Người tử tế và ái ngữ

Thứ ba - 09/09/2025 08:35

(Ảnh: Nhóm Văn Búp tại bãi biển Đá Nhảy - Quảng Bình tháng 7/2025

NGƯỜI TỬ TẾ VÀ ÁI NGỮ

(Đào Thanh Bình)

Nhiều người nhầm lẫn rằng “ái ngữ” là lời giả dối, thực ra ÁI NGỮ là:

Lời chân thành của trái tim

Lời trách nhiệm của phẩm chất, nhân cách

Lời thông minh của trí tuệ

ÁI NGỮ là lời văn minh của người có nền tảng văn hoá vững vàng - NGƯỜI TỬ TẾ.

Trong quá trình trở thành NGƯỜI TỬ TẾ với ÁI NGỮ, chúng ta “học ăn, học nói, học gói, học mở” - ăn, nói, gói mở theo nghĩa đen vừa là bản năng vừa là rèn luyện kĩ năng thực hành cho hầu hết mọi người, nhưng học “gói-mở” trong giao tiếp, ngoài sự rèn luyện, cần nhiều hơn một tài năng và nghệ thuật - nghệ thuật của ngôn từ & phép ứng xử. 

Thế nên các cụ xưa mới dậy chúng ta kĩ đến như thế.

Lúc nhẹ nhàng thanh thoát, hát lên:
 

Chim khôn tiếng hót rảnh rang…

Người khôn ăn nói nhẹ nhàng dễ nghe
 

Lúc khuyên ta”Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”: lựa ngôn từ, ngữ điệu, thời gian, không gian… mà cất lời cho đẹp lòng, nhất là khi nói lời phê bình, góp ý sửa sai cho người
 

Cũng có lúc ví von “đanh đá”, trực quan mà vẫn sâu cay, sắc bén hơn - âu cũng là tuỳ đối tượng nhưng tuyệt đối không bậy bạ, thô thiển, tuỳ tiện: 
 

“Con chó lăm lăm ba khoanh mới nằm

Con người lăm lưỡi bảy lần mới nói”

Nói xa hay nói gần, người nông thôn hay thành thị, người lao động chân lấm tay bùn hay người chữ nghĩa, các cụ mình xưa đều rất khéo léo, giỏi giang, sâu sắc & kiên định thực hiện phép tắc văn hoá giao tiếp ứng xử.

Tưởng chỉ có trong ca dao tục ngữ Việt Nam mới kĩ thế, hoá ra khi đọc sách truyện thiếu nhi thế giới những điều này cũng được các Ông Bà, Bố Mẹ dạy kĩ càng, nghiêm khắc và tinh tế lắm. 

Các bài viết liên quan:

• Sức mạnh của lời nói: tàn phá hay kiến tạo
• Mừng sinh nhật bạn
• Phép màu (P5)
• Phép màu đến từ trái tim
• Hương thơm tỏa ra từ gỗ quý
• Hàng xóm đặc biệt: Chung nhà, khác phòng
• Người tử tế và ái ngữ

Những tác phẩm cũ hơn:

• Mùa Covid
• Lần bị đuổi học đầu tiên
• Hương thơm tỏa ra từ gỗ quý
• Hàng xóm đặc biệt: Chung nhà, khác phòng
• Niềm hạnh phúc
• Phép màu đến từ trái tim
• Phép màu (P5)

Những tác phẩm mới hơn:

• Huy xóm tôi
• Chuyện tình bông súng tím