Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Giấc mơ xanh dịu ngọt
- Nụ cười thiếu nữ Bodhgaya
- Sa Hằng
- Những kỉ niệm đầu tiên ở Bộ (3)
- Tĩnh
- Bình thường mới
- Sung cảnh
- Một ngày nắng lại quên ô
- Mắt để trốc ngôi
- Nguồn cội
- Kịch xưa
- Một thoáng cuối thu
- Thử ốm? Ngồi mà ngẫm
- Giấc mơ đau không kêu…
- Tản mạn trong mưa
Kết nối link
- Trang văn
Những kỉ niệm đầu tiên ở Bộ (3)
Thứ hai - 27/10/2025 09:17
(Ảnh: Pixabay)
NHỮNG KỈ NIỆM ĐẦU TIÊN Ở BỘ
(Thanh Bình)
Phần 3 – Hội thảo đầu tiên; Nhiệm vụ đầu tiên
Hội thảo đầu tiên
Về Bộ được 1-2 tuần thì nó thấy có lịch: Họp bàn về Hội nghị dạy học phân ban ở Trung học phổ thông. Trên lịch, ghi rõ: Thời gian, địa điểm, thành phần. Hội thảo do Bộ trưởng Nguyễn Minh Hiển Chủ trì, có sự tham gia của các Thứ trưởng, các lãnh đạo Vụ, Viện, Nhà Xuất bản, Công ty Thiết bị Giáo dục, Công ty Thiết kế trường học, Ban Chỉ đạo phân ban, chuyên viên một số Vụ & Văn phòng.
Phân ban đúng là lĩnh vực nó có thực tiễn nóng hổi, vì nó chính là thành viên đến từ trường học được tỉnh chọn thí điểm dạy học phân ban, nó còn làm giáo viên chủ nhiệm Ban C và dạy Văn các lớp Ban A, Ban D; lại là Phó Bí thư Đoàn nên các cuộc họp cốt cán ở trường, hầu như cuộc nào nó cũng có mặt. Nó hỏi Trưởng phòng:
- Chú ơi, Hội thảo Hội trường A về Phân ban, Văn phòng mình ai dự ạ?
- Có Lãnh đạo Văn phòng, Chú với Chú Tr. Cháu muốn dự không? Muốn dự cứ sang, riêng phòng Tổng hợp muốn dự gì, nghe gì cứ sang.
- Vâng ạ!
Được lời của Trưởng phòng, đúng giờ, nó mon men sang Hội trường. Phòng họp kê hình chữ U, mỗi vị trí bày sẵn bộ tài liệu, nước lọc và chén màu trắng muốt úp trên cái đĩa nhỏ cũng màu trắng. Phía trên tập tài liệu, có biển tên đại biểu hoặc tên đơn vị. Có 1-2 người mặc áo dài đón khách và một vài người khác, có lẽ trong Ban Tổ chức, chạy ra chạy vào vẻ vội vã. Hội trường còn lưa thưa. Nó lại quay về phòng, chầu chực. Phòng làm việc của nó cách Hội trường 2 -3 phòng làm việc nhỏ. Một lúc, nó thấy Chú Th ghé vào gọi:
- Ông Tr sang chưa? Cháu có nghe không?
- Có ạ!
Rồi nó lại theo sau chú sang phòng họp. Mọi người đến đông hơn, gặp chú ai cũng tay bắt mặt mừng. Chị Lễ tân chỉ dẫn Chú vào bàn có biển tên Chú và liền cạnh 1 ghế có biển tên Phòng Tổng hợp, Chú Tr đã vào chỗ. Lúc quay ra, Chú Tr thấy nó, liền hỏi:
- Mày đi đâu đấy? Ở đây họp là phải có Giấy mời. Mày có Giấy mời hay thành phần không?
- Dạ! Cháu thấy ghi trên lịch: Mời các đại biểu quan tâm tham dự. Cháu dạy Phân ban nên rất muốn nghe ạ. Chú Th bảo cháu cứ sang nghe.
- Thế mày vào đại diện phòng đi, tao đang ngại, đi đông làm gì.
- Không ạ! Cháu ngồi cuối phòng, nghe là được rồi ạ!
