Thủy chí thanh tắc vô ngư nhân chí sát tắc vô đồ

Thứ tư - 26/04/2023 17:25

THỦY CHÍ THANH TẮC VÔ NGƯ NHÂN CHÍ SÁT TẮC VÔ ĐỒ

Thủy chí thanh tắc vô ngư nhân chí sát tắc vô đồ (tiếng Hàn: 수지청즉무어 인지찰즉무도 - tiếng Hán: 水至淸則無魚 人至察則無徒).

Ở đây, thủy - nước, chí - tận, thanh - trong, tắc - ắt sẽ, vô - không, nhân - người, sát - kỹ lưỡng, đồ - học trò, người theo; nghĩa của câu này là "nước trong quá thì không có cá, người kỹ tính quá thì không có ai theo".

Người Việt Nam ta cũng hay dùng câu "nước trong quá thì không có cá".

Câu này có xuất tích từ Hán Thư do Ban Cố (班固 - 반고) viết, đại thể là:

Ban Siêu (반초-班超) được Hòa Đế (화제 - 和帝) phong làm Định Viễn Hầu (정원후-定遠侯), làm quan Đô hộ Tây Vực (서역도호-西域都護) trong 31 năm, buộc các xứ vùng Tây Vực phải thần phục nhà Đông Hán. Sau đó, ông cáo quan về quê an dưỡng tuổi già.

Người tiếp quản Ban Siêu là Nhậm Thượng (임상 - 任尙). Trước khi nhậm chức, Nhậm Thượng xin Ban Siêu lời khuyên nên quản vùng Tây Vực thế nào. Ban Siêu nói: "Ngươi tính ngay thẳng, trong sạch nhưng như vậy lại không thuận cho việc cai trị Tây Vực. Thanh liêm thì tốt, nhưng quá thì lại không có ai theo. Vậy nên ngươi lưu tâm, sự vụ nhỏ thì nên cho qua, hãy tập trung xử lý việc lớn. Nước trong quá thì không có cá, người kỹ quá thì chẳng ai muốn theo".

Lời nhắn: Sống đừng kỹ tính quá. Cái gì "quá" cũng không tốt, kể cả "quá tốt". Chữ "quá" đã hàm ý thừa, vượt mức cần rồi. Nhưng nhớ, chỉ là "đừng quá" chứ không phải "đừng". 

Các bài viết liên quan:

• Khắc chu cầu kiếm
• Ngụy kinh, chân kinh
• Thiền định
• Độc tiếu
• Thủy ngư chi giao kim thạch chi giao
• Độc thư tam đáo
• Phần thư khanh nho

Những tác phẩm cũ hơn:

• Quá do bất cập
• Nếm mật nằm gai
• Văn hóa thần truyền
• Cấp nạn chi bằng
• Thiên tân vạn khổ
• Thanh minh
• Quần kê nhất hạc

Những tác phẩm mới hơn:

• Tiên hoa sáp tại ngưu phân thượng
• Ô phi lê lạc
• Dữ sở tăng nhi tiên bao chi hoài
• Tiểu mãn
• Tên gọi các thể loại truyện giữa tiếng Việt và Tiên Hàn.
• Tứ diện Sở ca
• Rằm tháng Giêng