Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Ba lăm năm
- Ngày hoa yêu thương
- Bên chiều
- Cơ hội
- Khu vườn đêm đông
- Vẽ thơ
- Nỗi niềm bơ vơ khi buổi sớm mai lên trong...
- Báo hiếu
- Bạn cũ trường xưa
- Đăk Nông, tình yêu của tôi
- Niềm vui
- Cơn giông ghé qua chiều
- Sáu thuật bảo vệ thân tâm
- Dạy con
- Đời người ba cái khó
Kết nối link
- Lý luận - Phê bình
Nỗi niềm bơ vơ khi buổi sớm mai lên trong "Bãi cỏ đêm đông" của Trương Minh Hiếu
Thứ tư - 18/06/2025 16:29
(Ảnh: Pixabay)
NỖI NIỀM BƠ VƠ KHI BUỔI SỚM MAI LÊN TRONG
“BÃI CỎ ĐÊM ĐÔNG” CỦA TRƯƠNG MINH HIẾU
BÃI CỎ ĐÊM ĐÔNG
Lại một đêm chỉ mình ta với cỏ
Cỏ không xanh như dưới nắng chiều vàng
Cỏ rưng rưng ánh đèn lênh loang sáng
Cỏ mịn màng mê miết ngón tay đan
Có hai người tạc tượng lúc đêm sang
Họ như sóng trồi lên từ đất
Sóng thì thầm nói lời yêu khuya khoắt
Biển trở mình chừng cũng khát khao yêu
Lá động cành, sương buông hạt như gieo
Đêm dào dạt búp non trào vị ngọt
Cây ôm bóng, bóng ôm trùm mi ướt
Ngọn cao xanh nuối tiếc cỏ xa vời
Cỏ chỉ là riêng mình cỏ đấy thôi
Đêm âm thầm dâng cho người đứng ở
Sớm mai lên mặt trời hồng rực rỡ
Không cỏ mềm ta còn với bơ vơ
Resort Pullman Đà Nẵng, 12/2024
Tựa đề bài thơ dẫn tôi về một đêm mùa đông ở làng quê miền bắc, nơi tâm hồn thơ của Trương Minh Hiếu đã được bồi đắp, nâng niu... Ngọn gió bấc luồn qua những tán lá xanh rì, cuộn theo hương chuối tiêu ngọt dịu… Những bờ đê đứng lặng bên sông. Cỏ vẫn mượt trong màu đêm đen đặc. Những mái nhà lớn nhỏ xen nhau. Ngọn đèn cuối cùng đã tắt. Mẹ đã ủ con, chồng đã ôm vợ dưới những chiếc chăn bông xôm xốp nhẹ... Có một hồn thơ vẫn thức cùng cỏ, đã bao lần thức cùng cỏ... để đêm nay, một đêm cuối năm bên biển Đà Nẵng, Trương Minh Hiếu:
Lại một đêm chỉ mình ta với cỏ
Cỏ không xanh như dưới nắng chiều vàng
Cỏ rưng rưng ánh đèn lênh loang sáng
Cỏ mịn màng mê miết ngón tay đan
Người trai ấy đã ở bên cỏ qua một buổi chiều, khi cỏ còn “xanh dưới nắng chiều vàng", đã qua một buổi tối, khi biển xôn xao và cỏ là tấm thảm một màu không ai để ý tới. Đêm về... Dưới những vạt sáng lung linh, trong đêm ẩm ướt, cỏ bỗng hiện diện hơn bao giờ hết. Cỏ sống động, mở lòng, vẹn nguyên là cỏ với một tâm hồn "rưng rưng" xúc động, một tâm hồn "lênh loang sáng" và "mịn màng mê miết ngón tay đan". Người trai ấy cảm thấy có thể tâm sự cùng cỏ! Anh lắng nghe hồn mình, ngón tay lùa những sợi cỏ mềm, ve vuốt tìm lọc cảm xúc, tìm về kỷ niệm. Anh nghĩ gì? Ánh mắt anh hướng về phía trước, nơi biển đêm trở sóng. Và:
Có hai người tạc tượng lúc đêm sang
Họ như sóng trồi lên từ đất
Sóng thì thầm nói lời yêu khuya khoắt
Biển trở mình chừng cũng khát khao yêu
