Danh mục
- Tác giả - Tác phẩm
- Trang văn
- Trang thơ
- Văn học dân gian
- Lý luận - Phê bình
- Mỹ thuật - Âm nhạc
- Góc chia sẻ
- Giới thiệu
Video
Tin mới nhất
- Sông Bằng
- Cảm tác bên hồ Thiền Quang
- Phong phần
- Thuyền - Bão - Tôi và Em
- Gửi miền Trung
- Đêm bao nhiêu giọt lệ
- Miền Trung
- Người "Gõ cửa bình yên" và khai sáng hồn...
- Tháng 5 về miền hoa ban
- Dư âm từ những trang văn của Bùi Thanh Huyền
- Bỏ vật chọn bóng
- Bravo
- Em đã trở về
- Câu hỏi
- Gia đình và nhà trường
Kết nối link
- Lý luận - Phê bình
Dư âm từ những trang văn của Bùi Thanh Huyền
Thứ ba - 30/09/2025 08:16
(Ảnh: Pixabay)
DƯ ÂM TỪ NHỮNG TRANG VĂN CỦA BÙI THANH HUYỀN
(Nguyễn Thị Toán)
Có những ngày giữa nhịp sống hối hả hôm nay, tôi chợt dừng lại trước một trang văn, để rồi bất ngờ thấy lòng mình run rẩy. Văn chương, tự bao giờ, vẫn có khả năng lay động những sợi dây mong manh nhất trong trái tim con người. Và trong hành trình ấy, truyện ngắn và tản văn của Bùi Thanh Huyền - một cây bút xuất sắc trưởng thành từ trại hè sáng tác văn thơ thiếu nhi “Búp trên cành” của Hội Văn học – Nghệ thuật tỉnh Thái Bình - như một nhịp gõ khẽ, đánh thức miền ký ức xa xôi tưởng chừng đã ngủ yên bởi lớp bụi thời gian trong mỗi chúng tôi.
Thật vui mừng sau “Huyền” – cuốn nhật ký tâm hồn bằng thơ của một “Trái tim thức” gửi gắm bao rung động ngọt ngào, suy tư, trăn trở cùng khát vọng hạnh phúc của chị trong tình yêu, tuổi trẻ - tôi lại được cầm trên tay bản thảo tập văn xuôi khá dày với 42 tản văn như 42 dấu mốc thời gian trên hành trình cuộc đời, hành trình trở về ký ức của tác giả. Mỗi trang văn Bùi Thanh Huyền đều là một viên ngọc văn chương đẹp lạ bởi thế giới ngôn từ vừa rất đỗi quen thân vừa vô cùng mới mẻ, thấm đẫm cảm xúc và gợi sự đồng cảm lạ lùng như ta được gặp lại chính mình trong mỗi kỷ niệm thân thương của chị.
Có những ký ức chỉ cần một trang văn khẽ chạm là bừng dậy, xanh non như chưa từng rời xa. Cũng như Bùi Thanh Huyền, tôi sinh ra và lớn lên ở một làng quê bé nhỏ, ấm áp, thanh bình đúng như cái tên thân thuộc tự bao đời ông cha đã gọi: Thái Bình. Bởi vậy mà khi đọc tản văn mở đầu cuốn văn xuôi của chị với nhan đề “Quà quê”, tôi như thấy trước mắt hiện lên cả một bức tranh làng mạc thân thương, xưa cũ: con ngõ nhỏ thoảng hương rau thơm, tiếng rao đổi bún vang vọng đầu làng, dáng bà lụm cụm bên luống tía tô, dáng mẹ tất bật trong buổi chợ chiều. Những điều tưởng giản dị ấy lại trở thành sợi chỉ đỏ bền chặt kết nối bao thế hệ. Ở đó, tuổi thơ tôi như sống lại - vừa ấm áp, vừa trong trẻo - để rồi mỗi lần nghĩ đến, tim lại dâng lên một niềm rưng rưng khó tả. Có lẽ, chỉ ai từng đi xa quê mới thấm thía hết giá trị của hương vị cọng rau, của tiếng rao, của nụ cười người nhà quê mộc mạc mà chan chứa thương yêu:
“… Quà quê thơm thảo. Khi mình rút ra những đồng tiền lẻ để trả cho một bữa ăn ngon, lòng trào lên cảm giác vừa ấm áp, chân tình, vừa biết ơn.
