Cẩm y dạ hành

Thứ năm - 06/07/2023 16:53

CẨM Y DẠ HÀNH

(Dương Chính Chức)

Áo gấm đi đêm (tiếng Hàn 금의야행; tiếng Hán 锦衣夜行 - cẩm y dạ hành). Ở đây: cẩm - gấm, y - áo, dạ - đêm, hành - đi.

Đến đây chắc hẳn ai cũng đoán ra tiếng Việt là câu gì rồi.

Phải, nó chính là " áo gấm đi đêm".

Lại có một câu rằng: 금의환향 (錦衣還鄕 - cẩm y hoàn hương), trong đó hoàn - trở về, hương - quê. Câu này có nghĩa "áo gấm về làng". Câu này chính là câu đối nghĩa với câu cẩm y dạ hành.

Cả 2 câu này đều có xuất xứ từ 1 chuyện. Xưa Hạng Vũ đánh Tần, chiếm Hàm Dương, giết Tần Doanh, cướp châu báu, đoạt mỹ nhân rồi tính quay về Giang Đông của Sở. Hàn Sinh biết chuyện can ngăn, khuyên nên ở Hàm Dương vì đây là xung yếu địa, được bao bọc bởi sông và núi, lại phì nhiêu, có thể lập đô, xây dựng đại nghiệp. Hạng Vũ không nghe, cáu bảo: thắng trận rồi thì phải về quê thì người ta mới rõ mình đã thắng, chứ ở Hàm Dương khác gì "cẩm y dạ hành", ai mà biết. Ta muốn "cẩm y hoàn hương".

Câu "cẩm y dạ hành" hàm ý chê cái việc làm điều tốt nhưng vô nghĩa, chả ai biết cho, khuyên nên có chút thể hiện để thiên hạ biết. Còn câu "cẩm y hoàn hương" lại được coi là lời khen cho kẻ khôn ngoan, thức thời, biết thể hiện bản thân.

Hôm qua, trong lúc trò chuyện về việc bỏ hiển thị lượt thích (like) của FB, một người chép miệng: “bỏ like thì mấy ông bà nghìn like trở thành áo gấm đi đêm rồi. Có bao nhiêu like, chỉ chủ thớt biết, kẻ khác thì mù tịt, khác gì "hole in one" trên sân mà chỉ mỗi bản thân tác giả biết đâu. Cá mè 1 lứa, đồng thau lẫn lộn, ngu hiền bất phân, thế chả là bị rơi vào cảnh áo gấm đi đêm là gì. Số lượt "Like" chả ảo đâu, danh tiếng cả đấy, tiền cả đấy. Chỉ sướng phe ít like, tự tin hẳn”.

Dương Chính Chức

Các bài viết liên quan:

• Quyện đãi kỳ
• Hèn hạ
• Phong trào Bốn Không
• Thanh xà hai đầu
• Bộ hành
• Những sự thật đau lòng
• Những con số hữu ích nên nhớ

Những tác phẩm cũ hơn:

• Thiên lý hành thủy u túc hạ
• Vi thiện vô cận danh, vi ác vô cận hình
• Tiết Đoan ngọ
• Thụ đảo hồ tôn tán
• Bỉ thượng bất túc, bỉ hạ hữu dư
• Ô phi lê lạc
• Tiên hoa sáp tại ngưu phân thượng

Những tác phẩm mới hơn:

• Thủy hữu thất đức
• Khô mộc sinh hoa
• Can mộc thủy sinh
• Hội giả định ly khứ giả tất phản
• Lưu ngôn phỉ ngữ
• Dịch địa tư chi
• Rằm tháng Giêng