Nó nói rồi đi xuống dãy ghế phụ phía cuối, kê hơi cách xa dãy bàn chữ U, không có tài liệu, không có nước, và dĩ nhiên không có cái biển tên nào cả. Cả dãy, chỉ có mình nó, hơi xa nhưng chính diện, trông thẳng lên Bàn Chủ tọa, có thể nhìn rõ Bộ trưởng và các Thứ trưởng. Nhiều người ngoái nhìn nó, nhưng không ai nói gì. Một chị lễ tân đến hỏi nó: Em tên gì? Ở đơn vị nào? Sau khi nghe nó trả lời chị đi lên phía trên, ghé tai một chú lớn tuổi ngồi cách chú Th vài ghế, chắc nói về nó. Nó đoán vậy, vì thấy chú ấy nhìn xuống nó, rồi im lặng. Nó cứ ngồi thế, nghe như hớp lấy từng lời tất cả các báo cáo và tham luận. Vừa nghe, vừa tự phản biện vào trong cuốn sổ tay có bìa da màu đỏ.
Sau phần báo cáo, tham luận là thảo luận, chia sẻ. Bộ trưởng đặt nhiều câu hỏi, nhiều người khác nhau trả lời. Nó thấy lạ, phía trên, Bộ trưởng điều hành chậm rãi, kỹ lưỡng, nhẫn nại hỏi đi, hỏi lại, rất kĩ từng vấn đề: Phân ban với học lệch, học tủ; điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị, đồ dùng thực hiện phân ban; phản ứng của giáo viên, phụ huynh và học sinh với phân ban… nhưng bên dưới, các câu trả lời thì 10 người như một thống nhất nhưng lại trật khấc, chả có gì giống với thực tiễn mà nó biết, ít nhất là ở trường nó, ở thị xã của nó. Mặt nó dớn dác. Bản năng nhà giáo thôi thúc nó… mấy lần suýt nữa nó định giơ tay phát biểu, nhưng trong khi nó còn chần chừ e ngại thì cơ hội đã hết. Bộ trưởng cứ như nhìn rõ tâm can nó, đọc thấu khao khát được nói ra sự thật của nó, sau khi chỉ đạo hoàn thành văn bản Hội nghị toàn quốc và trước khi kết thúc Hội thảo, Bộ trưởng nhắc đi nhắc lại:
- Nếu đồng chí nào còn điều gì muốn nói mà chưa tiện nói hoặc chưa có thời gian nói ở đây, các đồng chí có thể ghi ý kiến ra giấy, gửi đến cho Ban Tổ chức hoặc trực tiếp gửi cho tôi.
Sau cuộc họp, trở về phòng làm việc, nguyên hào khí ấy, nó viết một mạch kín 2 tờ giấy đúp. Viết xong, nó cảm thấy vô cùng sảng khoái, giống như vừa trải qua bài thi học sinh giỏi văn toàn quốc vậy. Nó đánh số trang, gấp đôi, cho vào cái phong bì lớn màu trắng của Phòng Tổng hợp, nắn nót ghi Họ Tên mình và ở phần chính giữa, nó ghi trang trọng: Kính gửi: Bộ trưởng N. M. H (Ý kiến thực tế từ giáo viên dạy Phân ban tại Thái Bình)
Vẫn đang giờ nghỉ trưa. Nó không dám đi ăn. Nó đợi. Phòng Bộ trưởng ngày ấy cùng dãy và ở phía đối diện với Phòng làm việc của nó, chỉ cách mấy phòng. Đầu giờ làm việc, hành lang vắng lặng, nó qua phòng Bộ trưởng, gõ cửa.
Gõ lần thứ nhất: Im lặng – Nó đi nhanh về phòng, đợi thêm 5-7 phút
Gõ lần thứ hai: Vẫn im lặng – Nó về phòng, đợi thêm 5-7 phút nữa. Nó nôn nóng muốn Bộ trưởng đọc được những chia sẻ thực chất nó đã viết ra với tất cả tâm huyết và sự trung thực.
Gõ cửa lần thứ ba: Thư ký Bộ trưởng mở một bên cửa, ngó ra: Có gì đấy?
- Dạ em gửi Bộ trưởng mấy ý kiến về phân ban ạ!
- Sao gửi Bộ trưởng?
- Dạ, sáng nay Bộ trưởng nói ai còn ý kiến gì thì viết ra ạ!
- Thế à? Thôi được rồi, đưa anh.
