Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Nơi tâm mình gõ cửa bình yên
- Đêm sáng
- Chuyên chở và chịu đựng
- Cao trình
- Cuộc gọi
- Trung thu
- Truyện ngắn: Trông xác…
- Nhớ Hà Nội Mùa Thu
- Mùa thu không nỡ ra đi
- Mảnh da… báo!
- Mùa thu thứ nhất
- Nghiệp
- Trăng non
- Tháng Mười vàng son
- Sấm ký bí truyền
Kết nối link
- Trang văn
Ăn cơm đoàn kết
Thứ hai - 06/10/2025 09:56
(Ảnh: Pixabay)
ĂN CƠM ĐOÀN KẾT
(Lương Duyên Thắng)
Có lẽ với mỗi người Tết Trung thu cũng là những kỷ niệm đáng nhớ! Trăng sáng vằng vặc trên trời. Gió thu hiu hiu thổi ! Cúc Vàng nở rộ lối đi. Với Tây nguyên là bạt ngàn dã quỳ, với Hà Nội là trắng muốt họa mi...Nhưng với tôi Tết Trung thì là những ngày vui, vui nhất của tuổi học trò! Những miền quê khác thì không biết sao, nhưng ở quê tôi, Tết Trung thu sao mà đặc biệt và luyến lưu đến thế!
Mới là đầu tháng 7 âm lịch cả xóm đã rộn ràng chuẩn bị cho Tết. Thanh niên theo từng đội sản xuất (thời bấy giờ mỗi thôn có chừng 2 hay 3 đội sản xuất) chuẩn bị tre, dây, lồng đèn, đèn kéo quân, chuẩn bị cho trang phục thiếu nhi cho chi đội mình… Người lớn từ đội trưởng sản xuất, các cụ già hưu trí đến các anh chị bí thư chi đoàn lo động viên quyên góp cho mấy ngày Tết, mầm non của địa phương mà lỵ. Oách lắm đấy nhé
Chỉ mỗi dịp sắp Trung thu mới như thế. Mỗi tối, phụ huynh xách đèn chai, đèn bão dẫn lũ chúng tôi ra sân đình tập múa tập hát, tập múa vòng, tập diễu hành. Ngày chủ Nhật, ngày lễ, đêm tối hay đêm sáng trăng đều phải tập tuốt... tập cho đều, tập cho hay theo nhịp trống! Rồi múa sạp, rồi diễn kịch.....đủ thứ để khoe tài cùng các chi đội khác.
Mỗi thiếu niên bọn tôi ai cũng chuẩn bị cho mình một hay hai cái đèn ông sao hay đèn kéo quân cho thiệt đẹp cùng một cái vòng đủ màu sắc làm từ tre và giấy màu, giấy trắng! Ai cũng biết làm đèn ông sao, làm vòng để biểu diễn… Nói thật lòng thời kỳ ấy có ai học thêm và học ngày đêm như bây giờ đâu nên chuyện làm ba thứ đó chỉ là chuyện nhỏ.
Không ai bảo ai nhưng trách nhiệm ghê lắm, tập ngày tập đêm tập trên sân đình, tập cả khi ở truồng tắm sông... Rồi thì ngày trưng bày cũng tới ! Chiều 13/8 là trại của các chi đội dựng xong. Những nứa, những tre, dây dù dây vải đủ màu có hết.Trước mỗi cửa Trại có ghi rõ từng tên chi đội... ví dụ chi đội 7 thôn Đông...Sao lớn sao nhỏ, đèn lồng, báo tường các kiểu dựng lên chắc chắn và đẹp đến mê. Nước chè xanh, nước vối nước chanh...Có cả bàn uống nước tiếp khách, quạt giấy, quạt nan, cả quạt Mo của thằng Bờm nữa…
Tiếp khách của các Chi đội bạn sang thăm… Khách tới nhà, không trà thì nước, khách ăn kẹo lạc, mứt gừng, kẹo Hải Hà, bánh quy, trái cây. Kinh phí từ nguồn các cụ quyên góp chi trả mà.
Ngày 14 âm ban giám khảo đi chấm trại. Công khai minh bạch chứ không tù mù như đường Cát Linh Hà Đông bây giờ! Các tiêu chí về trại, về báo tường, về đèn ông sao, về quân số, về sạch sẽ ngăn nắp… Chấm trại xong là màn diễu hành của từng chi đội. Trang phục chỉnh tề, mũ Ca lô đội lệch, khăn quàng đỏ tươi thắm! Tiếng trống vang lừng giòn giã. Mỗi chi đội cử ra 4 người khiêng kiệu, có cờ đỏ sao vàng, có ảnh Bác Hồ, có băng rôn trang trí, đôi khi là khẩu hiệu...Như năm 1979 là Đả đảo quân Trung Quốc xâm lược, hay tuổi trẻ thiếu niên chi đội 7 quyết tâm học tập rèn luyện theo gương anh Lê Đình Chính...! Có chi đội làm kiệu hình cá Chép, có chi đội làm hình xe tăng hay mô hình máy bay....