Làm ra ngần ấy thứ, rồi nâng niu sắp ra mâm, rồi ân cần bê lên bàn… nhận lấy những đồng tiền lẻ… rồi âu yếm mỉm cười, rồi lặng lẽ đi vào nhà trong… Bấy nhiêu là hiểu tấm lòng thơm thảo của người quê. Người quê không mặc cả đôi co, không nài nỉ, không chờ đợi tiền “boa”, tiền “tip”. Họ chỉ hài lòng nhận lấy đồng tiền lẻ nuôi khách đỡ đói lòng. Họ đâu biết rằng, họ không chỉ nuôi no cái bụng, mà đang nuôi dưỡng những tâm hồn!...” (Quà quê)
Quả thật như vậy! Có ai trong mỗi chúng ta không có một quê hương? Có người thành phố nào không mang một gốc gác nhà quê trong máu thịt? Những món quà tuổi thơ bình dị, ngọt ngào, rưng rưng xúc động ấy đã nuôi dưỡng tâm hồn mỗi chúng ta để dù đi đâu, dù sống ở phương trời nào, lòng biết ơn và tình yêu quê nhà vẫn mãi còn sâu nặng trong tim.
Rồi đến “Hai nửa cuốn thơ Tagore”, tôi bắt gặp chính tuổi trẻ của mình. Cái thời sinh viên lãng mạn - bài vở chồng chất mà vẫn ngồi lặng hàng giờ bên cuốn thơ vừa được mượn, miệt mài, nắn nót chép vào từng trang sổ, vừa chép vừa thầm đọc từng vần thơ như nghe từng nhịp đập thổn thức của trái tim mình. Cái thời hồi hộp đợi một lá thư tay, bức bối trong nỗi nhớ, run run trong niềm mong chờ. Bùi Thanh Huyền đã viết như thể viết hộ cả một thế hệ: những trái tim trong veo, khát khao và dễ tổn thương; những mối tình non nớt nhưng sâu đậm, để rồi dù không trọn vẹn vẫn trở thành một “vết thương ngọt ngào”. Đọc chị, tôi không chỉ nhớ lại quá khứ, mà còn thấy tuổi trẻ ấy chưa bao giờ rời bỏ mình, nó vẫn đang âm ỉ cháy trong từng dòng chữ, trong từng nhịp đập nơi lồng ngực.
Và rồi, “Chú đưa thư” xuất hiện, giản dị như chính hình ảnh quê nhà: “…Bắt đầu là tiếng chuông loong coong, loong coong…bao giờ cũng vậy. Giữa trưa hè nắng đổ, mọi vật thiêm thiếp say nắng, đến tiếng côn trùng cũng chỉ ri rỉ không ra âm thanh, tiếng chuông xe đạp rộn rã đánh thức tất cả. Chú ào đến như tiếng chuông, rồi ra đi như tiếng chuông dứt, một lúc lâu lâu mới lại nghe thấy tiếng chuông vọng đến từ một xóm nhỏ rất xa. Không hiểu sao, dù thư gửi đến cho ai thì người đầu tiên chạy ra nhận cũng là trẻ con.Chúng tranh nhau chạy, chúng túm áo nhau lại để vượt lên trước, chúng nhao nhao giơ những cánh tay đen nhẻm về phía có tiếng chú, để mong được là đứa may mắn chộp được phong thư từ tay chú. Giành giật thế thôi, để rồi ngay sau đó mang thư vào cho ông bà, cô chú, ba mẹ, những lá thư chẳng mấy liên quan đến chúng, thậm chí có khi người ta không mảy may nhắc đến chúng.Trẻ con thích phân phát niềm vui. Về điểm này thì chú đưa thư giống bọn trẻ. Trông kìa, một cái xe đạp “Phượng hoàng” màu xanh nước biển, luôn là nước biển vẩn đục vì dính bụi đường, vắt ngang ba-ga xe đạp là hai cái túi vải bạt nặng trĩu, căng phồng giấy, một cái túi bạt nữa treo trước ghi-đông xe, bộ quần áo quân phục bạc màu, cái mũ bộ đội bao giờ cũng đội lệch. (Vì sao mũ toàn bị đội lệch?- bọn trẻ con tò mò, - vì chú hơi nghễnh ngãng, nghe gì cũng nghiêng nghiêng cái đầu, muốn hứng mọi âm thanh - bọn trẻ con phán đoán). Toát lên trên tất cả những thứ ấy là niềm vui. Niềm vui làm chú lúc nào cũng xộc xệch: bước chân tất bật, dáng nhảy lên, nhảy xuống yên xe thoăn thoắt, bàn tay vội vã…lục tìm từ dưới đáy những túi vải bạt những phong thư mỏng tanh, hoặc dày cộp.