Anh Thư ký lưỡng lự nhận phong bì dày cộp bên trong có tận hai tờ giấy đúp kín chữ. Nó thì có một chút bâng khuâng, hẫng hụt. Nó muốn trao tận tay Bộ trưởng, và muốn Bộ trưởng đọc được, thấy được.
Buổi chiều, gần cuối giờ, Chánh Văn phòng gọi điện thoại máy bàn, số nội bộ:
- Sang phòng tôi nhé!
- Vâng ạ!
Lần đầu tiên Chánh Văn phòng gọi điện đích danh cho nó. Nó cảm thấy hơi run nhưng tràn đầy hy vọng, có lẽ nó sắp được giao việc chính thức. Nó cầm quyển sổ có bìa da màu đỏ và cây bút, đi sang. Chú Tr hỏi:
- Chánh Văn phòng gọi à? Oách nhá!
- Dạ!
Lúc ngang qua phòng Chú Th:
- Cháu đi đâu đấy?
- Dạ, Chú K gọi cháu sang
- Thế à? Có việc gì thế?
- Cháu cũng không biết ạ!
Nó gõ cửa, đợi Chánh Văn phòng trả lời: “Vào đi” rồi bước vào. Sau hôm cùng Thầy giáo đến nhà chào hỏi, đây là lần chính thức đầu tiên nó được Chánh Văn phòng gọi. Nó đi vào, từ tốn chậm lại ở gần cửa, ngay mép bộ sofa.
- Ngồi đi!
Chánh Văn phòng vẫn ngồi tại bàn làm việc, trỏ cái ghế da kê ở phía bên kia cái bàn, bảo nó. Nó len lén ngồi xuống.
- Sao mang sổ sách làm gì?
- Dạ!
- Viết gì cho Ông H đấy?
- Dạ! Sáng nay họp Bộ trưởng dặn ai còn ý kiến gì chưa kịp phát biểu thì viết ra giấy. Em mới ở trường ra, là người trực tiếp dạy Phân ban mấy năm nay, em thấy có nhiều điều cần báo cáo nên viết ra thôi ạ.
- Viết rồi thì thôi. Nhưng… Họ biết cả đấy. Có khi họ còn biết nhiều hơn mình.
- Dạ!
Nó “Dạ” rồi ngồi đợi xem sếp gọi sang sai bảo gì. Chừng 2-3’, sếp bảo:
- Thế nhé! Ra thì khép cửa. Tôi đi họp… với các ông ấy – Sếp nói rồi cầm quyển sổ có bìa da màu đen, khổ nhỏ hơn cái sổ đỏ của nó, đi ra ngoài. Nó “Dạ” theo phản xạ, rồi lút cút theo ngay sau lưng sếp, về phòng.
- Ông ấy giao làm gì thế? – Chú Tr hỏi
- Dạ không ạ!
- Không thì gọi làm gì?
- Dạ, Chú ấy bận đi họp luôn ạ!
Nhiệm vụ đầu tiên: bất ngờ, mới mẻ, chưa từng có tiền lệ với Tổng hợp.
Đầu năm 1999, trong một lần giao ban, Bộ trưởng giao Văn phòng chủ trì rà soát các dự án Hợp tác quốc tế của Bộ, chuẩn bị cho việc thành lập Ban Quản lý các dự án quốc tế thuộc Bộ. Lúc đó, nó nghe các chú nói chuyện với nhau khi uống trà sáng, mới biết, sở dĩ Bộ trưởng giao việc mới và khó thế cho Văn phòng là vì Chánh Văn phòng vốn là Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính am hiểu các vấn đề về quản lý dự án quốc tế. Nó nghe mấy chuyện này, chả khác gì vịt nghe sấm. Hơn 10 năm làm cô giáo và gắn với tác phẩm văn chương, nó còn không hiểu các khái niệm đơn giản: dự án, đầu tư, ODA, WB, đối ứng, giải ngân… nói chung là ở mức nghe người ta nói còn không hình dung được con chữ viết ra như thế nào, giống như bây giờ nó nghe mọi người nói tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Phần, tiếng Trung… đều không có hình dung nào về kênh chữ hay ngữ nghĩa. Nên, nó nghe thế thôi, và auto nghĩ chả liên quan đến mình.
