Ta từ lời thệ mà xanh

Thứ bảy - 18/10/2025 10:23

(Ảnh: Các nhà văn nhóm Búp tại Thái Nguyên tháng 7/2025)

TA TỪ LỜI THỆ MÀ XANH

(Phạm Hồng Oanh)

Tôi mượn một câu thơ của chị để viết về chị. Chị là nữ thi sĩ Trần Huyền Tâm, tác giả của 7 tập sách thơ và văn xuôi (Giọt nắng vô thường, Diệu khúc thời gian, Tản mạn miền sương khói, Mây ngàn năm vẫn đợi, Khúc tâm du, Lưng túi gió trăng, Đường về) và là tác giả phần lời của gần 40 ca khúc hay, đã được các ca sĩ nổi tiếng thể hiện.

Cuộc đời đã cho chúng tôi một mối lương duyên. Đấy là mấy chục năm về trước, chúng tôi tự hào có mặt trong lớp năng khiếu sáng tác văn học thiếu nhi, gọi là “Búp trên cành’ do Hội Văn học nghệ thuật Thái Bình tổ chức trong các dịp hè. Rồi xa nhau đằng đẵng và lại tụ về cùng nhau vào năm 2015. Từ đấy đến nay, chúng tôi gắn bó thân thiết trong tình văn chương, tình anh chị em trong “Nhà Búp”.

Viết về chị, nhiều bạn bè, nhiều nhà thơ, nhà lý luận văn học đã viết. Với cảm nhận của tôi, chị là một nữ thi sĩ tài hoa, rất thành công trong cả thơ, tùy bút, tản văn. Đọc thơ và văn xuôi của chị, người đọc được dẫn dụ vào một không gian đẹp, đầy ánh sáng và phong cách riêng đầy mĩ cảm. Thơ Trần Huyền Tâm nổi bật với hai thành công vượt trội là:

1, Chất thiền lấp lánh trí tuệ và khúc triết

Chị từng là một cán bộ cao cấp trong Bộ Ngoại giao đi nhiều và tiếp xúc với nhiều nền văn hóa trên thế giới. Có lẽ đấy cũng là một cơ duyên cho thơ chị. Vì thế, trong mỗi tập thơ, trong mỗi bài thơ của Trần Huyền Tâm có những câu thơ rất đậm chất thiền

Diệu huyền lưu lại bên đời

Đường về một cuốn sách trời trong veo

(Đọc sách)

Có những câu thơ đọc lên thấy lạ và hay bất ngờ về không gian, vũ trụ:

Ngọc ngà treo giữa tàng xanh

Nắng về Cung Quảng nắng thành non tơ

(Nhắn từ Cung Quảng)

Hoặc

Chiều gom mấy sợi nắng ngà

Dát lên đĩa ngọc thế là thành trăng

(Trăng thu)

Tôi biết, đã từ lâu trong suy nghĩ, trong tâm hồn, trong cách cư xử với mọi người của chị đều chính niệm “vạn sự đều là sự tốt”. Đó là tâm thái của người đã đứng ở tầng cao, đã nhìn, đã biết, đã hiểu và điều chỉnh được cung bậc cảm xúc của mình. Và chị đã thấy được:

Mới hay cái lý của Giời

Chẳng nhằm vào chỗ đông người mà phê

(Đọc sách)

Đọc những câu thơ của Trần Huyền Tâm như nhắc tôi cần “tự diệu, tự ngộ” hơn nữa. Thú thật, trong suy nghĩ và cảm xúc của tôi nhiều lúc còn chấp trước, còn nhập nhòa giăng mắc, còn lấn bấn. Đọc những câu thơ của chị, tôi hiểu mình cần phải cân bằng lại thôi:

Quá khứ không ngủ yên

Quá khứ rồi lên tiếng

Những dáng thiền thanh tịnh

Thắp bước về trắng trong

(Quá khứ không ngủ yên)