Động từ “tạc tượng” ở đây có tính gợi mở cao. Hai người ấy đã ngồi bên nhau lâu lắm, có lẽ đã từ chiều khi cỏ còn xanh (hay từ xa xưa, khi biển mới ra đời?). Giờ đây, trước biển huyền sóng sánh thì sợi tóc vờn bay hay làn môi run run không nhìn rõ nữa, chỉ còn phác thảo của nét mực đêm. Từ “tạc tượng” cho người đọc liên tưởng đến một sự khăng khít gắn bó đã có từ lâu. Đó không phải là một mối tình chớm nở vô tư, vang tiếng cười trong trẻo và ồn ào say đắm. Có thể hai người đang chìm mình vào những giây phút quý báu nhất còn lại bên nhau bởi họ biết… sáng mai bức tượng ấy sẽ tan như cát khi sóng mặn dội về… Cũng có thể bức tượng ấy tượng trưng cho một quyết định không gì lay chuyển... Và trong con mắt của người trai:
Họ như sóng trồi lên từ đất
Sóng thì thầm nói lời yêu khuya khoắt
Về toán học, người đọc có thể tưởng tượng là chân trời vẽ một vạch ngang đêm, hình hai người màu đen dềnh lên như đường sóng cong của đồ thị sin cos. Về văn học thì người đọc có thể hiểu đất là nguồn cội của tình yêu và sự sống, là những gì nguyên thủy và mộc mạc nhất, và ở đây con sóng (tình yêu) đã trồi lên từ đất (mẹ). Phải chăng tác giả muốn nhấn mạnh gắn bó keo sơn là không thể thiếu được trong một hạnh phúc đủ đầy, rằng đó là lẽ tự nhiên nhất của cuộc đời – người với người sống để yêu nhau? Ngọn sóng trồi lên từ đất ấy thì thầm những “lời yêu khuya khoắt”. Thế nào là lời yêu khuya khoắt? Những lời nói sau mười một giờ đêm hay những lời tỏ tình muộn màng trong cuộc đời? Người đọc có thể tự đặt câu hỏi cho mình và tưởng tượng về âm thanh của những lời yêu khuya khoắt ấy. Có lẽ nó nhẹ nhàng như một áng sương trên cỏ, có lẽ nó sâu sắc như vị mặn của muối biển ngàn đời, có lẽ nó kín đáo âm thầm, nó ẩn nấp như một vì sao nhỏ, xa thật xa, sau tầng tầng lớp lớp mây tím hồng… Phải chăng đó là một mối tình chỉ sáng trong đêm? Sức hút của nó khiến cho “Biển trở mình chừng cũng khát khao yêu”.
Biển trở mình trong giấc ngủ khuya khoắt hay sóng trở mình trong con tim thức vì khao khát muộn màng của người trai?
Cả một thế giới yêu thương, chan hòa rung cảm được tác giả miêu tả trong khổ thơ tiếp theo:
Lá động cành, sương buông hạt như gieo
Đêm dào dạt búp non trào vị ngọt
Cây ôm bóng, bóng ôm trùm mi ướt
Ngọn cao xanh nuối tiếc cỏ xa vời
Dường như có nốt nhạc trong veo dịu dàng ngân lên bởi lá ôm lá động cành, hạt sương rơi thảnh thót. Những giọt sương long lanh đậu trên sợi cỏ mảnh mai như hàng mi cong ướt của người tình. Ta nghe búp lá, nhị hoa rùng mình ứa nhựa. Đất trời ân ái, hạnh phúc “trào vị ngọt”. Cây xòe tán ôm bóng mình trên cỏ. Bóng lại phủ ôm những hàng mi cỏ ướt... Yêu thương trao nhau...Yêu thương truyền nối... Yêu thương lan tỏa... Tha thiết tự nhiên... để cho:
Ngọn cao xanh nuối tiếc cỏ xa vời
Ngọn là đỉnh cao, là thành đạt. Trong hình ảnh rất gần gũi này, tác giả đã giải thích ngắn gọn rằng con người đi đến thành công từng bước cũng như cây lớn từng ngày và trong quá trình đó ngọn dần xa cỏ là điều tất yếu. Đêm nay, trong khuya khoắt muộn màng, “ngọn” từ cao xanh nhìn xuống, chợt thấy mình xa quá những tình yêu mộc mạc bền bỉ như đất mẹ hiền – xa khoảnh đời luôn dạt dào nhựa sống mà không danh vọng nào đáng đánh đổi. Một phút bàng hoàng? Một chút xót xa?