Trong cuộc họp giao ban của Phòng (thường sau khi dự họp giao ban do Bộ trưởng chủ trì, Chánh Văn phòng sẽ họp với Phòng Tổng hợp triển khai công việc chung – riêng), Chánh Văn Phòng giao Phó Chánh Văn phòng T.L chủ trì cùng Phòng Tổng hợp. Phó Văn phòng T.L là người chỉn chu, kỹ lưỡng nhưng căn bản cũng không phải dân tài chính kinh tế. Cả phòng Tổng hợp toàn thầy giáo.
Trưởng phòng phân công Anh Gi – Anh Gi từ chối:
- Tôi phụ trách khối cơ quan, dự án Quốc tế từ Bộ qua các Vụ xuống các đại học, học viện, Viện, Công ty trực thuộc, làm sao tôi đủ thông tin mà làm
Trưởng phòng lại quay qua phân công Chú Tr, chú Tr bảo:
- Tôi phụ trách tổng hợp khối địa phương với các Sở, chả liên quan gì, mà mình có quyền gì mà hỏi chúng nó. Dự án là tiền không phải ai cũng sờ vào được, thôi, ông Trưởng phòng, lại Tiến sĩ, ông phụ trách khối đại học am hiểu, ông làm đi, ông làm là đúng nhất
- Tôi làm cũng được nhưng tôi quản lý chung phải lo nhiều việc, với lại Anh T.L nói tôi cử một “chuyên viên cứng” chứ là tôi thì anh ấy chỉ thẳng đâu cần nói tôi cử. Anh M phụ trách thi đua, mấy anh thư ký bận bịu theo các sếp. Anh làm là hợp lý nhất, Anh nhiều kinh nghiệm nhất, các đơn vị đều biết và nể anh, cần gì nữa tôi sẵn sàng hỗ trợ. Chú Th phân tích lại.
Chú Tr tiếp lời:
- Vậy, cái Thanh làm đi. Tuyển dụng về thì phải giao việc chứ, gần năm nay cho nó ngồi chơi xơi nước rồi, nó cũng chán. Tuổi trẻ, tài cao, điểm tuyển dụng trên 9 có phải bỡn đâu! Mày cứ nhận đi, khó khăn gì các chú giúp.
Cả phòng lặng thinh. Trưởng phòng bối rối quay hỏi Phó Chánh Văn phòng T.L:
- Anh thấy thế nào?
- Tôi biết đâu đấy, việc của phòng Anh tôi không can thiệp. Thôi, họp xong rồi, các anh cứ cử người đi rồi báo cáo Ông K, tôi cũng chỉ giúp việc ông ấy thôi. Tôi còn nhiều việc.
Phó Chánh Văn phòng T.L nói rồi cầm sổ nguây nguẩy về phòng kiểu khá vội. Mọi người cũng đứng lên. Cuộc họp kết thúc. Nó chả mấy để tâm, lặng lẽ thu dọn bàn trà, xếp gọn mấy cái ghế gấp.
Buổi chiều, Chú Th gọi nó sang phòng:
- Đúng là cũng không còn ai. Thôi Cháu cứ làm đi, có gì chú hứa sẽ giúp.
- Vâng ạ!
Đã chứng kiến buổi họp sáng, bây giờ lại được chú gọi riêng, nó hiểu không thể từ chối.
- Cháu phải bắt đầu như thế nào ạ?
- Cháu cứ sang Ông T.L, ông ấy sẽ hướng dẫn. Nhưng trước tiên phải soạn một công văn gửi hết các đơn vị, yêu cầu nộp báo cáo.
- Vâng ạ!
Nó “Vâng” xong thì cầm Sổ tay kèm bút bi sang phòng Phó Chánh Văn phòng, ngay bên cạnh phòng Chánh Văn phòng.
- Em chào Anh ạ!
- Có việc gì đấy?
- Dạ Chú Th nói em sang gặp Anh. Chú phân công em làm báo cáo các dự án ạ.
- Về bảo ông ấy hướng dẫn, có dự thảo báo cáo tổng hợp thì mang sang đây nhé.
- Dạ! Chú bảo phải làm công văn gửi các đơn vị yêu cầu gửi báo cáo ạ!
- Ừ, cứ về làm đi nhé.
Nó đem câu chuyện vừa được Anh T.L trao đổi, nói lại với Chú Th. Chú vạch vạch cho nó mấy câu, rồi bảo:
- Đấy, cháu về làm Công văn, để Ông K hoặc Ông TL ký thừa lệnh Bộ trưởng gửi thì sẽ hiệu lực hơn.
- Vâng ạ.