Những câu thơ rất giản dị, không cầu kỳ trong từ ngữ mà vẫn lấp lánh chất trí tuệ. Tôi cho đó là người đã đạt được cảnh giới tinh thần cao, đã ở trong đạo:

Ta từ lời thệ mà xanh

Từ trong tĩnh lặng mà thành chân như

2,  Chất thi sĩ lãng mạn bay bổng

Bên cạnh dòng thơ thiền đôi khi kén người đọc thì thơ của Trần Huyền Tâm rất lãng mạn bay bổng. Nữ thi sĩ vẫn chọn cách diễn đạt giản dị, kín đáo mà vẫn đầy nồng nàn, mê đắm

Ươm đọt nắng vào lòng tay

Em đi tìm mùa lá chín

Ngược dòng thời gian, đắm trong hoài niệm

Ai biết mùa thu em nơi đâu

(Đi tìm mùa thu)

Cảm xúc về mùa đầy ắp trong thơ chị. Đó là những “mùa lá chín” trong một hồn thơ đã ‘chín”. Vì thế những câu thơ về mùa của chị tự vang ngân:

Một nửa mùa đã là xưa

Đâu hay nửa mùa đang chín

Lãng đãng sương chiều rượi tím

Bần thần thềm lá hơi may

(Nửa chừng thu)

Nhân vật “anh” trong thơ tình của Trần Huyền Tâm vừa lạ, vừa quen, vừa gần gũi, vừa bảng lảng, là cơn cớ để chị giãi bày tâm sự:

Tay sen mềm hương cốm thanh tao

Hoa sữa thơm đợi anh về ngõ vắng

Và “anh” trở nên gần gũi, thân thương:

Vẫn là anh trong vắt hình hài

Bên em thiện lành, nhân ái

Bước qua bão giông tin yêu ở lại

Thương người đỡ đoạn trầm luân

(Đi qua ngày giông bão)

Với riêng mình thì Trần Huyền Tâm cũng có những khoảng lặng dù không có bão tố nhưng vẫn có dư ba. Dù nói với mây, với gió thì cũng là để viết cho mình

Còn đây câu lục bát chờ

Một mình chèo lái cả bờ heo may

(Với gió)

Mùa qua nắng cũng nhạt rồi

Thực hư bóng gió bên trời vì ai

(Với gió)

Đó là những cảm xúc trải lòng, những xao xuyến rất thơ. Trong từng bài thơ hay của chị đều dễ dàng chọn ra những câu thơ được bạn đọc tâm đắc. Dường như trong đời và trong thơ chị đã hòa quyện là một.

Thơ chị là tiếng lòng của người đã biết được quy luật cho-nhận, tha thứ - hạnh phúc, bao dung với người, với đời, hướng nội để thăng hoa, an nhiên. Với một hồn thơ, tâm thế thơ như thế, chị đã và đang tiến tới viên mãn, đúng như những gì chị đã viết:

Yêu vô cùng những đóa hoa đêm

Chẳng rực rỡ sắc màu khi trời sáng

Thức trong đêm cho hương đầy xúc cảm

Người vô tình… người sẽ chẳng biết đâu…

(Những đóa hoa đêm)

Thái Bình, tháng 10/2025

Các bài viết liên quan:

• Cà phê một mình
• Còn chăng là tiếng thở dài bơ vơ
• Viết cho một ngày đông
• Đoản khúc mùa
• Nhà Búp của tôi
• Cuối nẻo đường xuân
• Ta từ lời thệ mà xanh

Những tác phẩm cũ hơn:

• Trời xanh ắt có an bài
• Vượt qua nghịch cảnh
• Bình minh Cửa Đại
• Alena
• Trà bồm
• Giáo dục ở Đức - Nhà trường và Gia đình
• Những kỷ niệm đầu tiên ở Bộ

Những tác phẩm mới hơn:

• Người công chúng
• Người thắp lửa và giữ lửa của Nhà Búp