành công và may mắn, cho tình yêu thương thuần khiết và viên mãn. Hoa là hiện thân của niềm vui đang đến, là kết tinh của hạnh phúc, của lời hứa mãi mãi hòa hợp, mãi mãi bên nhau giữa bên trao và bên nhận. Nó là tín hiệu báo rằng đã đến thời khắc những người hữu duyên được vui khúc tương ngộ tương phùng. Và do vậy, có thể tự tin nói rằng, khi tặng hoa Loa Kèn cho một ai đó, thì chính là người tặng đang gửi gắm thông điệp về sự toàn tâm trong cả tình cảm và ý nguyện của mình cho người được trao tặng. Tình cảm và ý nguyện này có sức mạnh vô song, bất chấp mọi thay đổi của thời gian hay sự đảo điên của thời thế chìm nổi ba đào.
Theo truyền thuyết Hy Lạp, Loa Kèn là hình tượng của nàng Hera – vợ của thần Zeus, vị thần của hôn nhân, bảo trợ cho cuộc sống gia đình, cho sự thánh thiện và tình yêu thương bền vững. Chính vì vậy mà lâu nay, khi nhắc đến hoa Loa Kèn, người ta dường như nhắc đến thế giới thần tiên, đến sự thuần khiết, trắng trong. Loa Kèn còn có tên là Hoa Bách Hợp, Hoa Lily, Hoa Huệ Tây. Trong đám cưới ở Hy Lạp, cô dâu đội vương miện hoa Loa Kèn để thể hiện sự trong trắng và sung túc. Hoa gắn với nhiều huyền thoại cổ, được nhắc tới trong kinh Cựu ước và Tân ước, là biểu tượng của sự trinh bạch và đức hạnh.
Có một câu chuyện rất xúc động về nguồn gốc của hoa Loa Kèn. Chuyện như thế này:
Có một người lính, trước khi phải lên đường đi chinh chiến ở một xứ xa xôi, đã rút trái tim ra khỏi lồng ngực mình để trao cho người vợ chưa cưới, với một lời dặn rằng, xin cô cất giữ trái tim của anh, chờ anh nơi quê nhà. Cô gái đã cất giữ trái tim của người yêu vào một cái tráp bạc và từng ngày, từng ngày chờ đợi. Với một người đang phải đợi chờ thì thời gian trôi đi rất chậm, một ngày dài bằng cả năm, một năm bằng cả thế kỷ.
Mười năm, rồi hai mươi năm trôi qua. Cuộc chiến đã kết thúc, các chiến binh lục tục trở về, người thì chống nạng, kẻ thì tay áo lủng lẳng. Nhưng chàng trai vẫn biệt tăm. Mọi người cho rằng chàng đã phải lòng một người con gái khác và ở lại xứ người rồi. Nhưng cô gái vẫn không thể tin điều đó. Cô luôn nghĩ: Chàng có thể yêu người khác sao được một khi trái tim chàng đang còn ở chỗ ta? Một người không có tim thì không thể yêu được!
Trên thực tế, trong những năm tháng xa nhà ấy, người yêu của cô, do không có tim nên chỉ quen chém giết, cướp bóc không ghê tay. Chàng đã trở thành thủ lĩnh một băng cướp. Có tên cướp già bị ốm, chàng trai đã thẳng tay đuổi ra khỏi băng cướp. Trong cơn tức tối, tên cướp già quyết định trả thù. Ông ta tìm đường về quê hương của chàng trai để nói toàn bộ sự thật với người thân và láng giềng của chàng ở quê nhà.
Cũng phải mất cả chục năm, tên cướp già mới tìm thấy làng quê của chàng trai. Và người đầu tiên mà ông ta gặp là một bà già tóc đã bạc phơ, có cái nhìn khắc khoải. Khi ông ta nói tên của chàng trai, thật bất ngờ là người đàn bà đã kêu lên rằng chàng trai chính là chồng chưa cưới của bà, là người mà bà đang mòn mỏi trông chờ. Nhìn ánh mắt người đàn bà đang cháy lên niềm hy vọng, ông ta hiểu ngay rằng tình yêu mà bà dành cho tên tướng cướp kia vẫn cháy bỏng như thời còn son trẻ. Ông ta không nỡ nói sự thật kinh hoàng về tên tướng cướp. Ông đành cụp mắt xuống, buồn rầu báo tin rằng: người chồng chưa cưới của bà đã từng là một người lính kiên cường; và trước khi nhắm mắt, anh ấy vẫn nhắc mãi tên bà.