Nó nghe lời chú về soạn thảo văn bản. Cái văn bản ấy chỉ có 5-6 câu nhưng nó cũng được Lãnh đạo Văn phòng sửa đi sửa lại 3-4 lần, đến lần cuối thì sửa lại hết, hạ một cấp, không phải Lãnh đạo Văn phòng thừa lệnh Bộ trưởng ký mà chỉ là Văn phòng ký gửi các đơn vị, đóng dấu Văn phòng, không đóng dấu Quốc huy của Bộ.
Tất nhiên góc Công văn vẫn có một dấu hỏa tốc, và rất rõ ràng thời hạn. Vậy mà đến hạn vẫn chẳng có một báo cáo nào được gửi đến. Nó được hướng dẫn gọi điện thoại. Nó điện thoại đến từng đơn vị nêu yêu cầu, nó lờ mờ hiểu: Các dự án, tùy nội dung, chỉ báo cáo cho đơn vị quản lý dự án trực tiếp là Vụ Kế hoạch Tài chính về vốn, dòng tiền, tiến độ giải ngân; Vụ Tổ chức cán bộ về mô hình dự án & nhân sự, chính sách lương và thù lao cho nhân sự; Vụ Hợp tác Quốc tế về nội dung liên quan đối tác nước ngoài. Nó báo cáo Trưởng phòng. Trưởng phòng bảo nó báo cáo Phó CVP. Phó CVP vẫy tay bảo nó cùng sang báo cáo CVP. Nghe xong CVP bảo:
- Họ không gửi thì phải đi tận nơi, không thể chỉ ngồi đây đòi văn bản.
Thế là nó xin lịch Trưởng phòng, lọ mọ với cái xe Uây -An- Pha đi sang Viện Khoa học giáo dục, Nhà Xuất bản, Các Công ty trực thuộc, Đại học trực thuộc, Một số vụ bậc học và Vụ Quản lý chung… thu về được vài cái thông tin vụn vặt, chẳng đâu vào đâu.
Đã có lịch họp báo cáo Bộ trưởng vào đầu tuần sau, thành phần chỉ có Lãnh đạo Văn phòng và 3 Vụ: KHTC, TCCB, HTQT, tính ra còn 5 ngày, nó vẫn không thể làm báo cáo. Chánh Văn phòng bảo nó có gì làm nấy, cứ thế mà tổng hợp. Có dự thảo thì gửi xin ý kiến 3 Vụ, hoàn thiện làm tài liệu họp.
Nó bắt tay vào làm báo cáo. Nhưng nó không biết bắt đầu thế nào. Không có thông tin, cũng không rõ mục tiêu của việc báo cáo, càng không biết Bộ trưởng thực sự muốn gì, Chánh Văn phòng thực sự muốn gì, vì Ông giao cho sếp phó và hoàn toàn ngoài cuộc. Nó đọc báo cáo Công tác Hợp tác Quốc tế của Viện Khoa học giáo dục, Nhà Xuất bản và các đơn vị trực thuộc, nhặt thông tin đưa vào bảng thống kê, không có dự án nào đủ thông tin. Bản thân nó đọc các báo cáo cũng không hiểu: Dự án và Đề án khác nhau như thế nào? Đầu tư là gì? Thế nào là dòng tiền? Giải ngân là gì? Đối ứng ODA là gì? WB là gì? Và rất nhiều các chữ viết tắt khác nữa…
Tài liệu bày khắp căn phòng trọ. Nó thật sự biết thế nào là bất lực, bế tắc. Mấy vụ này Thầy nó cũng chịu, không giúp được.
Đúng lúc đó, anh Tiệp bạn nó, chính xác là bạn thân của gia đình, của chồng cũ đến chơi. Anh là Trưởng một phòng giao dịch của Ngân hàng nông nghiệp thị xã, anh lên học nghiệp vụ 1 tháng. Từ ngày vợ chồng nó li hôn, Anh vẫn giữ quan hệ, những cuối tuần ở Hà Nội anh đều ghé qua thăm mẹ con nó. Có lần, nó đi nhờ xe anh ở Thái Bình lên, tầm 5-6h chiều, trời chớm lạnh, đoạn xuống dốc cầu Chương Dương (đầu Hà Nội), đang đà phóng nhanh, vì tránh viên đá, anh phanh gấp, ngã xuống, nó bay từ yên sau, lộn một vòng qua đầu xe sõng xoài xuống đường chết giấc, người dân hai bên đường đã lao xao hỏi nhau còn sống không? Mà thật may và kì diệu, anh lóp ngóp bò dậy, nó choáng lặng một tí rồi cũng dậy được, lại leo lên yên xe, đi tiếp. Hôm nay, nhằm đúng lúc nó sắp chết đuối, anh xuất hiện. Nó mang tập công văn, báo cáo, lịch họp… đưa anh xem, nói ngắn gọn:
- Anh cứu em đi! Đây là báo cáo đầu tiên em chủ trì soạn thảo, mà em chả hiểu gì cả, cũng không đủ thông tin.