Lại chấm! Ban giám khảo làm việc không ngơi tay, ngơi mắt còn chúng tôi thì cũng tươi cười biểu diễn hết sức mình. Biểu diễn để có điểm cao và cũng để trưa và chiều có được những bữa ăn vui do ban hậu cần của đội sản xuất lo liệu
Tập thể dục nhịp điệu, tập múa vòng , chấm điểm xong xuôi cả bọn mệt nhoài vì đói và khát nước. Nghỉ ngơi rửa mặt , rửa tay, chân uống nước vừa xong là các anh, các chị các cô quang gánh, đội cơm, đội bánh ra cho đoàn quân con cưng của xóm. Có xôi, có thịt luộc, cá Trạch kho khô với gừng, ba ba nấu chuối, giò nạc, giò cuốn...Toàn những món hầu của bọn thiếu nhi ham chơi lười học. Chả mấy chốc mọi công sức của mấy cô bác phụ huynh yêu trẻ đã biến mất hết, chỉ còn lại những tiếng cười đùa và ánh mắt tinh nghịch của lũ trẻ nhà quê chúng tôi
Buổi chiều là các trò chơi dân gian như kéo co, nhảy bao bố, hái hoa dân chủ...17 giờ chiều lại được thưởng thức một bữa cơm thịnh soạn dành cho các cô các cậu nhỏ. Mấy cô chú giục bọn tôi ăn nhanh rồi còn tranh thủ tập văn nghệ để tối biểu diễn…
Tối 14/8. Trăng sáng vằng vặc. Chúng tôi tạm quên chị Hằng và chú Cuội để làm nhiệm vụ. Đợi tới lượt biểu diễn theo thứ tự đã bốc thăm. Nào là múa sạp, múa nón, dân ca, hay xiếc nhà quê tự biên tự diễn. Chúng tôi chăm chú ngồi xem như chưa bao giờ được thưởng thức vậy! Đêm văn nghệ năm nào cũng kết thúc vào khoảng hơn 10 giờ đêm!
Dọn dẹp trại, ngủ đoàn kết, chúng tôi trải chiều chẳng kể nam nữ, gối đầu lên tay mình lên tay bạn thậm chí cả bụng của nhau mà ngủ. Các anh chị thanh niên thì không ngủ mà vừa rì rầm nói chuyện vừa canh trại và bàn về cuộc thi vừa xong.
Sáng sớm!
6 giờ 30 phút. Tập trung ăn sáng. Xếp hàng tập hợp diễu ra khu trung tâm nghe thông báo kết quả và phát thưởng. Chi đội nào cá nhân nào được giải đều được lên nhận hiện vật và bằng khen giấy khen. Xong xuôi tất cả cũng phải gần 10 giờ trưa ngày 15 tháng 8. Cẩn thận cả bọn hì hục tháo dỡ trại về nhà, trong bụng còn ấm ức vì tiếc…
Chiều chúng tôi tự do đi chơi ăn kem, đi câu, thả diều cho khỏi lặng phí hai ngày nghỉ của nhà trường sắp xếp. Một cái Tết Trung thủ đoàn kết đầy ý nghĩa.
Buổi tối đêm rằm, lũ trẻ bọn tôi lại được các phụ huynh đưa ra sân đình lần nữa. Lại đèn kéo quân, đèn ông sao thắp bằng dầu đầy màu sắc chúng tôi phá cỗ trông trăng. Bánh nướng, kẹo lạc, xôi đậu, đôi khi có cả bánh chưng. Từng bát chè xanh, từng cốc nước vối thơm lừng rồi bưởi, rồi na, cam quýt,...chúng tôi ăn cỗ cùng chị Hằng , chú Cuội. Tiếng dế kêu khe khẽ , từng đàn đom đóm bay lập loè cùng ánh sáng đủ màu hắt ra từ những đèn ông sao làm chúng tôi nhớ mãi.
Chúng tôi được ăn Tết Trung Thu được bốn hay năm năm như thế là hết tuổi thiếu niên.
Lớn lên , kể cả khi đã học đại học, tôi vẫn về quê, làm đèn ông sao, viết báo tường cho các đàn em vào những dịp Trung Thu. Đêm 14 cũng ghé về trại của xóm ngồi chơi, xem các em hát múa. Đêm rằm, không được ra đình phá cỗ Trung thu tôi lấy xe đạp vòng qua chợ Giắng, Minh Tân, Thăng Long. Đạp xe dưới trăng trong đêm Trung Thu nó êm ái nhẹ nhàng làm sao, Tôi đạp xe một mình trong tiếng lá bạch đàn xào xạc cốt để lấy lại sự bình yên trong tâm hồn mình.
Năm tháng qua đi, tóc trên đầu đã bạc đi quá nửa nhưng dấu ấn của những ngày thơ ấu, với bao cái Tết Trung Thu ăn cơm và ngủ đoàn kết ngày nào vẫn chưa hề phai nhạt. Âm thầm và tiếc nuối yêu thương.