Nắng quái

Thứ hai - 10/11/2025 08:50

(Ảnh: Pixabay)

Mộc Miên Phu nhân: Nắng quái

Tháng tám rám trái bưởi. Nhưng lại mưa dầm dề nhiều ngày nay ở khắp nơi. Lũ lụt tái diễn ở miền Trung. Hà Nội cũng không tránh được những giọt nước mắt bốc đồng thảm thiết của ông trời. Lúc nào nhìn ra ngoài cũng thấy mưa. Tiếng mưa miên man.

Bỗng thấy nhớ nắng. Bỗng thấy hãi nắng. Bởi những đợt nắng tháng sáu, tháng bẩy kinh hoàng nắng và nóng vừa đi qua một cách nửa huy hoàng nửa ngạo mạn. Thế rồi ý nghĩ đưa em đến hình ảnh “nắng quái” vốn đã hiện diện bao giở bao giờ trong ca dao: “ Gái thương chồng đang đông buổi chợ/ Trai thương vợ nắng quái chiều hôm”…

Tại sao lại là “nắng quái” hở chàng? Sao không phải là nắng gắt, nắng xế, nắng cháy, nắng lửa, nắng trắng, nắng vàng, nắng nỏ, nắng bỏng, nắng mật, nắng rã, nắng nực, nắng rực…?

Hình như, nắng quái chỉ có thể là nắng của tâm trạng mà thôi.

Sao ông bà ta lại nghĩ ra được thứ nắng của tâm trạng đó cơ chứ! Và nó đã tồn tại, đi vào đời thường, để em đây, và chắc cũng không chỉ em mà thôi, đôi khi nhìn nắng mà nghĩ tới chàng: nắng có “đo” được lòng chàng với em chăng?

Nhưng dù thế nào đi nữa, thứ nắng đó cũng “quái” lắm: không phải ngày nắng nào cũng có, không phải chiều nắng nào cũng có…

Không yên tâm lắm, em online, tìm vào Từ điển mở Wiktionary, thì thấy có một định nghĩa về nắng quái: “Nắng yếu lúc chiều tà, khi mặt trời đã ở dưới chân trời”. Em không tin. Chữ “quái” không thể biểu hiện là “yếu” được. Nếu có đi nữa, chỉ có thể trong bối cảnh: vừa rất nắng, rất gay gắt đấy, nhưng đã bỗng chốc lụi đi, tàn đi, yếu ớt đi một cách nhanh chóng… “Quái” cũng có nghĩa là không bình thường. Như vậy, cái sự “trai thương vợ” đó, có thể hiểu theo nhiều nghĩa: rất thương, vừa thương (lắm) vừa không thương (lắm), hoặc thương (lắm) nhưng mà chóng hết, chóng nguội tắt…

Và một câu hỏi nữa: Nắng quái chiều hôm, được xem là thứ nắng chỉ có vào lúc xế chiều, cuối ngày. Lúc ấy, trong cuộc đời, là lúc người đàn bà của chúng ta cũng ở “bên kia con dốc”, nào nhan sắc phôi pha, nào ốm đau bệnh tật, nào tóc bạc răng long…, liệu sẽ được “ngó ngàng” ra sao?

Tại “Diễn đàn sinh viên khoa ngôn ngữ học” và một vài diễn đàn tìm hiểu tiếng Việt khác, khá sôi nổi khi bàn về thứ nắng biểu thị tình thương vợ của người con trai nọ.

Nhiều cách hiểu lắm. Và vấn đề không chỉ là “sáng” hay “chiều” mà thôi.  Nhiều người, cả nam lẫn nữ, có chung cảm nhận : Gái thương chồng (như) đương đông buổi chợ. Bởi tình cảm của người đàn bà thì ồn ào, nồng nhiệt, dễ thấy như sự nhộn nhịp của buổi chợ đông. Họ yêu chồng đến nỗi "chồng ta áo rách ta thương/ chồng người áo gấm xông hương mặc người". Có người nhìn vào khía cạnh “xuân thì” của những người đàn bà chúng em để mà tiếp cận khái niệm “nắng quái”: Đàn bà mà thương chồng thì ngay khi còn trẻ trung xinh đẹp, được nhiều người nhòm ngó, rủ rê, mời chào và có nhiều cơ hội lựa chọn, phụ tình (như khi chợ đang đông) cũng vẫn cứ thương chồng. Có nghĩa, ngay cả vào cái lúc đẹp nhất, rực rỡ nhất của thời “trông mòn con mắt” ấy, họ đã chọn đạo thờ chồng. Còn đàn ông thì lúc trẻ khỏe, ít anh thương vợ; chỉ khi nào về già sức tàn, lực kiệt (giống như ánh nắng quái hắt lên cuối buổi chiều) mới nghĩ đến vợ và thương vợ !?