- Mục tiêu của báo cáo là gì?
- Trong giao ban Bộ trưởng nói rà soát và đánh giá hiệu quả quản lý các sự án Hợp tác quốc tế của Bộ.
- Sao lại giao cho em làm việc này? Bên Ngân hàng cỡ chúng anh còn chả được sờ vào loại thông tin này. Để anh xem… Mấy báo cáo này không dùng được, không đủ thông tin em ạ. Có lấy thêm được không?
- Chịu rồi anh ạ. Sếp bảo em cứ ra dự thảo, thiếu để trống, rồi gửi xin ý kiến ba vụ chủ chốt.
- Rồi, hiểu rồi. Thế ai trình bày báo cáo?
- Em làm, thì chắc em báo cáo ạ!
- Chưa chắc, nhưng dù sao em cũng cần nắm được để sếp hỏi còn biết đường nói.
- Vâng ạ!
Anh nói rồi giúp nó phân loại, sắp xếp lại các báo cáo.
- Em còn mấy ngày?
- Thứ Tư họp ạ!
- Vậy không còn nhiều thời gian. Thôi anh không về Thái Bình nữa. Thứ Bảy, Chủ Nhật được nghỉ anh ở lại cùng làm. Hôm nay đào tạo cô giáo Văn về ngôn ngữ dự án đã nhé. Không hiểu viết lẫn lộn là chết. Loại báo cáo tài chính này, việc đầu tiên là phải chính xác: chính xác số liệu, chính xác thuật ngữ, khái niệm…
Thế rồi anh giảng giải cho nó các khái niệm, các từ viết tắt… Anh chính là người khai mở các kiến thức mới này cho nó. Nó nghe dạy món mới, lạ tai, cứ vào thùn thụt, nghe đâu, ngấm đấy, thế mà khi viết vẫn có lúc sai, anh lại sửa, lại giảng giải lại.
Cả ngày thứ Bảy anh hướng dẫn và cùng nó lập Bảng kê các thông tin Dự án, sắp xếp theo đơn vị chủ trì, có tháng năm bắt đầu, tháng năm kết thúc, số vốn đầu tư, vốn đối ứng, thời gian đã triển khai, công việc đã triển khai, tiền đã chi…, nhận xét, đánh giá….
Anh bảo:
- Bảng kê cũng là trí tuệ. Người ta nhìn em chọn mục thống kê là biết em hiểu, em có nghề, cứ tin anh đi. Còn thông tin không đủ là câu chuyện của báo cáo, báo cáo không đủ, không chỉ là lỗi của em, có khi lại ra được một đánh giá hay… cứ bình tĩnh anh giúp.
- Anh ơi, nhưng thông tin này đều là mật không được phổ biến đâu ạ!
- Úi giời, không phải dạy. Anh còn đang mừng thầm, may mà em gặp anh chứ đem hỏi chỗ khác khéo lại nuôi nhà báo và mất việc như chơi.
- Vâng ạ!
Ngày Chủ Nhật, anh nhìn Bảng kê vừa hỏi, vừa hướng dẫn nó cách suy nghĩ đánh giá, cả buổi sáng, nhưng nó nhớ nhất câu anh nói:
- Quản lý dự án có hai thứ cốt lõi: Tiền và Việc. Bám vào Kế hoạch đã được duyệt, đối chiếu xem tiền giải ngân đúng tiến độ không? việc chạy đúng tiến độ giải ngân không? Có sản phẩm chưa? Sản phẩm được nghiệm thu ở mức nào?
- Anh ơi, em thấy có cái giải ngân gần hết tiền rồi mà cột sản phẩm để trống anh ạ
- Đấy, đúng rồi, lỗi quản lý đó, có khi thất thoát ở đó…
- Nhưng lãnh đạo làm sao soi từng dòng từng cột như anh em mình ạ?