Vội vã thế, nhưng bao giờ chú cũng đứng lặng đôi ba phút ngắm những người khác vui, niềm vui của những người nhận được thư. Khi cơn trào dâng qua đi, mọi người ngẩng lên tìm chú, để nói một câu cảm ơn, hay một lời chào, thì chú đã đi được một đoạn xa…” (Chú đưa thư). Nhưng đâu chỉ có thế, chú còn là người lưu giữ và trao gửi bao cung bậc cảm xúc: niềm vui vỡ òa khi nhận được tin mừng, nỗi chờ đợi thắt ruột trong những ngày xa cách, hay cả sự hụt hẫng khi nhận về khoảng trống lặng im. Tiếng chuông xe đạp leng keng trưa hè, chiếc túi thư sờn cũ, ánh mắt khi lấp lánh niềm vui, khi trĩu nặng nỗi buồn (tuỳ vào thông tin của bức thư mà chú cảm nhận được) - tất cả không chỉ là ký ức, mà còn là biểu tượng cho một thời thơ ấu nơi quê nhà mà mọi sự liên hệ với thế giới bên ngoài đều nhờ vào thư tín. Đọc văn chị, tôi như thấy mình cũng từng ngóng ra đầu ngõ, chờ một tin tức, chờ một niềm vui nhỏ bé mà chứa chan hạnh phúc.
Văn của Bùi Thanh Huyền khiến tôi tin rằng: tuổi thơ và tuổi trẻ chưa bao giờ thật sự rời xa chúng ta. Chúng ở lại trong ký ức, trong tâm hồn, và chờ ngày được đánh thức bởi một câu chữ, một hình ảnh, một hơi thở rất đỗi thân quen. Những trang viết ấy không chỉ gợi nhớ, mà còn làm đầy thêm tâm hồn, để giữa đời sống nhiều xô bồ hôm nay, ta vẫn còn chỗ trú ngụ ấm áp cho trái tim.
Hôm nay tôi mới kịp đọc ba tản văn đầu tiên trong cuốn văn xuôi sắp xuất bản của chị thôi, còn 39 viên ngọc lung linh, 39 khu vườn tâm hồn bí ẩn, sinh động và đẹp diệu kỳ đang chờ tôi và bạn đọc khám phá. Nhưng tạm khép lại những trang văn ấy, tôi bỗng thấy lòng mình dịu lại, như vừa nghe một khúc nhạc đồng quê ngân vang giữa chiều thu yên ả. Có một dư âm ngọt ngào, trong trẻo và sâu lắng còn vương lại, để rồi giữa bộn bề ngày tháng, ta vẫn có thể ngẩng đầu mỉm cười, thì thầm với chính mình: tuổi thơ ta chưa bao giờ rời xa - nó vẫn ở đó, trong từng câu chữ, trong từng hương vị quê nhà, trong trái tim chưa bao giờ thôi khao khát yêu thương…!
NTT - TP Hồ Chí Minh, tháng 9/2025