Chàng cứ ngẫm lại mà xem, từ bà mình, mẹ mình, các chị em gái của mình, mấy ai được chồng nâng niu, yêu chiều, hay ngược lại, chỉ có họ mới là “tác giả” của những tình cảm được gọi làm “nâng niu”, “yêu chiều” dành cho chồng, cho con cái, cho cháu chắt…

Trong khi đó, một vị tự giới thiệu là đàn ông con trai, cho rằng trai thương vợ (như) nắng quái chiều hôm – tình cảm đó thâm trầm, lặng lẽ, sâu sắc thật đấy nhưng cũng là một tình cảm nhất thời, dễ mất đi khi mà… mặt trời hoàng hôn lặn nhanh lắm! Một “chàng” nào đó, còn nói hóm: “ Nắng quái là cái nắng của buổi chiều, gay gắt và rất nhiều vitamin D. Điều này chứng tỏ sự chung thủy hết lòng của đàn ông đối với phụ nữ!”. Có lẽ, đây là khía cạnh tích cực nhất để hiểu về hai chữ “nắng quái”, còn rất nhiều khía cạnh khác, không lạc quan bằng…

Em nhớ, ngày chúng mình mới lập gia đình, dành dụm mãi mới thuê được người đến “cơi nới” giùm cái “chuồng cọp” cho căn phòng tập thể mấy mét vuông có thêm một chút diện tích để “thở”. Cậu kỹ sư xây dựng trẻ, có người yêu là một cô gái cháu của một chị bạn, dẫn đến chơi nhà và ở lại cùng ăn cơm. Cô gái rất chịu khó, tham gia cơm nước, cuối bữa lại giành luôn việc rửa bát. Mấy hôm đều vậy. Thế rồi một hôm, cậu kỹ sư trong khi tâm sự về người yêu với em, bất ngờ nói: “ Chị ơi, đừng để người yêu em rửa bát nữa nhé, em xót lắm !”. Và mắt cậu ta ánh lên, vẻ ngượng ngập pha lẫn chân thành…

Ôi, chàng ơi, đó là một trong những câu nói đẹp nhất về tình yêu mà em nghe được!

Khi đó, cậu chàng còn trẻ. Bây giờ, gặp lại, cậu ấy vẫn vậy. Mái tóc đã chớm bạc, dáng dấp có vẻ phong trần hơn do nghề nghiệp và cuộc sống đem lại, nhưng nói về vợ - là cô người yêu năm nào, về con cái, giọng vẫn xót lắm… Cô vợ ngoan, chịu thương chịu khó. Một ngôi nhà của hai người yêu nhau và vẫn yêu nhau như dạo nọ…

Lại nhớ đến một chuyện cười nước ngoài mới đọc được. A hỏi B: Cậu và cô người yêu vẫn đang yêu nhau thắm thiết đấy chứ? B trả lời: Làm gì có! Chúng tớ đã tổ chức đám cưới rồi mà!

Hôn nhân bị nhiều người coi là nơi “giết chết” tình yêu, là “địa ngục” có thật, với sự tàn phá khủng khiếp nhất, nhanh chóng nhất, khiến những Romeo và Juliet nhìn nhau bằng “cặp mắt hình sự”, nói với nhau bằng “lời của súng đạn” và khiến cho những phiên tòa ly hôn luôn quá tải, quá tải…

Vì họ không còn xót nhau nữa. Người nọ, người kia, suy cho cùng, chỉ biết mình, chỉ ích kỷ và tham lam, tư lợi cho bản thân, không màng biết đến vợ (chồng) và con cái đang ngày ngày phải gánh chịu sự tệ bạc, hờ hững, thậm chí là dối trá, tàn độc của mình!

Thứ nắng quái chiều hôm ấy, là một thứ thuốc thử của ân nghĩa vợ chồng, là một đoạn đường mà những ai qua được thì mới có cơ hội… mơ tới Thiên Đường, mơ tới TRĂM NĂM !

Những ai không qua được, âu cũng thường tình.

Biết bao người đứt gánh giữa đường. Bao nhiêu người phải ngậm ngùi khúc chia tay. Bao nhiêu người phải cay đắng sống cuộc sống không mong muốn, không tình yêu…

Ví như buổi chiều nào cũng dịu dàng nắng nhẹ bên hiên nhà, em và con đón chàng trở về sau một ngày làm việc căng thẳng, hoặc chàng và con đón em về sau một núi công việc ở cơ quan, chúng ta lúi húi làm cơm, giặt giũ, trò chuyện, ăn uống, đi xem phim, nghe nhạc, đi dạo…Nếu ngày nào cứ lặp đi lặp lại một điệp khúc như thế mãi thì có tẻ không, có chán không, có nhàm không, hở chàng?

Câu hỏi này, em và chàng, những Romeo và Juliet, sẽ còn phải trả lời mỗi ngày. Mỗi ngày là một câu trả lời. Để nắng quái dù rực rỡ, nồng cháy hay dịu dàng, êm ái, thì cũng phải là thứ nắng mà ta mong chờ, thứ nắng tuyệt vời nhất của tình yêu, của mỗi ngày ta bên nhau…

Nắng quái là nắng quái ơi !

MMPN, tháng 9.2012

Trần Kim Hoa

Các bài viết liên quan:

• Trên mái nhà ta xưa
• Món nợ
• Sông
• Hạnh phúc
• Nắng quái
• Yêu như số phận
• Hà Nội gió mùa đông bắc

Những tác phẩm cũ hơn:

• Những kỉ niệm đầu tiên ở Bộ (5)
• Hạnh phúc
• Lá phong đỏ
• Tiếng tràm
• Giấc mơ xanh dịu ngọt
• Chiếc ghế
• Chuyện về những người bạn

Những tác phẩm mới hơn:

• Vẽ