- Thế mới cần tổng hợp, đánh giá. Lãnh đạo họ tài lắm, từ đánh giá của mình, họ soi ngược lại, và họ còn phát hiện ra nhiều vấn đề hơn cả mình nữa… để anh vẽ cho cái biểu đồ so sánh, so sánh tiến độ giải ngân với tiến độ công việc và đánh giá sản phẩm. Có dám không để anh còn hướng dẫn.
- Dám gì ạ? Bộ trưởng bảo rà soát báo cáo thì cứ báo cáo trung thực thôi ạ.
Thế là hai anh em hì hụi làm. Nó tập trung vào mảng nhặt dữ liệu lấp vào đúng ô, đúng cột bảng kê, chỗ nào không biết cho vào đâu thì hỏi anh. Anh giúp nó vẽ biểu đồ (hay đồ thị gì đó) và viết các đánh giá. Tối Chủ Nhật, đã có thể thở phào nhẹ nhõm. Anh dặn nó mai nộp báo cáo cho sếp, chỉ gửi bảng thống kê đi xin ý kiến nhé. Tối thứ Ba anh qua, trên cơ sở Bảng thống kê hoàn thiện anh sẽ xem xét tiếp.
Thứ Hai, sếp trưởng ký Công văn và điện thoại trực tiếp cho các Vụ trưởng, nói rõ nó sẽ mang báo cáo sang xin góp ý của ba Vụ chủ chốt, đề nghị gửi lại trong ngày để có thời gian hoàn thiện. Chữ ký và cuộc điện thoại của Sếp thật sự rất thần kì. Hầu hết các số liệu của nó được lấp kín, thậm chí số lượng dự án theo thống kê quản lý của Vụ Hợp tác Quốc tế còn nhiều lên gần gấp đôi số lượng nó nhặt nhạnh tổng hợp. Tất nhiên, nhiều thông số trong bảng kê của nó vẫn bị bỏ trống, nhất là các thông tin về tiến độ công việc và sản phẩm. Trưa thứ Ba cơ bản nó đã nhận đủ phản hồi, chỉ còn Vụ TCCB nợ. Tối thứ Ba hai anh em nó soát lại, làm sạch báo cáo, vẽ lại biểu đồ và hoàn thiện các đánh giá. Mỗi hình ảnh vẽ ra, mỗi câu viết lên anh đều giải thích và chỉ rõ cho nó căn cứ. Nó nắm báo cáo chắc trong lòng bàn tay, tự tin và khá hứng thú với buổi làm việc.
Thứ Tư, nó đến Bộ từ 6h00 sáng, tự chỉnh trang và in 6 bộ báo cáo từ máy tính bàn của mình. Tập báo cáo của các đơn vị và báo cáo góp ý của ba vụ (Vụ TCCB gửi mail lúc nửa đêm, dù không kịp cập nhật nó vẫn in ra), tất cả hơn 200 trang cũng được nó sắp xếp thứ tự làm bộ tài liệu gốc. Đến giờ họp, nó phát tài liệu cho mọi người, đặt bộ tài liệu gốc ở chính giữa chiếc bàn lớn. Nó định ngồi cạnh Phó Chánh Văn phòng, Anh đưa tay chỉ cái ghế sau lưng và nói nhỏ:
- Em ngồi sau!
Nó lùi lại, ngồi ở hàng ghế phụ sau lưng Phó Chánh Văn phòng. Khi Bộ rưởng yêu cầu báo cáo, Phó Chánh Văn phòng khẽ khàng:
- Đối với Văn phòng đây là nhiệm vụ khó, mới nhưng được sự hỗ trợ của các Vụ chúng tôi đã hoàn thành dự thảo ban đầu. Các anh chị xem còn gì sai sót góp ý để chúng tôi hoàn thiện. Cô ấy cũng mới…
Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính ý kiến: Nhất trí Bảng thống kê đã cập nhật đầy đủ các thông tin Vụ gửi.
Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế ý kiến: Nhất trí Bảng thống kê đã cập nhật đủ các dự án Vụ chúng tôi quản lý gửi sáng nay, chứ bản dự thảo hôm trước thiếu nhiều quá.
Vụ Tổ chức cán bộ: Những thông tin chúng tôi gửi chưa được cập nhật, nếu không dùng như vậy làm mất thời gian của chúng tôi quá.