Như tỉnh cơn mơ, ra khỏi thế giới của tình yêu cỏ, người trai ấy nhủ thầm:
Cỏ chỉ là riêng mình cỏ đấy thôi
Đêm âm thầm dâng cho người đứng ở
Sớm mai lên mặt trời hồng rực rỡ
Không cỏ mềm ta còn với bơ vơ
Cỏ không chia sẻ với người trai ấy. Có lẽ người trai ấy là Ngọn? Và đêm là một khoảnh khắc thời gian yêu thương dành cho những người còn ở lại với cỏ, những người còn nán lại “đứng ở” với lòng mình. Để rồi đêm cũng sẽ qua… khi mặt trời hồng rực rỡ, cuộc đời muôn sắc màu cuốn hút, sáng tỏ, ồn ã, người trai trở về đối diện với thực tế. Thế giới yêu thương của cỏ khép lại.
Điều gì sẽ xảy ra nếu ta vẫn là ta của một đêm đẹp đã qua... Nếu ta vẫn là ta - âm thầm mãnh liệt sức sống của cỏ đêm đông, nếu ta vẫn là ta - với khát khao mộng mị một mối tình thủa nhỏ, tinh khiết, vô tội, thuần túy tự nhiên như cỏ mọc lên từ đất, như đêm bóng trùm bóng, búp kề búp bật nhựa thơm... thì ta sẽ bị loại bỏ khỏi thế giới rực rỡ này chăng? Và ở đây ta có cô đơn?
Không cỏ mềm ta còn với bơ vơ
Trương Minh Hiếu không viết ta bơ vơ mà là “ta còn với bơ vơ”. Ừ, không bị bỏ rơi, vẫn có bạn bơ vơ ở lại với mình. Thật vậy ư? Không phải! Người trai ấy chưa đi hết hồn mình. Chưa chấp nhận cô đơn. Chưa chấp nhận MÌNH BƠ VƠ KHÔNG NHÀ. Người ấy còn đang tự phân tích và suy nghĩ về mình hay nói theo kiểu của anh là về người bạn đồng hành “bơ vơ” của mình.... Bơ vơ - vô định - không nhà. Một tâm hồn nhạy cảm, chân chất, chạm nơi nào trong thế giới hồng rực rỡ cũng là khách mà thôi. Với “bơ vơ”, bài thơ kết thúc mà âm hưởng vẫn rung lên từng cơn sóng khỏa. Người đọc sẽ không gấp sách cười thỏa mãn, sẽ không vội vàng lướt tiếp trang mới. Bãi Cỏ Đêm Đông - với những hình ảnh đặc biệt và nhịp điệu nhuần nhuyễn, nhà thơ Trương Minh Hiếu đã ban tặng cho độc giả một tác phẩm đẹp như viên ngọc óng ánh nhiều tầng lớp, khía cạnh. Hãy ngắm nó, hãy rung động cùng tâm hồn phong phú, nhạy cảm của người trai trong đêm đông bên biển, hãy nghĩ suy để chọn hướng cho mình khi mặt trời hồng tỏa sáng muôn nơi.
***
Năm 2024, tác phẩm đầu tay mang tên Cội của nhà thơ Trương Minh Hiếu ra đời. Bài thơ Nước Biển đã chiếm được cảm tình lớn của Phương Thủy. Nay, Đi Qua Mỗi Ngày Tôi – trong tập thơ thứ hai này, Phương Thủy rất vinh dự được gửi gắm những cảm nhận của mình cho Bãi Cỏ Đêm Đông – một trong những tác phẩm dày công chau chuốt của anh. Chúc cho hồn thơ Trương Minh Hiếu luôn đậm vị, ngọt sắc, mặn, cay… như hoa trái đất mẹ hiến dâng, luôn dạt dào sâu lắng như biển Việt dịu hiền vào đêm. Trân trọng cảm ơn anh!
Munich 09.06.2025
Nguyễn Phương Thủy