Khi biết tin người yêu của mình không còn, người đàn bà quyết định đi tìm mộ người yêu để trả lại cho chàng trái tim nhân hậu đáng yêu mà bà đang cất giữ. Bà ôm cái tráp bạc, bắt đầu một cuộc hành trình gian khổ đến những miền đất xa xôi. Bà mất cả thói quen tính ngày, đếm tháng, nhưng gặp ai bà cũng hỏi thăm đường. Mọi người can ngăn bà không nên đi tiếp khi chỉ có một mình, vì biết đâu sẽ nguy hiểm, song bà không nghe.
Một hôm, bà bị mấy tên cướp râu xồm trấn mất cái tráp đựng báu vật. Bà khóc lóc, vật nài, kể lể về mối tình bất hạnh của mình với người yêu, nhưng tất cả điều đó không hề làm bọn cướp động lòng. Bọn cướp mang cái tráp về dâng thủ lĩnh. Chúng vừa cười hô hố vừa thuật lại chuyện một bà già mất trí đi tìm mộ chồng để trao cho chồng trái tim mà ông ta đã trao cho bà làm tin trước lúc ra trận.
Trong lúc bối rối, tên tướng cướp mở tráp ra và trông thấy trái tim của chính mình. Nhưng thật lạ lùng, trái tim đã nói với chủ nhân của nó bằng tiếng nói của con người: “Nếu còn là người, chớ có nói cho bà ấy biết người là cái hạng gì. Hãy cứ để cho bà ấy tin rằng ngươi đã chết, như vậy bà ta sẽ giữ được trọn vẹn những kỷ niệm tốt đẹp về ngươi”. Tên tướng cướp vội vàng đậy nắp tráp lại và ra lệnh cho bọn đàn em phải đem trả lại ngay cho bà già, đồng thời phải chỉ cho bà thấy một nấm mộ cỏ mọc xanh rì, làm như đó là mộ của chàng trai. Dọc đường đi, bọn cướp quyết định giữ cái tráp lại, song chúng vẫn không quên chỉ cho bà già nấm mộ theo ý của thủ lĩnh.
Người đàn bà bất hạnh giờ đây vẫn còn mang tình yêu với người chồng chưa cưới, và bà không nỡ rời bỏ người yêu khi anh không có trái tim bên mình. Thế rồi, bà đã lôi trái tim từ lồng ngực của mình ra vùi xuống nấm mộ, nơi bà nghĩ có hài cốt của chàng trai. Từ nơi trái tim ấy đã mọc lên một bông hoa, mà người đời sau gọi là BÁCH HỢP hay LOA KÈN - Loài hoa tượng trưng cho sự trong trắng, lòng chung thuỷ và cao thượng.
Tháng Tư, phố phường Hà Nội ngợp tràn sắc trắng Loa Kèn. Tháng Tư cũng là tháng giao mùa. Đang se se lạnh, bất chợt trời bừng nắng, rồi lại mưa. “Trời chợt mưa, chợt nắng, chẳng vì đâu”... Mà có khi thời tiết như thế, đất trời như thế, là “tại anh tại ả, tại cả hai bên”. Là bởi vì, Xuân thì dùng dằng chưa muốn rời đi, Hạ lại lần chần chưa vội tới. Hai mùa lần lữa trước thời khắc chuyển giao, phải chăng là đều không muốn chính mình và vạn sự vạn vật nơi đây phải nói lời ly tao. Tất cả đều không muốn xa nhau mà chỉ muốn được mãi tương ngộ tương phùng bên nhau, hoà vào nhau, như lời hoa Loa Kèn nhắn gửi.
Đang miên man nghĩ về khúc giao mùa, chợt bần thần nhìn lại Loa Kèn. Những bông hoa vẫn đang lặng lẽ nở hết mình, dịu dàng tỏa dâng hương thơm thuần khiết, trắng trong. Dường như hoa chẳng để ý tới người ngồi đối diện nó đang lặng lẽ ngắm nhìn nó, lặng lẽ suy tư, lặng lẽ yêu thương, lặng lẽ nhớ nhung. Lời hoa vô thanh mà từ bi yêu thương, hòa hợp và nhắn nhủ. Thế thôi!
Ngoài kia, Tháng Tư đang thay áo mới. Tháng Tư đang dạo khúc sang hè. Tháng Tư lao xao khúc giao mùa. Tháng Tư gió hát khúc thương về... Tháng Tư, xanh đang theo mây dâng lên cao…
Trần Huyền Tâm