Phó Chánh Văn phòng: Thiếu sót chúng tôi xin rút kinh nghiệm. Xin lỗi chị (hôm đó là chị PVT dự họp). Chị Thanh có ý kiến gì không?
- Dạ… Em xin phép chia sẻ một chút ạ (nó đứng dậy, vẫn ở sau lưng Phó Chánh Văn phòng). Công văn chúng em gửi đi 10 ngày không nhận được báo cáo của các Vụ quản lý chính nên chúng em phải nhặt từ báo cáo lẻ của các đơn vị. Thứ Hai chúng em gửi dự thảo xin ý kiến nhận lại trong ngày nhưng 12h đêm hôm qua thứ Ba Vụ TCCB mới gửi mail đến lúc đó chúng em đã chuẩn bị xong tài liệu nên xin phép sẽ cập nhật sau ạ.
- Bộ trưởng: Em làm báo cáo à? Tốt lắm! Ngồi cả lên đây, sao lại ngồi sau thế. Có gì cứ trình bày rõ ràng đừng ngại
- Phó CVP: Dạ Văn phòng xin tiếp thu ý kiến các Vụ và làm lại!
- Bộ trưởng: Các Vụ, Anh A, Anh Nh và Chị LA, có ý kiến gì về biểu đồ và các nhận xét đánh giá Văn phòng nêu ra không?
Các lãnh đạo Vụ cuống cuồng lật lật hết tập thống kê, đến trang cuối. Phó Chánh Văn phòng cũng lật xuống đọc, một sự im lặng khá lâu.
- Bộ trưởng: Vì chưa kịp cập nhật thông tin nên các Vụ đọc kĩ, góp ý lại để Văn phòng Tổng hợp gửi tôi bản cuối, không phải họp lại nữa. Thanh đem cho anh tập báo cáo các đơn vị vào phòng. Tất cả thông tin tài liệu họp hôm nay là tài liệu chưa phổ biến, Văn phòng và các đơn vị quản lý thông tin cho tốt.
- Vâng ạ!
Nó chào mọi người, bê chồng tài liệu đến cửa phòng Bộ trưởng thì Phó CVP thư ký Bộ trưởng mở cửa, đỡ tập tài liệu:
- Cái gì vậy em?
- Dạ! Là báo cáo các Dự án hợp tác của các đơn vị và dự án, Bộ trưởng bảo em mang vào cho Bộ trưởng – cái này chỉ có một bộ, em chưa kịp phô tô đâu ạ!
- Ừ, không sao, Bộ trưởng xem xong anh sẽ trả.
Buổi chiều, lúc nó sang trình Chánh Văn phòng tài liệu giao ban tháng của Phòng, sếp hỏi:
- Sáng nay viết cái gì thế? Ai bảo viết thế?
- Dạ! Em chỉ làm báo cáo thôi ạ. Báo cáo có phần thống kê các chỉ số và đánh giá tiến độ, hiệu quả ạ.
Sếp đón tập tài liệu trên tay nó:
- Để đây, lát anh xem.
- Vâng ạ!
Hình như đó là lần đầu tiên sếp trực tiếp nhận tài liệu từ tay nó, và hình như… lần đầu sếp xưng hô rõ ràng với nó, như thế
Nó đã được trải nghiệm những lần đầu khó khăn như thế, nên sau này, với các em trẻ mới về cơ quan, dù ở Văn phòng hay các Vụ, chỉ cần biết nhau, nó luôn sẵn sàng giúp đỡ các em, hướng dẫn các em từng câu, từng chữ, từng lời. Đó là lý do hầu hết các buổi trưa, nó cùng các em thường cùng nhau coffee chanh đá ở quán Hằng Nga bên kia cổng 49 Đại Cồ Việt. Bây giờ nó đã về già, hưu được tận 5 năm rồi, nhưng nhìn về Bộ, thấy các em trưởng thành, nhiều em đã thành Vụ trưởng, Trưởng phòng, có em từ nhân viên phô tô đã trở thành chuyên viên cứng của Vụ trụ cột… nó cứ ngầm hãnh diện. Ngầm thôi… vì nó hầu như không gặp lại các em, chỉ lâu lâu comment nhau trên facebook, zalo, và nó không chắc trong sự bận rộn mới liệu các em có lúc nào nhớ về ngày ấy…